به گزارش جهانی پرس از صدا و سیما، موضوع گفتگوی ویژه خبری امشب به ابعاد عرضه اعتباری محصولات پتروشیمی اختصاص داشت که با حضور آقایان عباس غلامی؛ مدیر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی پتروشیمی و آقای علی کریم پور؛ دبیر اجرایی نهضت احیای واحد‌های اقتصادی و گفتگوی تصویری با آقای سعید ترکمان؛ رئیس هیأت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران و  آقای محمدرضا بهشتیان؛ رئیس انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن و گفتگوی تلفنی با آقای حمیدرضا رحمنی؛ رئیس اداره ناظران و امور تالار‌های بورس کالای ایران بررسی شد.

مقدمه آقای امیر اصلانخانی؛ مجری: از دی ماه سال گذشته طرح عرضه اعتباری محصولات پتروشیمی به صنایع پایین دستی این صنعت در بورس کالا آغاز شده. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی دیروز در جمع خبرنگاران اعلام کرد که از ابتدای سال تا کنون حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان از محصولات پتروشیمی به صورت اعتباری در بورس کالا به صنایع پایین دست عرضه شده. در برنامه امشب بیشتر در مورد این موضوع با میهمانان برنامه گفتگو خواهم کرد.

سؤال: آقای جزئیات بیشتر به ما غلامی بدهید از عرضه اعتباری محصولات پتروشیمی.

عباس غلامی؛ مدیر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی پتروشیمی: ما اعتقاد داریم به تکمیل زنجیره ارزش. از منظر وزارت نفت تکمیل زنجیره ارزش تا تولید محصول پتروشیمی است. اگر بخواهم از منظر قوانین، وظایف و اختیارات عرض کنم؛ خواسته پتروشیمی یعنی تا جایی که ما محصول پتروشیمی را تولید می‌کنیم وظیفه ماست. صنایع تکمیلی در حوزه وزارت صمت، ما محصولات را در بورس‌های کالایی عرضه می‌کنیم، خریداری کنند و تبدیل به محصول نهایی می‌کنند. ما در دولت جدید وزارت نفت ملی فکر کرد؛ یعنی فراتر از قوانین و دستورالعمل ها، گفت ما هم واقعاً ملی بخواهیم فکر کنیم درست است همیشه گفتیم که محصولات پتروشیمی، خودِ صنعت پتروشیمی چند گام از خام فروشی فاصله گرفته. به هر حال ما از گاز و نفت فاصله گرفتیم و رسیدیم به محصول پتروشیمی. از منظر منِ وزارت نفت کار تمام شد، ولی ملی نگاه کنیم بگوییم همین را من باید تلاش کنم در کارخانجات صنایع تکمیلی تبدیل به محصول نهایی شود، استفاده صادر شود که همه می‌دانند ارزش افزوده و اشتغال بیشتری دارد که این اتفاق بزرگ بیفتد. ما آمدیم بررسی کردیم گفتیم چه راهکار‌هایی را می‌توانیم دنبال کنیم که این اتفاق بیفتد. منِ پتروشیمی خیلی دوست دارم، ما ایران پلاس سال گذشته هم گفتیم با فرض تولید ثابت محصول پتروشیمی خیلی علاقه دارم سال آینده هم آمار بدهم بگویم ۵۰۰ هزار تا از محصولات پتروشیمی من کمتر صادرات شد علی الظاهر، ولی آمد محصول نهایی تولید شد. گفتیم راه کوتاه مدت چیست؟ بزرگترین مشکل که همه می‌دانند در صنایع تکمیلی چیست؟ تأمین سرمایه در گردش. پول ندارند بخرند مواد اولیه. وضعیت بانک‌ها هم که می‌دانیم بحث مشکلاتی که در دادن تسهیلات دارند، سیاست انقباضی که وجود دارد در این حوزه. گفتیم بیاییم پتروشیمی‌ها را تشویق و ترغیب کنیم که محصولات خود را به صورت اعتباری بفروشند در بورس‌های کالایی، صنایع تکمیلی بتوانند استفاده کنند. ما از ایران پلاس سال گذشته استارتش خورد، از زمستان سال قبل خیلی به هر حال استوار گام گذاشتیم در این قضیه، هم وزیر نفت حمایت کردند، آقای مهندس شاه میرزایی در همایشی شرکت کردند، دعوت کردند مجتمع‌های پتروشیمی و هلدینگ‌ها را که به هر حال به این امر عظیم بپیوندند، ملی فکر کنند که بگویند چه اتفاق بزرگی هم برای کشور می‌افتد.

