کد خبر :347169
ایران به مهمترین تولید کننده کاغذ منطقه تبدیل می شود
با افتتاح کارخانه تولید کاغذ در شیراز و مشهد ایران تا دوسال آینده به یکی از مهمترین کشورهای تولید کننده کاغذ در منطقه تبدیل می شود.

به گزارش جهانی پرس از صداوسیما، برنامه گفت و گوی ویژه خبری جمعه شب میزبان محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و میترا لبافی، خبرنگار میز کتاب بود که درباره مهم‌ترین برنامه‌های دولت و وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی در این حوزه خودکفایی کاغذ صحبت می کردند. این گفت و گو را می خوانید:

سوال: آئین خودکفایی کاغذ کتاب‌های درسی در کارخانه چوب و کاغذ مازندران در ساری برگزار شد. انتشار صد و پنجاه و پنج میلیون کتاب درسی دانش آموزان با کاغذ داخلی مهم‌ترین خبری بود که در این مراسم اعلام شد. به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کارخانه‌های جدیدی به چرخه تولید کاغذ داخلی ملحق می‌شوند که ما را از واردات کاغذ خارجی به مرور زمان بی نیاز می‌کنند و حتی منجر به صادرات کاغذ به کشور‌های منطقه می‌شوند.
. خانم لبافی به استودیو دیگری برویم و با خانم لبافی در این میز همراه ما هستند.خانم لبافی از مهم‌ترین چالش‌ها در صنعت تولید کاغذ برای ما بگویید و بعد هم آن چه که در گذشته در این حوزه مطرح بوده است.
 
خانم لبافی: مسئله کاغذ همیشه برای خبرنگاران و اهالی رسانه و کسانی که دست اندر کار در حوزه نشر هستند یادآور اتفاق های  زیادی است.
مثل مسئله ارز و نوسان‌ها، بحران کاغذ، کمبود‌ها و امروز که این خبر را شنیدیم در واقع می‌توانیم بگوییم جزو خبر‌های خوب محسوب می‌شود و در دولت سیزدهم اهتمام ویژه‌ای در زمینه کاغذ است.
من می‌خواستم  از وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهش کنم یک موضوع فرامتنی را به این موضوع اضافه کنند که در واقع توزیع این کاغذ‌ها به چه صورت خواهد بود. با توجه به این که باید در مصرف کاغذ کتاب  صرفه جویی‌شود. بحران کاغذ به ما نشان داد خیلی وقت‌ها استفاده درستی از کاغذ نمی‌شود. حاشیه‌های سفید را در این دوران کم کردند. برای هر کتابی هر کاغذی استفاده نمی‌کردند؛ و همین‌ها تجربه‌های خوبی به همراه داشت که فکر می‌کنم  وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این موضوع کاملا اشراف دارند و می‌توانند  بفرمایند  چه برنامه‌های فرهنگی برای فرهنگ سازی درباره استفاده بهینه از کاغذ‌های خوب ایرانی دارند.
همچنین باید وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی بر توزیع کاغذ کنترل داشته باشند و البته باید این کنترل از درون تحریریه های نشر اتفاق بیافتد.
این که حالا یک مجوز نشری داریم و از این فرصت استفاده می‌کنیم که کاغذ بگیریم و بعد چه اتفاقی می‌افتد. نکند این کاغذ‌ها  دوباره به بازار بیاید و  با قیمت‌های دیگر به فروش برسد و همان اتفاق‌هایی که پیش از این در مورد کاغذ‌های خارجی افتاد، روی دهد و چه مدیریتی در این باره صورت می‌گیرد؟
 
باید برای جلوگیری از کتاب سازی قوانین جدیدی وضع شود
 
خانم لبافی:  سوال دیگری که  برای من به شخصه وجود دارد این است که کتاب سازی را می‌خواهیم چکار کنیم؟ خیلی از عناوین  تکراری هستند،  در نمایشگاه کتاب که می‌رفتیم می‌دیدیم مثلا یک کتاب روانشناسی را ۱۰ نشر منتشر کردند. یا بعضی از کتاب‌ها هستند که با یک تغییر کوچک در محتوا منتشر می‌شوند. الان که  می خواهیم خودکفا شویم و الان که  قرار است از مصرف بی رویه جلوگیری کنیم چقدر خوب است که قانون‌های جدیدی در این خصوص نوشته شود.
 
