به گزارش جهانی پرس- مریم علیکردی، یکی از پررفت و آمدترین ورودی‌های پایتخت پایانه مسافربری آزادی واقع در غرب تهران است. این پایانه همچون بازاری داغ، روزانه محل تردد هزاران مسافر از نقاط گوناگون کشور است و هیچ تعطیلی ندارد و لحظه به لحظه جنب و جوش مسافران در اینجا جریان دارد.
هر روز در ساختمان دو طبقه پایانه مسافربری آزادی که قدمت سه دهه دارد، هزاران نفر می‌آیند و می‌روند. حرکت تند و رفت‌وآمدها در این مبداء ورودی، سریع‌تر از آن است که بتوان چیزی جز اتوبوس، صندلی، تابلوی شرکت‌های مسافربری و اغذیه‌فروشی‌های کوچک و بزرگ را دید و نگاه ساده و عجول مسافران را ثبت و ضبط کرد.
از همین رو در پایانه های مسافربری که حجم تردد بالاست معضلات و آسیب های اجتماعی بسیاری نهفته است. معضلاتی همچون معتادانی که خواب الوده از اتوبوس ها پیاده یا سوار می‌شوند. یا افرادی که بر سر کرایه با راننده ای بحث می کنند، یا جوانانی که سیگار به لب بر روی صندلی های سیمانی محوطه خارجی به دور دست خیره می شوند و نهایتا عده ای که برای نخستین بار پا به تهران می گذارند.
در همه این رفت و آمدها و شلوغی ها، پایگاه خدمات اجتماعی پایانه مسافربری میدان آزادی با حضور مددکاران با حوصله، فعالند تا افرادی که در معرض آسیب هستند یا دچار آسیب های اجتماعی هستند را یاری کنند.
در این گزارش نگاهی به فعالیت های این پایگاه خدمات اجتماعی می اندازیم که مددکارانش بی منت به مراجعه کنندگان خدمت رسانی می کنند.
روزانه پیگیر درخواست ده ها نفر هستیم
درست در طبقه دوم پایانه مسافربری آزادی در ضلع غربی، ساختمان پایگاه خدمات اجتماعی سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی مستقر است. محیطی کوچک و با امکانات محدود اما فعالیت گسترده.
وارد این دفتر می شویم چند نفری در حال دریافت خدمات از دو مددکار این مرکز هستند. بر روی صندلی که برای مراجعه کنندگان فراهم شده می نشینیم و با دقت به صحبت های مراجعه کنندگان و خواسته هایشان از مددکاران گوش می دهیم.
یکی از مراجعه کنندگان که از لهجه اش پیداست از یکی از شهرهای غربی کشور به تهران آمده، تلفن همراهش را نشان مددکار می دهد و می گوید که ۱۷ سال بیشتر ندارد و آخرین بار چهارشنبه با خانواده تماس گرفته و اعلام کرده به تهران رسیده است. از صحبت هایش متوجه می شویم یکی از بستگانش برای نخستین بار برای پیدا کردن کار از شهرستان به تهران آمده و دیگر خبری از وی ندارند. مددکاران مشخصات افراد گمشده را ثبت می کنند و درخواست عکس فرد مفقود شده را می کنند.
دیگر مراجعه کننده این پایگاه که در حال گفت و گو با یکی دیگر از مددکاران است، از نداشتن هزینه کرایه اتوبوس برای بازگشت به شهرستان می گوید. پس از بررسی، مددکار دست به کار می شوند و برای این مراجعه کننده خانم که سن و سالی دارد با همکاری یکی از تعاونی ها بلیط سفر فراهم می کند.
«زمانی» یکی از مددکاران این پایگاه خدمات اجتماعی درباره چگونگی ارائه خدمات این پایگاه اجتماعی می گوید: «ما اینجا با موضوعات گوناگون در حوزه آسیب های اجتماعی مواجه هستیم و به طور متوسط روزانه بین ۱٠ الی ۲۰ مراجعه کننده داریم که گاها برای رسیدگی به درخواست یکی از مراجعه کنندگان یا ساماندهی افراد بی خانمان و گمشده، زمان بسیاری را صرف می کنیم.»
بیشترین خدمات به افراد بی خانمان و در راه مانده
«روزبهانی» دیگر مددکار این پایگاه معتقد است بیشترین فعالیت در این پایگاه خدمات اجتماعی به افراد در راه مانده و بی خانمان ارائه می شود.