سؤال: استقبال کردند؟

غلامی: نتیجه چه شد؟ ما قدم قدم، اول خیلی سخت ما خیلی از مجتمع هایمان در حوزه متانول اصلاً تا حالا عرضه اعتباری نداشتیم، شروع کردند. اصلاً مجتمع‌های ما عرضه اعتباری را آشنا نبودند، چون تا حالا شروع نکرده بودند در حوزه پلیمری ما، خیلی از مجتمع‌ها تا حالا شروع نکرده بودند. اول که استارت زدیم، ما بانک‌ها را هم دعوت می‌کردیم که اصلاً ساز و کار عرضه اعتباری چیست؟ برایشان توضیح می‌دادیم و شروع کردند، چون ما شاید صد‌ها مکاتبه؛ اغراق نمی‌کنم هم از سمت ما بود و هم از سمت آقای مهندس شاه میرزایی؛ معاون محترم وزیر و مدیرعامل شرکت بود با هلدینگ‌ها و مجتمع ها، جلسات مختلف. ما اجلاس رؤسای مجتمع‌ها و مدیرعامل‌های شرکت‌های پتروشیمی و هلدینگ‌ها را داریم، تقریباً در همه جلسات تشویق و ترغیب می‌شدند مجتمع‌ها و هلدینگ‌ها که بیاند بحث عرضه ملی نگاه کنند و عرضه‌های اعتباری را انجام دهند.

سؤال: الآن ساز و کار چگونه است برای این عرضه؟

غلامی: عرضه‌های اعتباری حالا، چون بعضاً دیدیم این شبهه پیش می‌آید که عرضه اعتباری، من شنیدم از بخش پایین دست بعضاً به دست دلال می‌رسد. ما می‌گوییم اولاً وقتی یک شرکتی از بورس می‌تواند خریداری کند یعنی بهینه یابی است، سهمیه دارد، طبق آن قواعد بورس خریدش را می‌تواند انجام دهد. حالا کسی اگر بخواهد اعتباری بخرد دو فیلتر دیگر هم انجام می‌شود، یعنی چه کاری انجام می‌شود؟ اول بانک باید ال سی برایش باز کند تضمین کند، هیأت کارشناسی دارد، کارشناسانش را می‌فرستد، صورت‌های مالی صنایع پایین دست و صنعت تکمیلی را بررسی می‌کند، تأیید می‌کند، علاوه بر تأیید آن، به خود پتروشیمی می‌گوید پتروشیمی این لیست مورد تأیید من است. تو در رینگ داخلی گفتی من عرضه اعتباری گذاشتم این‌ها خریدند، این‌ها مورد تأیید من هستند، شما به کدام می‌دهید؟ که معمولاً به اکثر قریب به اتفاق می‌دهند. پارسال هم یک شبهه‌ای ایجاد شده بود. از چند پتروشیمی لیست همه خریدارانشان را گرفتیم، بررسی کردیم واقعاً همه تولید کننده بودند که استفاده کرده بودند از بحث عرضه اعتباری و باعث آن افزایش تولید و افزایش ظرفیت تولیدشان شده بود.