سوال: آقای دکتر اسماعیلی درباره وضعیت تولید کاغذ در گذشته و مسیری که تاکنون طی شده است بفرمایید.
آقای محمد مهدی اسماعیلی: اولا من یاد و خاطره شهدای عزیز غزه را گرامی می‌دارم. ان شاءالله خداوند با اضمحلال رژیم صهیونیستی مسلمانان و جبهه مقاومت را یک پیروزی بزرگ ان شاءالله مفتخر خواهد کرد. من در تیرماه هزار و چهارصد که برنامه‌های خودم را برای ارائه به مجلس شورای اسلامی آماده می‌کردم  مسئله نشر و کتاب و کاغذ بود. مخاطبان ما در حوزه‌های مختلف در رسانه ها، مطبوعات،  وزارت فرهنگ را با این وظیفه ذاتی اش یعنی ساماندهی به وضعیت نشر و رسانه می‌شناسند. خوب ما آن روز که برنامه‌ها را آماده می‌کردیم یک عدد عجیبی را شاهد بودیم.
به هرحال در سالهای گذشته بخش مهمی از تولید کاغذ در داخل کشور صورت می‌گرفت. یک روندی را طی کرده بود اما به دلیل عدم حمایت جدی دولت و منافع کمتری که در تولید کاغذ تحریر وجود داشت ذائقه کارخانه‌های مرتبط تغییر کرد. 
 
سوال: یعنی روند و عدد تولید کاهشی بود؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: هم کاهشی بود و هم کارخانه‌های کاغذ دچار سوءمدیریت و سوءتدبیر بودند و مثلا غالبا دو سه ماهه روز‌های آغازینی که ما کار را شروع کردیم، ، هر دو – سه ماهه یک مدیرعامل گذاشته می‌شد.عوض می‌شد. به هم می‌ریخت.بعد امروز یکی از مقامات محلی صحبت می‌کردند و می‌گفتند یک کارخانه دیگر در حال فروپاشی کامل است.ما با آقای رئیس جمهور وقتی رئیس قوه قضائیه بود، رفتیم از کارخانه مازندران دیدن کردیم. در آن دوره من خدمت ایشان بودم، آقای رئیس جمهور به شدت نگران شدند و دستور دادند کار‌هایی اتفاق بیافتد و متاسفانه تا پایان دوره سابق چرخه معیوبش اصلاح نشد. خوب کل تولید کاغذ برای تحویل چیزی حدود چهارهزار و پانصد تن بود. خیلی چیز عجیبی بود. نیاز کشور چقدر بود؟
 
سوال: عددی که دارید می‌گویید مربوط به چه سالی است؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: سال هزار و چهارصد آغاز کار ما در دولت بود و دولت مجبور بود  همه نیازهایش را  با ارز ترجیحی یا به صورت ارز آزاد از خارج وارد کند و این  بازار نشر را به هم ریخته بود.
 
سوال: ما همان موقع چقدر واردات کاغذ داشتیم ؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: ما همان موقع  هم کاغذ نشر مطبوعات و هم کاغذ نشر کتاب را داشتیم. مثلا در همان سال اول نزدیک به نود هزار تن مجموع وارداتی بود که اتفاق می‌افتاد و  به دلیل تفاوت قیمتی که وجود داشت کاغذ می‌آمد و به دلیل تفاوت قیمتی که داشت در جای خودش استفاده نمی‌شد.مثل بقیه کالا‌هایی که دولت ارز ترجیحی می‌داد و بعد می‌رفت در بازار آازاد به قیمت دیگری فروخته می‌شد. سازوکار‌های نظارتی نبود و کاغذی که وارد می‌شد،  در جای خودش استفاده نمی‌شد. به هر حال یک به هم ریختگی داشت. ناشرین ناراحت بودند. روزنامه نگار‌ها و مدیران مسئول مطبوعات ناراحت بودند. خدمت آقای رئیس جمهور چند بار گزارش دادم و قرار شد کارگروه کاغذ و نشر با مدیریت آقای دکتر مخبر معاون اول محترم تشکیل شود و وزرای مرتبط با ما مثل وزیر محترم صمت، وزیر اقتصاد، مدیران عامل بانک‌ها، وزیر آموزش پرورش این‌ها هم عضو کارگروه شوند.
 