وی می گوید: «برای افراد در راه مانده که به دلایل گوناگونی توان تامین بلیط برای بازگشت به شهرشان را ندارند، تهیه بلیط با همکاری پایانه مسافربری، تعاون داران و خیّران انجام می شود. البته در این خصوص اقداماتی از سوی مددکاری نیز صورت می گیرد».
او به موضوع بی خانمان ها نیز اشاره می کند و می افزاید: «با توجه به اینکه برخی از مسافران تا زمان حرکت اتوبوس شان چند ساعتی را در پایانه حضور دارند، این امر موجب می شود تا برخی از بی خانمان ها به شکل مسافرنما اقدام به سکونت در پایانه و اطراف محوطه پایانه کنند که در این زمینه طی گشت زنی و گزارش های مردمی و رصد پرسنل پایانه، این افراد را به همت واحد گشت به مددسراها راهنمایی می کنیم.»
در این زمینه «زمانی» می گوید: «آسیب های گوناگونی در پایانه های مسافربری وجود دارد. برخی از افراد در معرض آسیب هستند از جمله نوجوانان و جوانانی که به دلایلی تصمیم به فرار از خانه گرفته اند که با اقدام به موقع مددکاران، دچار آسیب های اجتماعی نمی شوند.»
این مددکار به ارائه مشاوره رایگان در حوزه آسیب های ویژه نوجوانان و جوانان اشاره می کند و می افزاید: «به همراه همکارم، مشاوره فردی برای افرادی که در معرض آسیب و حتی آسیب دیده هستند به شکل کاملا رایگان انجام می شود.»
وی ادامه می دهد: «همه روزه در پایانه آزادی، محوطه بیرونی و حتی اطراف میدان آزادی و ایستگاه متروی جانبی این منطقه، به دلیل اینکه حجم تردد مسافران در این محدوده بالاست، گشت زنی صورت می گیرد. همچنین در صورتی که معتاد متجاهری تمایل به ترک اعتیاد داشته باشد نیز به مراکز تحت نظر سازمان معرفی می شود تا به شکل رایگان درمان شود.»
«زمانی» خاطرنشان می کند: «گاهاً در عین گشت زنی افرادی که معتاد هستند را شناسایی می کنیم و پس از ارائه خدمات مددکاری، این افراد به شکل خود معرف به مراکز درمانی معرفی می شوند.»
«ارائه هزاران خدم مددکاری و اجتماعی، در شش ماه اخیر»
برای بررسی بیشتر خدمات ارائه شده به مسافران این پایانه مسافربری به سراغ احمد احمدی صدر مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران می رویم.
وی در این باره می گوید: «در شهر تهران ۲۸ پایگاه خدمات اجتماعی وجود دارد که تعدادی از این پایگاه ها در پایانه های مسافربری به عنوان مراکز پر رفت و آمد فعالیت دارند. در شش ماه اخیر نیز هزاران خدمت در حوزه های گوناگون از سوی مددکاران پرتلاش پایگاه های خدمات اجتماعی ارائه شده است که بسیاری از این خدمات کمک بسزایی به پیشگیری از آسیب های اجتماعی جبران ناپذیر شده است.»
مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران در ادامه می افزاید: «در شش ماه اخیر تنها به یک هزار نفر در راه مانده از سوی این پایگاه های خدمات اجتماعی خدمات ارائه شده است. ساماندهی ۸۱ کودک کار، رسیدگی به ۸۹ بیمار اعصاب و روان، تشکیل پروند برای ۶۹۵ آسیب دیده و در معرض آسیب اجتماعی و بیش از سه هزار مشاوره فردی و یک هزار و ۵۸۰ اقدام اجتماعی محور انجام شده است.»
احمدی صدر خاطرنشان می کند: «خوشبختانه سازمان بهزیستی، کمیته امداد، خیران، تعاونی های مسافربری و... همکاری مناسبی با مددکاران این پایگاه ها دارند به طوری که در شش ماه ابتدای سال جاری ۳۸۹ نفر به مجموعه بهزیستی معرفی شدند و همچنین ۵۸۹ نفر نیز به کمیته امداد حضرت امام(ره) و ۵۲۵ نفر نیز به خیّران و موسسات خیریه معرفی شده اند.»
احمدی صدر تصریح می کند: «در مجموع نزدیک به ۵ هزار ارجاع از سوی مددکاران پایگاه های خدمات اجتماعی صورت گرفته است که این حجم خدمات نشان از افزایش خدمات رسانی از سوی مددکاران دارد. طی یک برنامه ریزی صورت گرفته شده از سوی معاونت حمایت های این سازمان در نظر داریم خدمات رسانی را در حوزه آسیب ها در فصل سرما افزایش دهیم.»