مجری: آقای غلامی به بینندگان عزیز هم عرض کنم، چون گفتید بهین یابی هستند، شاید بینندگان ما ندانند بهین یابی‌ها کدام هستند. به هر حال شرکت‌های تولیدی که صنایع پایین دستی هستند و محصولات پتروشیمی را استفاده می‌کنند و تولید کننده هستند در یک فهرستی قرار می‌گیرند به عنوان بهین یاب در این سامانه اسمشان قرار می‌گیرد. این‌ها مجوز دارند که بروند از بورس کالا خرید کنند. این که بهین یابی هستند به این معنا است.
سؤال: آقای کریم پور، شما نهضت احیای واحد‌های اقتصادی هستید، خیلی از واحد‌های تولیدی هم به هر حال از این که مواد اولیه در اختیار ندارند یا سرمایه در گردش به هر حال مشکلاتی در این زمینه‌ها دارند، در زمینه تأمین مواد اولیه به مشکل می‌خورند، نمی‌توانند از بورس خرید کنند یا موارد دیگر. چه تعداد از این شرکت‌ها این گونه اند و با این روش اعتباری چقدر کمک شده به این شرکت ها؟

علی کریم پور؛ دبیر اجرایی نهضت احیای واحد‌های اقتصادی: من یک مثال خیلی ساده بزنم که اصلاً چه اتفاقی در حوزه خط اعتباری و ال سی آن چیزی است که در حوزه احیاء مخاطب ما بوده، چه اتفاقی می‌افتد؟ واحد مشکل تأمین مالی دارد، یعنی پول می‌خواهد، ۱۰ میلیارد تومان مثال می‌زنم که یک مقدار ساده برای بینندگان شفاف‌تر شود. ۱۰ میلیارد تومان پول می‌خواهد که مواد اولیه تأمین کند که یا باید برود تسهیلات بگیرد یا از این ابزار‌هایی که در حوزه ما اصطلاحاً می‌گوییم زنجیره تأمین مالی است استفاده کند. یکی از ابزار‌هایی که وجود دارد، همین بحث خط اعتباری. چه کار می‌کند در این قضیه، می‌رود درخواست می‌دهد از طریق خط اعتباری یعنی نمی‌رود تسهیلات بگیرد یعنی کشور‌های خارجی و توسعه یافته از این طریق استفاده می‌کنند، نمی‌رود خود را درگیر تسهیلات کند. می‌رود از طریق آن ۱۰ میلیارد یا ۲۰ میلیاردی که برای مواد اولیه می‌خواهد می‌رود از چیزی که آقای غلامی هم معرفی کردند که خط اعتباری می‌شود، یکی اش خط اعتباری می‌شود، انجام می‌شود. روش هم روش خیلی ساده‌ای است. مثلاً من یک تحقیقی در حوزه گزارش بانک مرکزی بود، فکر می‌کنم بالای ۶۰- ۷۰ درصد از صنعت مان، ۶۳ درصد اگر اشتباه نکنم از طریق سرمایه در گردش، یعنی مسأله شان سرمایه در گردش بوده که سرمایه در گردش اکثراً در حوزه مواد اولیه است که استفاده می‌شود، از طریق تسهیلات استفاده می‌شود. ما می‌گوییم یک ابزار جایگزین وجود داشته باشد که در این حوزه که یکی از این ابزار‌هایی که دوستان استفاده کردند همان خط اعتباری و ارز اعتباری بوده که اتفاق خیلی بزرگی بوده. یعنی شفاف‌تر در ادامه می‌گویم. مثلاً پارسال همین اتفاقی که به حوزه تور‌های احیای واحد‌های اقتصادی اتفاق افتاد و سرتیمش هم خود بچه‌های پتروشیمی بودند، فکر می‌کنم زیر ۵۰۰، ۶۰۰ میلیارد تومان تأمین مالی اتفاق افتاد که یک سیر فوق العاده بالا که فکر می‌کنم هفت هزار میلیارد تومان عرضه رسیدند که واقعاً رکورد زدند و واقعاً هم قابل تقدیر است. در حوزه پتروشیمی ما می‌گوییم این ابزار خیلی خوبی است اتفاق افتاده و حالا باید برویم حوزه‌های دیگر.

سؤال: نتایجش را شما در واحد‌هایی که نیمه تعطیل هستند دیدید در این روش بخواهند بیایند تأمین کنند؟

کریم پور: ما الآن خودمان می‌گوییم آن بحث بن سازه یا آن زیست بومی که می‌خواهیم تشکیل دهیم یکی اش همین است یعنی ما خیال مان راحت است آن واحدی که به ما مراجعه می‌کند از طریق پتروشیمی و بانک معرفی می‌شود و آن بحث اعتباراتش داده می‌شود. اصلاً این یک روال شده یعنی در آن زیست بومی که می‌گوییم با یک نامه نگاری کوچک آن اتفاق می‌افتد.