سوال: یک مسیر دو ساله با این کارگروه طی شد و امروز تولید ما و میزان واردات ما چقدر است؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: امروز تولیدمان به هشتاد هزار تن رسید. یعنی از چهار هزار و پانصد تن هزار و چهارصد به هشتاد هزار تن رسیدیم.
از این هشتاد هزار تن حدود پنجاه و پنج هزار تنش را کارخانه کاغذ و چوب مازندران  تا پایان سال تولید می‌کند و بیست و پنج هزار تنش را مجموعه ما در خوزستان و کارخانه‌های آن جا تامین می‌کنند.یعنی این هشتاد هزار تن. حالا من برای تان توضیح می‌دهم، کارخانجاتی که در آستانه افتتاح داریم. کار‌های مهمی صورت گرفته است.  ما مجموعه زاگرس در فارس را داریم که هم  آقای رئیس جمهور  از آن بازدید کردند و هم بنده و هم معاون فرهنگی از آن بازدید کردیم. من مرتب با دوستان آن جا جلسه دارم و همه تسهیلات مورد نیازشان برای تولید کاغذ تحریر را در اختیارشان قرار می دهیم و پیش بینی خود ما این است که ان شاءالله تا پایان سال به مدار تولید وارد خواهد شد و چیزی نزدیک به پنجاه هزار تن هم آن جا تولید خواهیم داشت و تمام نیاز حوزه کاغذ تحریر ماچیزی بیش از صد وبیست و پنج یا صد و سی هزار تن نیست و تا افتتاح  کارخانه زاگرس در استان فارس ما تقریبا هیچ نیازی به واردات نخواهیم داشت.
 
سوال: یک نکته آقای دکتر اسماعیلی برویم سراغ یکی از محصولاتی که  ارز ترجیحی آن برداشته شد و ما در آن به خودکفایی رسیدیم.‌ می‌خواهیم بگردیم به سه ماهه اول سال نود و هشت و زمانی که به کره پاستوریزه ارز ترجیحی تعلق می‌گرفت و این موضوع باعث شده بود که وارداتش به صرفه‌تر باشد و پرونده‌های بزرگی به وجود آمد و موضوعات مختلفی در حوزه فساد اقتصادی در موضوع کره ایجاد شد تا اینکه با برداشته شدن ارز ترجیحی  کره،  ورق برگشت و ما دیدیم تولید داخلی کره خیلی به صرفه شد و کم کم در یک مدت بسیار کوتاهی ما در  تولید کره به خودکفایی رسیدیم.‌
می‌خواهم معادل سازی کنیم. الگوسازی کنیم و  ببینیم در حوزه کتاب، چگونه می‌توانیم تولید را به گونه ای کنیم که هم سودآور  و هم پایدار باشد؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  نکته دقیقی است. ما در حوزه ارز همیشه این چالش را داریم. وقتی قیمت ارز در بازار آزاد یک عددی است و برای حمایت از  مصرف کننده، با ارز ارزان کالا وارد می‌کنیم، حتما حوزه تولید دچار آسیب و مشکل خواهد شد. چرا؟ چون قیمت تمام شده تولید با توجه به واقعیت بازار است نه آن کمکی که دولت انجام می دهد. در کاغذ هم همین اتفاق افتاد؛ و  یک سری وارد کننده‌های حرفه‌ای وجود دارند که از این موضوع شاید بیشتر منفعت به دست می‌آوردند. چرا؟ چون کاغذ با ارز ترجیحی وارد می کردند همان مثال کره‌ای که زدید، این جا هم همین است. چهار و دویست کره و چهار و دویست کاغذ وقتی وارد بازار وارد می‌شد، تولیدکننده داخلی دیگر امکان رقابت با آن را نداشت. ما کاری که انجام دادیم این بود که اولا جبهه تورم را پای کاغذ می‌آوریم چون ما معتقدیم کاغذ داخلی ما در شرایط برابر به لحاظ ارزی و بدون حمایت ویژه ارزترجیحی با قیمت یک سوم کاغذ خارجی تولید می شود. نکته دو، نیاز ما چقدر است؟ ما باید به تولیددامن بزنیم.من به شما با جمع ریاضی صحبت می‌کنم. ما در دولت و در وزارت فرهنگ بنایمان این است که با عدد و رقم با مردم صحبت کنیم.
 
