به گزارش جهانی پرس از ایسنا ایران کشوری خشک است، به‌گونه‌ای که ۸۸ درصد آن در کمربند خشک جهانی قرار گرفته است. تغییرات اقلیمی نیز موجب افزایش رویدادهای حدی مانند خشکسالی‌های پیاپی شده است، به‌گونه‌ای که کشورمان وارد چهارمین سال خشکسالی شده و همین امر گسترش پدیده­  گرد و غبار را در پی داشته است و در سال‌های اخیر در فصول مختلف با این پدیده مواجه بوده‌ایم.

 تداوم خشکسالی موجب کم‌آبی و یا خشک شدن برخی تالاب‌ها و دریاچه‌ها مانند هامون و دریاچه ارومیه شده است. همین امر تبدیل آن‌ها را به کانون‌های گرد و غبار در پی داشته است. با توجه به تهدید کشور با گرد و غبار هم با منشا داخلی و هم خارجی لزوم افزایش هم‌افزایی دستگاه‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.
وحید جعفریان در گفت و گو با ایسنا افزود: ما به‌صورت ادواری موضوعات مرتبط با مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی و کانون‌های بحرانی خسارت‌زای ناشی از این فرسایش را رصد می‌کنیم. هر چهار سال یک بار داده‌های این مطالعه به‌روزرسانی می‌شود.

وی اضافه کرد: بر اساس داده‌های مطالعات سال ۹۷ ، ۳۰ میلیون هکتار در کشورمان تحت تاثیر فرسایش بادی است و ۱۴ میلیون هکتار از  این مساحت به عنوان کانون‌های خسارت‌زای فرسایش بادی به شمار می‌رود که آسیب جدی به زیرساخت‌ها وارد می‌کند.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: این آسیب‌ها حداقل  ۶۰۰ میلیون دلار در سال است که به بخش‌های حمل و نقل، کشاورزی، سلامت، ومنابع طبیعی وارد می‌شود بنابراین نیاز است که به‌صورت گسترده با تعیین منابع اعتباری کافی و اولویت بخشی نسبت به  این پدیده‌ها اقدام کنیم و در سطح داخلی نیازمند جهش در این زمینه هستیم.

وی با بیان اینکه طرح جهادی سه میلیون هکتاری را با وزارت کشور برای مقابله با کانون‌های گرد و غبار تعریف کرده‌ایم، گفت: امیدواریم با تعریف منابع اعتباری کافی بتوانیم این طرح که از نظر ساختاری با در نظر گرفتن نقش مردم و جوامع محلی تدوین شده است را اجرا و به‌صورت فراگیر بخشی از عقب‌ماندگی ها را جبران کنیم. در این شرایط می‌توانیم مقداری خود را با وضعیت خشکسالی‌ تطبیق دهیم.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید کرد: باید بپذیریم که در یک کشور خشک و نیمه‌خشک زندگی می‌کنیم و ترسالی‌ها و خشکسالی‌ها به‌صورت مستمر از دیرباز در  ایران وجود داشته است. دانش غنی بومی کشور در حوزه تعامل با یک محیط خشک و زندگی در حاشیه کویر از تداوم یافته است که باید تقویت شود. فرهنگ مردم محلی در مناطق بیابانی و خشک بخشی از ثروت ملی است و توانسته‌ است حیات و تمدن خود را از دیرباز حفظ کنند.

وی با بیان اینکه دانش نوین تولید شده در زمینه مقابله با گرد و غبار قابل توجه است، گفت: ایده‌های مختلفی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و حوزه‌های نخصصی علمی مطرح کرده‌ایم. در حال حاضر چند طرح تحقیقاتی را با چند شرکت دانش بنیان و همراهی معاونت علمی و فناوری  ریاست جمهوری دنبال می‌کنیم که به‌روزرسانی تمام دستورالعمل‌های اجرایی مناطق بیابانی، رقومی‌سازی کلیه فعالیت‌های اجرا شده در حوزه مقابله با گرد و غبار از ابتدا تا کنون و ‌بازنگری فرمول مالچ نفتی و جایگزین کردن آن با مالچ سنگین نفتی  در شرایط فوق بحرانی به‌صورت محدود از جمله آن‌هاست.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری اضافه کرد: استفاده از بادشکن‌های کوتاه شطرنجی با همکاری دانشگاه تهران، شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به این دانشگاه و نهادهای تحقیقاتی کشور چین، ساخت ادوات و تجهیزات جدید و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی بیابان از دیگر طرح‌های نحقیقاتی است.

 وی ادامه داد: الگوهای نوینی را در  جهت مدیریت گرد و غبار در سمنان اجرا کردیم. با استفاده از دیدگاه‌های محروم پرفسور کردوانی درباره استفاده از مالچ‌های سنگریزه‌ای نیز انجام این کار را در دستور قرار داده‌ایم. این اقدامات در جهت سازگاری با شرایط خشکسالی انجام می‌شود تا بتوانیم با ارایه روش‌هایی که نیاز به آب ندارند باعث تثبیت بستر زمین شویم.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید کرد: سیاستگذاری کلان در حوزه مدیریت سرزمین، تغییرات کاربری سرزمین و مدیریت آب در حوزه تولید و مصرف ایجاب می‌کند بخش‌های کشاورزی، صنعت  و وزارت نیرو نقش آفرینی کنند چراکه این نهادها تبیین کننده زیرساخت‌ها هستند و در صورت تعریف درست زیرساخت‌ها ، ما در بخش منابع طبیعی می‌توانیم آسیب‌ها را کمتر کنیم. تدوین قوانین مناسب نیز می‌تواند در جهت جلب مشارکت بخش‌های خصوصی و جوامع محلی در پروژه‌های ما موثر باشد.

جعفریان در پایان گفت: اینها مواردی هستند که شاید در زمینه سیاستگذاری‌های کلان گرد و غبار از آن‌ها غفلت شده است بنابراین باید با عمق بیشتری به این موضوعات بپردازیم و با هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی بتوانیم از این بحران‌ها به خوبی عبور کنیم.