سؤال: آقای رحمنی خیلی کوتاه به ما بگویید ساز و کار دقیق خرید اعتباری محصولات پتروشیمی توسط صنایع پایین دستی چگونه است در بورس کالا؟

حمیدرضا رحمنی؛ رئیس اداره ناظران و امور تالار‌های بورس کالای ایران؛ عرضه‌هایی که عرضه کنندگان محصولات پتروشیمی دارند به درخواست عرضه کننده می‌تواند مدل تسویه عرضه‌ای که می‌گذارد به صورت اعتباری یا همان نقدی- اعتباری باشد. یعنی خریدار مخیل است قرارداد را به صورت نقدی یا اعتباری تنظیم کند. معمولاً اعتباری که شرکت‌های پتروشیمی دارند بر اساس ال سی بانک یا ضمانت‌های بانکی است. مدت زمانی که اعتبار می‌خواهند بدهند مشخص می‌کنند و حالا درصد نرخ ماهیانه‌ای که مد نظرشان است اعلام می‌کنند. همه این‌ها در اختیار عرضه کننده است و عرضه کننده اعلام می‌کند در اطلاعیه عرضه و از طریق اطلاعیه عرضه به اطلاع خریداران می‌رساند و خریدارانی که تمایل و شرایط تسویه اعتبار را داشته باشند می‌توانند از این شرایط استفاده کنند.

سؤال: استقباال چطور بوده؟ از دی ماه سال گذشته گفته شده که شروع شده، استقبال را شما چطور دیدید در بورس کالا؟

 رحمنی: هر جا که عرضه اعتباری صورت می‌پذیرد، قطعاً باعث افزایش تقاضا می‌شود، چون به هر حال خریدارانی که توانایی خرید به صورت نقدی ندارند می‌آیند به صورت اعتباری تسویه می‌کنند. ما در سال ۱۴۰۱ چیزی حدود ۳۱ هزار میلیارد تومان معاملات مان قابلیت تسویه به صورت اعتباری داشته. در سال ۱۴۰۲ از مجموع معاملاتی که تا امروز در حوزه محصولات پتروشیمی صورت گرفته؛ ۲۲ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان یعنی عددی بیش از ۲۲ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان قابلیت تسویه به صورت اعتباری برای خریداران را فراهم کرده.

سؤال: آقای ترکمان شما شرکت‌هایی که در انجمن شما هستند و عضو انجمن شما هستند به نوعی خریداران این روش می‌توانند باشند. شما بگویید این روش چقدر مؤثر بوده برای شرکت‌های شما؟

سعید ترکمان؛ رئیس هیأت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران: من جا دارد تشکر کنم که این موضوع مهم که به هر حال موضوع نقدینگی امروز در همه صنایع به خصوص صنایع تکمیلی پتروشیمی و همکاران ما در واحدهایشان با آن درگیر هستند؛ موضوعی شده که همزمان با رویداد بزرگ ایران پلاس هفدهم داریم به آن می‌پردازیم. به هر حال همان طور که در آمار‌ها هم مشاهده شد و نماینده محترم بورس کالا اعلام کردند یک نکته ظریفی است؛ این که بورس عرضه اعتباری را انتشار داده ولی همه عرضه جذب نشده، نشان می‌دهد که ما از همه ظرفیت نتوانستیم استفاده کنیم و حتماً باید به صورت برنامه ریزی و به صورت آسیب شناسی ببینیم که واحد‌هایی که نتوانستند از این عرضه اعتباری استفاده کنند دلایلش چه بوده و اگر آن دلایل بررسی شود حتماً، چون این طرح را ما در ایران پلاس شانزدهم طبق تفاهمنامه سه جانبه‌ای که انجمن ملی، شرکت ملی پتروشیمی و یکی از بانک‌های بزرگ کشور داشت ما امید داشتیم که خیلی سریعتر باعث رونق این صنایع شود، چون عموماً صنایع تکمیلی پتروشیمی با ظرفیت پایین دارند کار می‌کنند و به خصوص در شرایطی که صنعت نیاز دارد، چون صنایع پلیمری عموماً پیشران صنایع دیگر هستند چه در حوزه زیرساخت‌ها و چه در حوزه بسته بندی، حوزه‌های ساختمانی و حوزه‌های مختلف ما شاهد هستیم که اگر بتوانیم رونق را به این بخش بپردازیم هم می‌تواند صادرات خرد ما را برای کشور‌های اطراف که صادراتی است که در این شرایط می‌تواند به کمک.