سوال: حالا راجع به کیفیتش هم صحبت می کنیم.
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  صدو بیست و پنج هزار تا صد و سی هزار همه ی نیاز کاغذ ما برای کتاب‌های درسی است. برای مطبوعات است.
برای ناشرین است. منظورم هر نوع کاغذی است از کاغذ بسته بندی گرفته تا مصارف دیگر.
 
سوال: شاخه‌های دیگر؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: همه اش  دویست و پنجاه هزار تن است. اماحداقل نیاز ما در زمینه کاغذ تحریر، هشتاد هزار تن است که ما امروز به این حداقل نیاز رسیده ایم و می‌گوییم ما خودکفا هستیم نه تنها در کتاب‌های درسی بلکه در نیاز‌های حداقلی داخلی کاغذ هم به خودکفایی می رسیم . در مطبوعات حداکثر.
 
 تاسه ماه آینده ظرفیت تولیدمان به حداکثر می رسد
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  ما امروز در نقطه حداقل ایستادیم.تا سه ماه آینده به نقطه حداکثر خواهیم رسید. یعنی ظرفیت تولیدمان به نزدیک صد و سی هزار تن افزایش پیدا خواهد کرد و همه نیاز داخل را پوشش می‌دهیم. دیگر قرار نیست وقتی تولید داخل داریم، بیاییم ارز ارزان برای واردات بدهیم در حالی که من مدافع این کار بودم. ناشرین محترم و اهالی مطبوعات می‌دانند  آخرین تخصیص ارز ترجیحی چهار و دویست آقای رئیس جمهور ارز کاغذ است. ما اردیبهشت هزار و چهارصد و یک، بیست میلیون دلار  ارز گرفتیم. واردات کاغذ توسط وارد کننده‌ها انجام شده است.اما الان  معاونت فرهنگی ماهانه و مستقیم کاغذ داخلی را به ناشرین  عرضه می‌کند.
 
سوال: یک نکته و یک سوال و شاید یک انتقادی که برخی مطرح می‌کنند و می‌گویند: شاید دوباره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال انحصار است.
آیا در این بحث دنبال انحصار هستید؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: ببینید انحصار هم مضرات خودش را دارد.یعنی چی؟ یعنی من به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیایم بایستم و یک دیوار بکشم که الا و لابد باید از این کارخانه بخرید. این خدمت به آن کارخانه نیست. منطق اقتصاد منطق بازار را باید رعایت کرد.ما باید رقابت را داشته باشیم. کیفیت هم بسیار مهم است. امروز برخی از ناشرینی که با من صحبت می‌کردند.‌می‌دانید که ما با این‌ها جلسات متعدد داشتیم برخی می گفتند آقا این کاغذ مثلا کیفیتش خوب نیست. هنوز کاغذ جزو کالای یک و مهم ماست و حوزه فرهنگ برای مان مهم است. کتاب برای مان مهم است. من به شما عرض بکنم.من در این دو سالی که وزیر فرهنگ هستم به دویست و پنجاه و پنج هزار کتاب مجوز چاپ دادم. عدد‌ها را دقت بفرمایید. یعنی ما سالیانه بیش از صد و بیست هزار مجوز کتاب دادیم که در کشور چاپ می‌شود. حدود هشتاد درصد این‌ها هم چاپ اول است.
 
