به گزارش جهانی پرس ، داودحسنلو ارشد جزا و جرم شناسی - حق اختراع در نظام حقوقی ایران دارای شرایط شکلی و ماهوی است که از جمله شرایط ماهوی آن می توان به جدید بودن، ابتکاری و کاربرد صنعتی داشتن اشاره نمود.ثبت این حق نیز در زمره شرایط شکلی است که در ابعاد ملی و بین المللی قابل طرح است چرا که بدون این شرط مخترع نمی تواند نسبت به نقض کننده حقوق خود در دادگاهها و مراجع مربوط اقامه دعوا نماید. اختراع بعد از ثبت از طریق انتشار عمومی در معرض دید عموم واقع می شود، اگر شخصی نسبت به درخواست ثبت اختراع اعتراض داشته باشد می تواند مانع ثبت یا خواستار ابطال تصدیق نامه ثبت آن شود که به نظر می رسد این روند با حاکمیت قانونی فعلی نیز قابل اجرا است، زیرا اعتراض به درخواست ثبت اختراع، مانند هر اعتراض دیگری یک روند معقول را طی می نماید و باید دارای اطلاعاتی باشد که بتواند ادعای معترض را اثبات نموده و مانع از ثبت اختراع ادعایی شود.اعتراض بعد از ثبت اختراع به جهت ابطال تصدیق نامه اختراع یا اکتشاف صورت می گیرد و چنان چه درخواست ابطال در خصوص اختراع ثبت شده ارائه نشود و یا درخواست ابطال از طرف دفتر ثبت رد شده باشد؛ حق اختراع یا اکتشاف ثبت شده تا تاریخ انقضای آن محفوظ و متعلق به مالک آن است.
شایان ذکر است مدت حمایت از اختراع در نظام حقوقی ایران بیست سال است به این معنا که هرگاه مدت زمان تعیین شده منقضی گردد گواهی نامه اختراع از درجه اعتبار ساقط می شود.علاوه بر این مخترع باید هزینه سالانه ای که در قوانین تعیین شده است را برای حفظ و اعتبار گواهی نامه اختراع خود پرداخت نماید. در باب شرایط حمایت از این حق،آثاری نیز ذکر شده است همانند شناسایی مخترع، حقوق مخترع، انتقال و زوال حق مذکور و البته نقض این حقوق دارای ضمانت اجراهای مدنی و کیفری می باشد.البته شناسایی مخترع بعضا با توجه به نحوه ثبت اظهارنامه است که از دو طریق روش ظاهری و روش واقعی امکان پذیراست که بر اساس روش ظاهری تنها معیار شناخت و تمیز مخترع سبق تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع است و در روش واقعی نیز هر شخص ذینفعی می تواند با اثبات خلاف ادعای شخص اول این موضوع را به اثبات برساند که وی مخترع نخستین است و لذا حقوق ناشی از ثبت اختراع باید به وی تعلق داشته باشد.این شناسایی البته بعضا با توجه به روابط کاری مخترع اتفاق می افتد که در صورتی که اختراع در اثر یک رابطه استخدامی و به هدف به انجام رساندن تکالیف استخدامی توسط کارگر به دست آید، اختراع حاصل شده به کارفرما تعلق خواهد داشت مگر این که خلاف آن بین کارگر و کارفرما توافق شود.
حقوق مخترع نیز که عنوان شد شامل حقوق معنوی و مادی است که حقوق معنوی متعلق به شخصیت و شرافت پدیدآوردندگان است.به عنوان مثال درج نام مخترع در ورقه اختراع در زمره حقوق مذکور محسوب می شود که این حقوق دارای ویژگی هایی است که به قرار ذیل است :
-عدم محدودیت زمانی
-عدم قابلیت اسقاط و انتقال حقوق معنوی اختراع
-عدم محدودیت مکانی که مجموع این موارد نشان می دهد که حقوق معنوی ناشی از ثبت اختراع، محدود به زمان و مکان خاص نیست.
در خصوص حقوق مالی مخترع نیز باید گفت که استفاده از اختراع و به کارگرفتن آن در پاسخگویی به نیازهای روزمره و هم چنین تولید و تکثیر از روی اثر اختراعی از جمله حقوق مسلم و بدیهی است که مختص مخترع است.علاوه بر این عرضه و فروش اختراع نیز مانند تولید آن از جمله حقوق انحصاری صاحب ورقه اختراع است و بر اساس آن کسی اذن مخترع نمی تواند مبادرت به فروش یا عرضه برای فروش کالاهای اختراعی بنماید، به عبارتی در صورتی که اختراع درباره فرآورده باشد، عرضه برای فروش و فروش فرآورده بدون اجازه صاحب ورقه اختراع ممنوع است و چنان جه موضوع ثبت اختراع فرآیند باشد، فروش و عرضه برای فروش کالاهای که به صورت مستقیم از طریق فرآیند مذکور به دست می آید جزء حقوق انحصاری صاحب ورقه اختراع است و تنها با اجازه او اشخاص می توانند مبادرت به اقدامات مزبور نمایند.ضمنا حق انجام واردات نیز از حقوق انحصاری مخترع محسوب می شود.ممکن است بعضا مخترع امتیاز تکثیر و تولید کالای مصنوعی اختراع رادر یک کشور به کس دیگری واگذار نماید.در چنین مواردی در صورتی که دارنده امتیاز بخواهد کالاهای تولید شده رابه کشور دیگری وارد نماید، هر چند مجاز در تولید و تکثیر بوده اما در خصوص واردات آن کالا بدون اخذ رضایت مخترع، مرتکب عمل نقض حق اختراع شده و به حقوق انحصاری مخترع در انجام واردات آن کالا تعدی نموده است.از دیگر حقوق انحصاری مخترع مواردی مانند ذخیره و نگهداری و هم چنین حق استفاده قابل ذکر است.در حیطه بررسی اقسام مالکیت فکری تا به این جای کلام به مهمترین اقسام آن پرداخته شد و در مجال دیگر به موضوعی متفاوت ازاین مباحث پرداخته می شود.