سؤال: الآن چه تعداد از شرکت‌های زیرمجموعه شما در انجمن شما از این روش خرید کردند از بورس کالا و نظر آن‌ها چیست در مورد این نوع عرضه؟

آقای ترکمان: عرض کردم متأسفانه خیلی از شرکت‌هایی که هدف این طرح بودند عموماً شرکت‌های بزرگ توانستند، چون به دلیل این که باید اعتبار بانکی می‌داشتند ۱۰ درصدش را باید نقدی موقع تقاضای عرضه پرداخت کنند و باید دوباره یک پولی را در بانک برای صدور ال سی قرار دهند. هزینه‌های ال سی هست و معمولاً بعضی از پتروشیمی‌ها شروع طرح است و فکر می‌کنم ما این امکان را داریم که با کمک عزیزان مان در شرکت ملی پتروشیمی و بورس کالا و شرکت‌های عرضه کننده بتوانیم خیلی سرعت این طرح را بالا ببریم و به خصوص بتوانیم شرکت‌های کوچکتر هم بتوانند از این مزیت ایجاد شده استفاده کنند.

سؤال: آقای غلامی فقط شرکت‌های بزرگ می‌توانند خرید کنند؟ چگونه است این موضوع که مطرح می‌شود؟

غلامی: این را وقتی پارسال شروع کردیم این قضیه را، شروع هم کردیم از بعد از ایران پلاس، چون ما یک تفاهمنامه هم با سازمان شهرک‌های وزارت صمت رفتیم استان به استان، هم نهضت احیای مجموعه آقای دکتر کریم پور بودند، ستاد تسهیل بودند، همکاران وزارت صمت استان‌های مختلف را رفتیم جلسات در استانداری‌ها گذاشته شد، صنعتگران مرتبط با صنایع پتروشیمی جلسات خیلی مفصلی داشتیم. بازدید داشتیم، جلسات مفصل، ما در آخرین بازدیدی که داشتیم استان یزد همه موارد برطرف شد. بحث عرضه‌های اعتباری، آن جا یک سری عزیزان گلایه کردند همین مواردی که آقای ترکمان اشاره کردند، بعضی از این موارد اشاره شد، عرض کردم خدمتشان شما قبل را ببینید، پتروشیمی می‌توانست مثل سابق بنشیند کند بگوید من کار به این قضایا ندارم، همان بروید وزارت صمت، متولی صنایع پایین دست و تکمیلی است و بگویید بانک تسهیلات را برای شما درست کند و وزارت صمت مشکلات تان را حل کند. ما واقعاً مسئولانه وارد این قضیه شدیم، آیا شما حرکت ما را می‌بینید؟ محسوس شد برای شما، اعتباری این اتفاق افتاد. بعد از این عرایض بنده آن جا انجمن‌ها و شرکت‌های مختلف تشکر کردند گفتم نگاه کن ما قبول داریم به نقطه مطلوب نرسیدیم. ما حدود یک ماه پیش بود، به هر حال شما حساب کنید در صنایع تکمیلی و پایین دستی ما انجمن‌های متعددی داریم ما یک انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی در حوزه بالادست داریم، چون ۷۰ پتروشیمی داریم همه می‌تواند متمرکز باشد. ۱۵ هزار تا صنایع تکمیلی، انجمن‌ها و اتحادیه‌های متعدد از همه دعوت کردیم اکثراً یک ماه گذشته گفتیم شما هر نکته‌ای دارید حتماً به ما گفته بودند که پتروشیمی‌ها تناژی که می‌گذارند حداقل برای عرضه اعتباری مثلاً می‌گویم می‌گوید ۲۰۰ تن حداقل ما ۲۲ تن می‌خواهیم بخریم شما رایزنی کن با پتروشیمی انجام دهد. ما رایزنی کردیم حل کردیم. گفته شده اعتباری سود را گذاشته سه درصد؛ سود بانکی ۲۴ است هر چند مؤثرش بالاتر از این حرف هاست ما صحبت کردیم با پتروشیمی‌ها سود را آوردیم روی دو درصد. من اینجا فراموش کردم یک تشکر ویژه، نمی‌خواهم، چون مجتمع‌های خصوصی زیاد هستند، دو هلدینگ را من تشکر ویژه کنم، چون در سطح خود مدیران عامل هلدینگ این قضیه را پیگیر هستند؛ هلدینگ خلیج فارس به هر حال هم مجتمع‌های زیرمجموعه شان متنوع هستند، پای کار آمدند؛ شخص آقای دکتر علی عسگری و هم هلدینگ تاپیکو شخص آقای دکتر اصفهانی پای این قضیه آمدند و اتفاقات خوبی افتاد.