هفت میلیون نفر بصورت حضوری از نمایشگاه کتاب دیدن کردند
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  ما بعد خیلی حوزه نشرمان، حوزه هم اقتصادش با اقتصاد کتاب الان در کشور از ۱۰ هزار میلیارد عبور کرده است.
این دلیل اقتصاد و قدرتمندی است علی رغم همه این مشکلات. شما نمایشگاه‌های کتاب را می‌بینید. نمایشگاه کتاب امسال کاری کرده بود که خیلی از مخاطبین به دلیل مسایل متوجه نشده باشد. همزمان ما سامانه فروش مجازی راه انداختیم. شما کتاب را می‌خریدید، یعنی یک روز با یک ۱۰ دقیقه یا پانزده دقیقه طرف وقت وارد سامانه می شدید و به سراغ  ناشری که کتابی که می خواستید  را  تولید و چاپ کرده است و  در  سبد خرید کالا  می گذاشتید و این کتاب با هماهنگی وزارت ارشاد با پست رایگان درب خانه شما می آمد. می خواستیم مردم ازدحام نداشته باشند. برای این که عدالت فرهنگی داشته باشند و همه نیایند خیابان شهید بهشتی، مصلی. با این وجود هفت میلیون نفر حضوری به نمایشگاه آمدند. یعنی شما می‌بینید که مردم به شدت فرهنگی هستند.
 
حمایت از ناشران بصورت نامحدود ادامه دارد
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: کتاب کودک و نوجوان حدود سی درصد فروش کشور است.چرا؟ چون شما فرزند خردسالتان را، آن مادر بچه اش تا می‌خواهد در واقع ابتدایی‌ترین آموزش‌ها را در همان نوزادی، شش ماهگی می‌آید کتاب کاغذی، چیز پارچه‌ای می‌دهد به دستش و هی این ارتقاء پیدا می‌کند. کشور به شدت فرهنگی است و ما برای تامین این نیاز این دو دو تا، چهارتای اقتصادی را در نظر نمی گیریم تا روزی که نیاز داشته باشیم از واردکننده هم حمایت می کنیم. انحصار را قبول نداریم. رقابت را قبول داریم.‌ می‌خواهیم ناشرینمان، اهالی رسانه مان، مطبوعاتمان، کاغذ با کیفیت، مرغوب، ارزان، داخلی در اختیار شان قرار گیرد که نهایتش آن مخاطب و خریدار اصلی، کتاب و روزنامه را با قیمت بالا نخرد. این هدف گذاری ماست.
 
سوال: صحبت از کیفیت شد. آقای وزیر انتقاد‌هایی از کیفیت کاغذ‌ها می شود . نظارت تان بر کیفیت چگونه است. آیا این نظارت بر عهده خود وزارت است یا دستگاه دیگری هم وارد می‌شود؟ ضمن این که درباره توزیع کاغذ هم توضیحاتی بفرمایید.
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: در بخش ناشرین. ناشرین ما اصلا با کارخانجات ارتباط ندارند. از وزارت ارشاد کاغذ دریافت می‌کنند؛ و وزارت ارشاد در همین مدت بار‌های کاغذی که آمده است را به دلیل مسئله کیفیت برگردانده است. ما بنایمان این نیست که کاغذ باکیفیت پایین به ناشرین بدهیم. ناشرین می‌بینند به دردشان نمی خورد برمی گردانند و ما هم به کارخانه برمی گردانیم و  این درواقع جزو هزینه‌های کارخانه حساب می‌شود.
 
سوال: خوب پس این یعنی متفاوت بودن تعریف وزارت ارشاد از کیفیت و آن چیزی که الان ما در گزارش دیدیم یا شنیدیم یا حداقل‌ها؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: چون بچه‌های دانش آموز از کیفیت کتاب انتقاد داشتند در این باره توضیح می دهم. ناشرین محترم کاغذ را از موسسه کتاب ما تحویل می‌گیرند و اگر ضعیف باشد یا مشکل داشته باشد و یا همکاران من در آن مشکل ببینند  برمی گردانند، این یک. در مورد کتاب آموزش و پرورش . فرزندان من آموزشی و پرورشی هستند تمام کتاب ها، کتاب چهار رنگ است دیگه. بعضی‌های شان ممکن است کیفیت شان پایین باشد و من دفاعی ندارم از  این کیفیت پایین. بلاخره  فرزند من باید قضاوت بکند،  فرزند شما باید این قضاوت را بکند. من می‌خواهم بگویم که ما امسال این کار را انجام دادیم و شما خودتان می‌دانید که اگر یک کار در یک سطح دچار مشکل باشد قابل کتمان نیست. همه کاغذ‌های درسی امروز کاغذ ایرانی است. صد و پنجاه و پنج میلیون جلد.اگر خدایی نکرده کاغذهای بی کیفیت در اختیار دانش آموزان بود الان که نزدیک به سه ماه از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد حتما باید ما یک سروصدایی و گلایه‌هایی داشتیم. چیز قابل کتمانی نیست.
 