سؤال: مواردی هم که مطرح می‌شود شما اصلاح می‌کنید به موقع؟

غلامی: حتماً، مکاتبه کردیم پیشنهادات دارد به سمت ما می‌آید از انجمن‌های مختلف، حتماً این کار را می‌کنیم.

مجری: آقای محمدرضا بهشتیان؛ رئیس انجمن تولید کنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن: سلام عرض می‌کنم، من هم تشکر ویژه می‌کنم از آقای دکتر غلامی؛ مدیریت توسعه صنایع پایین دستی و به عنوان رئیس هیأت مدیره حدوداً ۳۰۰ تولید کننده که می‌توانیم بگوییم از اعضای تولید کننده‌های خرد، متوسط و بزرگ تشکیل شدند، این را عرض کنم که ما واقعاً این ارز اعتباری به نقدینگی ما کمک می‌کند همان طور که می‌دانید مشکل ما مشکل نقدینگی است. بازار هدف ما بیشتر ارگان‌ها و سازمان‌های دولتی هستند که نحوه پول دادن شان به ما غالباً پنج شش ماه شاید هم بیشتر طول می‌کشد و ما برای تولید محصولات خودمان نیاز به نقدینگی داریم. همان طور که دوستان گفتند یک بخشی از این کمک ها، تسهیلات است که خیلی سخت شده، بانک‌ها تسهیلات را به ما به سختی می‌دهند ولی در ال سی کمک خوبی می‌توانند کنند و دستشان بازتر است و حتی الآن تولید کننده‌هایی که کوچک ما با این خرید‌های ۲۲ تنی یا ۲۰ تنی به راحتی می‌توانند با این نحوه جدیدی که آقای دکتر به ما کمک خواهند کرد و عرضه اعتباری را از حداقل تناژ‌های بالا به تناژ‌های پایین بیاورند و این قول را به ما داده بودند که این کار انجام شود، این باعث کمک به اکثر تولیدکننده‌های ما می‌شود و من خواهشم این است که این ارز اعتباری ادامه داشته باشد که متأسفانه از هفته پیش این توسط بورس قطع شده و این مورد اعتراض ما است.
سؤال: آقای غلامی توضیح دهید چطور شده قطع شده؟