سوال: در کنار تلاش شما مراقبت دانش آموزان بسیار مهم است.
اشاره کردید که در کنار احیا و راه اندازی کارخانه‌ تولید کاغذ کتابهای درسی، احیا و ارتقای کارخانه های دیگری هم در دستور  وزارت ارشاد است، از برنامه ریزی‌های تان برای ما بگویید؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: ما الان دست به نقد،  مجموعه  تولیدی زاگرس در شیراز را داریم که بین چهل تا پنجاه هزار تن ان شاءالله ظرفیت تولید دارد. آن جا دیگر نیاز اولیه اش را  از چوب تامین نمی‌کنیم. یک آقای خلاق مهندس، از خارج برگشته، ایران دوست، بسیار متعهد، پیگیر که من باید  از ایشان و هم از مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران تشکر کنم. آن جا ان شاءالله  از ضایعات کاغذ تولید خواهیم کرد. آن جا هم بحث محیط زیستی دارد هم بحث استفاده از فناوری‌های نوین.
در کارخانه فارس که بزودی افتتاح می شود از تجهیزات بسیار جدید، آخرین فناوری‌های دنیا استفاده شده است و ما از برادر عزیزمان که مسئول آن جاست خواهش کردیم  تمام تولید  کاغذ تحریر را برعهده بگیرد. شرط حمایت ما از کارخانه تولید کاغذ تحریر بود و الحمدالله دولت هم به تعهدات خودش عمل می‌کند و نزدیک به هزار و چهارصد میلیارد تسهیلات اختصاص دادند. 
 
ایران به  مهمترین کشور تولید کننده کاغذ در منطقه تبدیل می شود
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  مجموعه دیگری هم داریم و آن هم باز اسمش را گذاشتیم کاغذ سبز. چون مسئله جنگل و درخت خیلی مهم است مواد اولیه این کارخانه هم از نیشکر شادگان است. عدد تولیدی این مجموعه به تنهایی  با کل تولیداتی که امروز داشتیم برابری می کند. ان شاءالله در دو سال آینده آن مجموعه هم آماده خواهد شد و تولیدمان  تقریبا به چهارصد و پنجاه تا پانصد هزار تن خواهیم رسید. یعنی چی؟ یعنی ایران به بزرگ‌ترین تولیدکننده کاغذ در منطقه تبدیل می شود. چرا؟ چون منطقه ما به شدت بحران کاغذ دارد. تمام کشور‌های اطراف ما مثل خود ما بودند و این‌ها هنوز وارد می‌کنند. این مزیت ماست. امروز گفتیم که کاغذ جنسش اقتصادی نیست. کاغذ جنس هویتی دارد. شما الان بپرسید تمدن را چه کسانی اختراع کردند ؟ می‌گویند مثلا فنقی‌ها اختراع کردند. چرا؟ یک تحول مهم و تمدن ساز است. ما بایستی کاغذ مان را با وسایل اولیه، مواد اولیه ایرانی، چه چوبش، چه نیشکرش، چه سایر اتفاقات، تولید کنیم.
 
سوال: آقای وزیر یک جای صحبت‌های تان اشاره کردید که ما مردمی هستیم کتاب دوست و با فرهنگ. از بعضی‌ها که می‌پرسیم که چرا کتاب نمی‌خوانید. چرا کم می‌خوانید؟‌ می‌گویند که قیمت کتاب زیاد است. افزایش پیدا کرده است. بعد همین جور مرحله به مرحله که می‌رویم عقب، می‌رسیم به بحث کاغذ و حالا قیمت تمام شده و حالا که امروز که خبر‌های خوشی داشتیم از بحث خودکفایی.
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: سال تحصیلی هزار و چهارصد وسه – هزار و چهار و چهار ما نیازمان به کاغذ چهل و هفت هزار تن است که از این چهل و هفت هزار تن، سی و پنج هزار تنش را صنایع چوب و کاغذ مازندران عهده دار شده است  و الان مشغول تامین آن است. امسال مفتخرم عرض کنم که صد درصد کاغذ مورد نیاز صد و پنجاه و پنجاه میلیون جلد کتب درسی دانش آموزان کشور از کاغذ ایرانی است. تا یک سال آینده ما هشتاد هزار تن ظرفیت جدید در حوزه کاغذ تحریر در سراسر کشور  خواهیم  داشت و  واحد‌های جدیدی که در شیراز ،مشهد و  هرمزگان اضافه خواهد شد از 
عمدتا از ظرفیت‌های بازیافت استفاده خواهند کرد.
 
تا دوسال آینده بیش از دوبرابر نیاز کشور کاغذ تولید می کنیم
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: بیش از دو برابر نیاز کشور را تولید خواهیم کرد و کشور می‌تواند این از این مزیت به عنوان امتیازی در حوزه  دیپلماسی فرهنگی – هنری و اقتصادی استفاده کند. ظرفیت تولید کاغذ این مجموعه نود هزار تن می‌باشد. دروازه‌های صادرات از این مجموعه هم باز شده است.
همین هفته گذشته کاغذ فلوتینگ این مجموعه، به ارزش سیصد و هشتاد هزار دلار به عراق صادر شد.
 
سوال: برنامه ریزی‌ها  پیش رو، چقدر در مناسب سازی قیمت  و دسترسی بیشتر به کتاب موثر است؟ 
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: ما امسال افتخار داشتیم خدمت  رهبر انقلاب  بودیم که بعد از چند سال به  نمایشگاه کتاب تشریف آوردند. محضر ایشان که به غرفه‌ها سر می‌زدیم، اکثر غرفه داران همین گلایه را مطرح می‌کردند که قیمت‌ها بالا رفته است و شمارگانمان کاهش پیدا کرده است و ایشان هم  چندین بار به ما تذکر دادند که این مسئله را شما باید کاهش بدهید. حالا بخش عمده اش در کاغذ است. من اشاره کردم که تولید کاغذ داخلی ما یک سوم قیمت کاغذ خارجی خواهد بود. خوب طبیعی است که همه قیمت تمام شده کتاب، با کاغذ نیست. بلاخره  قیمت کارگرش هست.قیمت مکانش هست. سایر مسایل تورمی، همه موثر است. اما ما بایستی شیب افزایش عمر کاغذ را متوقف کنیم و در این دو سال تقریبا داریم به این نقطه می‌رسیم.
من منکر افزایش قیمت کتاب نیستم.
 
در حال حاضر قیمت هر صفحه کتاب بدون رنگ حدود هفتصد تومان تمام می شود
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  الان هر قیمت تمام شده هر صفحه‌ کتاب بین هفتصد تومان تا هفتصد و پنجاه تومان است و  بعضی از کاغذ‌های مرغوب و چند رنگ  هم  شاید به هزار تومان برسد. ما این را می‌دانیم. آن چه مهم است این است که تلاش کنیم با تولید قیمت کاغذ را کنترل کنیم. 
اولا یک مسئله هویتی است. یک مسئله استقبال است.ما دنبال ملی شدن صنعت نشر هم هستیم. به این معنا که دست خودمان باشد.
این یکی. دو این که  داریم دسترسی‌به کتابرا آسان می‌کنیم. الان ما در کشور سیصد پروژه ساخت کتابخانه داریم. در همین دوره من کتابخانه‌های متعددی را افتتاح کردم مثلا کتابخانه خرم آباد. مردم عزیز خرم آباد شاهد این کتابخانه بودند، بیست و دو سال راکد  مانده بود و ما آن را افتتاح کردیم. تقریبا نزدیک به هشتاد نوع خدمت رسانی دارد . بخشهای کودک.نابینایان، ناشنوایان دارد. اتاق جلسه، اتاق میزگرد، سالن بزرگ‌ و... همه نوع خدمت در کتابخانه‌ها ایجاد کردیم.  خیلی کار مهمی است. همه با بهترین و مهم‌ترین امکانات. دوستان مان در نهاد کتابخانه‌ها فعال هستند.
 