غلامی: همه می‌دانند بحث تنظیم بازار اول وزارت صمت را می‌شناسند در حاکمیت و تنظیم بازار محصولات پتروشیمی هم وزارت صمت را می‌شناسند، هم وزارت نفت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی را، یعنی هر اتفاقی هم بیفتد این دو وزارتخانه باید پاسخگو باشند در بحث حاکمیت. این اتفاق است، ما می‌دانیم شخص رئیس جمهور هم وقتی رئیس قوه قضائیه بودند چقدر بحث نهضت احیا برایشان مهم بود که خودشان پیگیر این قضیه بودند شخصاً، هم وقتی در دولت تشریف آوردند، نماینده معاون اول معرفی شده مجموعه آقای دکتر کریم پور در این قضیه. ما آمدیم از کار بزرگ را دولت کرده از هفته گذشته واقعاً نمی‌دانم بورس کالایی که باید ابزار دست حاکمیت باشد، ابزار دولت باشد، ما از هفته قبل یعنی آن سه نامه هم که خدمت شما دادم هر چه پیگیری می‌کنیم از بورس کالا، شما روی چه حساب چه از وزارت صمت، شما آمدید اصلاً بپرسید می‌خواهم بازار را کنترل کنم، آیا کنترل بازار معنی اش این است که یک تقاضای واقعی را حذف کنید شما. آیا معنی اش این است یا یک طور دیگر کنترل بکن. بله جلسه‌ای بود حدود چند هفته پیش بنده هم بودم دکتر مخبر دستوری را به دکتر خاندوزی دادند گفتند به بورس بگویید کنترل شود بازار. کنترل بازار من توضیح دادم بحث عرضه‌های اعتباری و خریدارانش چه کسانی هستند، آیا معنی اش این است شما عرضه اعتباری را قطع کن که آن که تولید کننده واقعی‌تر است حذف شود که رقابت کمتر شود، بعد به من وزارت نفت که مسئول... به هر حال کمیته ستاد تنظیم نفت گفته وزارت نفت باید تو پاسخگو باشی، من اصلاً در جریان نباشم هرچه اصرار کنم عرضه‌های اعتباری را برگردان شما یک ابزار در دست حاکمیت هستی با یک چارچوبی، متأسفانه این اتفاق نیفتد، البته من با مدیرعامل بورس انرژی قبل از این گفتگوی ویژه صحبت کردند گفتم شما آیا عرضه‌های اعتباری را قطع کردید یا نه؟ گفتند ما قطع نکردیم. نمی‌دانم دلیل شان چیست و این که چرا اصلاً مشورت نگرفتند از پتروشیمی؟

سؤال: آقای رحمنی این عرضه اعتباری از یک هفته گذشته برای کنترل بازار قطع شده؟ چگونه است؟

آرحمنی: دوستان فرمودند عرضه اعتباری از دی ماه سال گذشته انجام شده، من این را اصلاح کنم، عرضه اعتباری از روز اولی که بورس کالا تأسیس شده بوده، محصولات پتروشیمی هم از زمانی که در بورس کالا عرضه شدند؛ عرضه اعتباری هم انجام می‌شده، ساز و کار هم به همان شرایطی است که در گذشته انجام می‌گرفت.

مجری: حالا بحث شدت اش را مطرح کردند.

رحمنی: در بحث این که بورس کالا فرمودند که جلوی عرضه اعتباری را گرفته برخی از گِرید‌ها بوده آن هم دلایل مختلفی داشته، به درخواست خود انجمن پلیمر و انجمن کارفرمای صنعت پتروشیمی با توجه به این که مبنای محاسبه نرخ ارز محصولات پتروشیمی تغییر کرده بود و ضمن این که کف عرضه هم در خیلی از گرید‌های پتروشیمی مثل پلی پروپیلین شیمیایی نساجی رعایت نشده، مشکلاتی که در تأمین خوراک وجود داشته و در تابستان بحث تأمین برق این‌ها بوده برای تولید، این‌ها همه منجر به این شد که ما در جهت این که تقاضا به صورت هیجانی افزایش پیدا نکند و منجر به افزایش هیجانی قیمت نشود که اگر این اتفاق می‌افتاد متضررش در واقع خود انجمن‌های صنایع پایین دستی پتروشیمی می‌شدند این را به صورت موقت هفته قبل در برخی گریدهامان هم جلوگیری کرد، چون خیلی از محصولاتی که جلوگیری هم کرد عرضه شان به صورت خرد، با تناژ خیلی محدود صورت گرفته بود یعنی این‌ها خود تقاضای عادی را هم پاسخگو نیست، در برخی گرید‌ها ما داریم تقاضای عادی چندین برابر عرضه‌ای که صورت می‌گیرد. حالا در کنارش اگر تقاضایی که خواهان اعتباری باشند این باعث می‌شد تقاضا به شدت افزایش پیدا کند. که گفتم بعد از این که یکی دو هفته عرضه‌ها با قیمت جدید مورد معامله قرار گرفت و بازار به ثبات رسید، عرضه اعتباری دوباره از سر گرفته شده که ضمن این که امروز هم عرضه اعتباری در بحث پی وی سی داشتیم، فردا هم محصولات پتروشیمی که عرضه شده، عرضه اعتباری باز هم حتی...