در صدد هستیم برای هر کلاس درس در مدارس هم کتابخانه ایجاد کنیم
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:  حیفم می‌آید اشاره نکنم، رفتیم سهند، تبریز. کتابخانه شهید سلیمانی آن جا  را افتتاح کردیم و آمدیم. فردا و پس فردا آن روز  آقای رمضانی برای ما تصاویری فرستاد که صف تقریبا دویست – سیصد نفری برای ثبت نام برای یک کتابخانه در این شهر تشکیل شده بود.
اصلا مردم روستا. مردم شهر‌های کوچک.اولین مطالبه شان از من کتابخانه است.
ما شروع کردیم به ایجاد کتابخانه سیار. ما ۱۰ میلیون عضو کتابخانه‌ها داریم. سه میلیونش اعضای فعال هستند. ببینید عدد‌ها، عدد‌های درشتی است.
ما هم کتاب عرضه می‌کنیم و یا حداقل جلوی تورم بالایش را می‌گیریم و هم دسترسی مردم به کتاب را فراهم می‌کنیم.
در صدد هستیم  بتوانیم  توی هر کلاسی کتابخانه بزنیم. ما در کانون‌های فرهنگی - هنری مساجد که مسئولیتش با وزارت خانه ماست ۱۰ هزار کتابخانه داریم. این ۱۰ هزار تا بعضا  کتهابهایش به هم ریخته و قدیمی است. الان نهضت  بازآرایی و بازسازی کتابخانه‌ها در کانون، در مساجد که ۱۰ هزار تاست و می‌خواهیم افزایشش بدهیم را داریم.
 
سوال:درباره موضوع کتاب سازی هم صحبت بفرمایید.
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی:
ببینید ما تقریبا تمام سازوکار‌های موجود در وزارت خانه را اصلاح می کنیم. الان هم در حوزه اداره کل کتابمان این کار مورد بررسی قرار می‌دهیم. اصلا معنی ندارد از یک کتاب شش - هفت تا مجوز بدهیم . ما باید مدیریت  صحنه کتاب را به عهده بگیریم و این کار را الان شروع کردیم و طرح نظارت بر کتاب را راه اندازی کردیم. قبلا هم بود، الان قویتر شده است شاخص‌ترین چهره‌های فرهنگی کشور، هیئت نظارت بر کتاب هستند یکی از ابزار‌های نظارتی ما این است.
بحث قاچاق کتاب را هم داریم دنبال می‌کنیم، حالا در صحبت‌ها نبود، ولی گلایه ناشران بود. چند روز پیش یکی از ناشران کتاب‌های پزشکی آمده بود پیشمان، می‌گفت آقای وزیر نگاه کن،  این کتاب مثلا برای فوق لیسانس، برای دوره‌های تخصصی و برای تخصص و فوق تخصص، کتاب مرجع است.
این را برمی دارند اسکن می‌کنند، در واقع عکس می‌گیرند از آن و می‌گذارند در داخل کانال‌ها و می‌فروشند.الان داریم با این‌ها هم برخورد می‌کنیم.
یکی دیگر از نگرانی ناشرین، بحث مالیاتشان بود و من همین دیروز من با آقای خاندوزی وزیر محترم اقتصاد صحبت کردم و  قرار شد در اصلاحیه لایحه مالیات‌های مستقیم که اخیرا دولت به مجلس فرستاده است همین رویه معافیت‌های عادی باشد که قبلا داشتیم؛ و ان شاءالله یک اتفاق مهمی هم افتاده است. عواید مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر از این به صندوق هنر برمی گردد.
 
صندوق هنر من باز بگویم: ه یعنی هنرمندان. نون یعنی نویسندگان. ر یعنی روزنامه نگاران.
 
سوال: در کنار این که برنامه ریزی خیلی پر و پیمان در به تقویت تولید داخل دارید آیا بازهم به واردات ارز نیما می دهید؟
 
آقای محمد مهدی اسماعیلی: بله ما بنایمان این است که نشرمان دچار سکته نشود. دچار مشکل نشود. تا روزی که مطمئن شویم همه نیاز‌هایمان از داخل است، ارز  می‌دهیم.اما من  به ناشرینمان عرض کردم. به زودی این را  به صورت آزاد خواهیم کرد تا امکان رقابت داخلی‌ها بیشتر فراهم شود.
در عین حال دوستان بدانند دولت  به حوزه فرهنگی متعهد است. هر جایی احساس کنیم  نیاز داریم تقویت کنیم از این ابزار هم استفاده خواهیم کرد.