سؤال: این روند ادامه خواهد داشت آقای رحمنی، متوقف که نخواهد شد؟

رحمنی: در حال حاضر هیچ مانعی برای عرضه اعتباری در بورس وجود نداشته.

مجری:، چون به هر حال واحد‌های تولیدی موافق این قضیه هستند. انجمن‌ها هم که صحبت کردیم امشب تقریباً همه موافق این قضیه هستند.
سؤال: آقای ترکمان به ما یک آمار و ارقامی بدهید در مورد این که از زمانی که این طرح آغاز شده، آیا افزایش تولید در شرکت‌های تولیدی و صنایع پایین دستی ایجاد شده یا نه؟ چگونه است؟
آقای ترکمان: همان طور که آمار بورس گویا است ما تقریباً از ابتدای سال بیش از ۲۵ درصد خرید از بورس کالا افزایش پیدا کرده که دلایل مختلفی داشته و قسمتی اش حتماً می‌تواند عرضه اعتباری این دلیل باشد و عرض کردم این دلیل کافی نیست، حتماً نیاز دارد به بازبینی با دقت بیشتر و شرایط سخت‌تر و زمان مناسب تر.
سؤال: کلیات طرح را شما هم به هر حال موافق هستید؟ درست است؟

ترکمان: این موضوعی بوده که تفاهمنامه سه جانبه بوده و سال گذشته در ایران پلاس استارت زده شده و امروز داریم نتایجش را بررسی می‌کنیم.

سؤال: آقای کریم پور آیا در بخش‌های دیگر هم ممکن است این اتفاق بیفتد، این عرضه‌های اعتباری؟

کریم پور: بله، ما در حوزه پتروشیمی رکورد زدیم، حجم تولید حتماً افزایش. دوستان فکر می‌کنم عدد و رقم هایشان درست است، خام فروشی کمتر شده، واحد‌های رو به افول؛ صعود کردند، واحد‌هایی که زیر ظرفیت؛ یک سوم، یک چهارم، یک دوم بوده یک تکانی به آن‌ها خورده، این اتفاق افتاده، نکته بورس هم نکته درستی است و با همان مدیریتی که انجام می‌شود و مدیریتی که در حوزه پتروشیمی انجام می‌شود ان شاء الله این مسأله حل و اتفاق انجام می‌شود. حالا از زنجیره‌های دیگری که غیر از پتروشیمی هستند، بحث احیای واحد‌ها هم هست مثل زنجیره فولاد، آلومینیوم، زنجیره مس، زنجیره‌های کشاورزی که حالا ما نرفتیم سراغشان، باید برویم.

مجری: در مورد عرضه ها؛ همین آلومینیوم خیلی مشکلات داشتند در صنایع پایین دستی.

آقای کریم پور: حتماً باید یک مجموعه‌ای مثل پتروشیمی ما هم کنارشان هستیم، مثل شرکت‌های بزرگ فولادی، مثل ایمیدرو، خود وزارت کشاورزی شرکت‌هایی که زیرمجموعه اش، بحث تأمین مواد اولیه مثل کود و سم هستند باید بیایند جلو مثل این کاری که در حوزه شیمی اتفاق افتاده را رقم بزنند که به نظرم اتفاق خیلی بزرگی است.
مجری: طرح؛ طرح مناسبی است همه تولیدکنندگان هم به هر حال اذعان دارند، حتماً نواقصی هم دارد که آقای غلامی هم اشاره کردند که به مرور این نواقص را به مرور برطرف خواهند کرد.