پایگاه خبری تحلیلی جهانی پرس
کد مطلب: ۳۴۷۰۹۹ | تاريخ: ۱۴۰۲/۹/۶ | ساعت: ۱۰ : ۴۹
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور؛
مقابله باگردوغبار از اهداف طرح کاشت یک میلیارد نهال
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه مشارکت مردمی در حفظ منابع طبیعی نقش محوری دارد گفت: مقابله با گرد و غبار و آبخیزداری از اهداف طرح کاشت یک میلیارد نهال در کشور است.
به گزارش جهانی پرس ازصداو سیما، نوبخت رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با حضور در برنامه صف اول به نقش اصلی مردم در اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت در کشور پرداخت.
سوال: در هفته‌های اخیر با آغاز فصل بارش، شاهد سیل‌های مختلفی در استان‌های کشور بودیم و همزمان کشاورزان نگاه به آسمان دوخته‌اند که ببینند امسال چه در انتظارشان بوده و آیا سال پربارشی خواهیم داشت و یا خیر و همه این‌ها به نوعی گره می‌خورد به موضوع منابع طبیعی، آبخیزداری و استفاده بهینه از نزولات آسمانی به نحوی که هم موجبات خسارت برای مردم را فراهم نکند و هم ذخایری بشود برای استفاده در کشاورزی و دامداری و هم نیاز‌های آبی کشور.
با موضوع کاشت یک میلیارد درخت شروع کنیم، یک طرحی که عدد آن خیلی عدد درشتی است و به سادگی نمی‌شود پذیرفت که ما موفق شویم یک میلیارد درخت را بکاریم حتی در طول ۴ سال، الان در چه وضعیتی هستیم و به کجا رسیدیم؟ آیا نهال‌های مورد نظر تامین شده یا خیر و امسال در فصل کاشت نهال چه سالی خواهیم داشت؟
نوبخت: به نظر من باید یک تغییر کوچک و اساسی در طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت به وجود بیاوریم آن هم اینکه اصلاً نباید درختکاری برای ما مهم باشد، باید درخت داری برای ما مهم باشد، چون فرهنگ درختکاری از سال‌های خیلی دور هم از جنبه‌های دینی و هم از جنبه‌های تمدنی و تاریخی در کشور ما وجود دارد و آثار درختکاری در کشور ما مربوط به این چند سال اخیر نیست، ولی واقعیت این است که کشور ایران ظرفیت‌های بسیار زیادی را پیرامون این مهم دارد به دلیل اینکه ما در کشوری زندگی می‌کنیم که ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا را داریم و ۵ منطقه رویشی داریم که هر کدامشان شرایط خاص خودشان را دارند در برخی از استان‌ها اختلاف درجه حرارت ممکن است تا ۲۰ درجه سانتیگراد هم برسد.
ما پیرامون طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت بر اساس دستور ریاست محترم جمهور که در شهریور ماه سال گذشته به وزارت جهاد داده شد و پیگیری‌هایی را هم که خود وزارت جهاد پیرامون تحقق این امر داشت آمدیم ظرفیت‌های نهالستان‌های بخش دولتی را در ابتدا دقیقاً مشخص کردیم و یک سند پشتیبانی را آماده کردیم در واقع یک ساختار تشکیلاتی ایجاد کردیم که وزیر محترم جهاد کشاورزی در واقع رئیس طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت است و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به عنوان جانشین وزیر و همچنین معاونت امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به عنوان دبیر این طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت است و مجری محترمی هم انتخاب شد تا طرح در کشور عملیاتی شود. به طور مثال ما محدودیت‌هایی داشتیم و داریم و از طرفی هم فرصت‌های خیلی خوبی در کشور در زمینه‌های مختلف وجود دارد که در قالب این ساختار کمیته‌هایی را مشخص کردیم. برای ما این تجربیاتی که در گذشته بوده البته تجربیات موفق و تجربیات شکست خورده‌ای را هم داشتیم تجربیات موفق ما در اکثر استان‌ها وجود دارد که همه این‌ها قابلیت ارائه برای مردم عزیز را دارد و تجربیات ناموفقمان را هم می‌توانیم، چون همه آن‌ها عنوان می‌شود، مسیر حرم تا حرمی که در سنوات گذشته بین تهران و قم نهال کاری و جنگلکاری شده بود ما همه این‌ها را در کمیته علمی بررسی کردیم و کمیته علمی دقیقاً بر اساس سند پشتیبانی که تهیه کرده آمده برای این که ما چه نهالی تولید کنیم، کجا و به چه شکل تولید کنیم و به چه شکل باید کاشته شود و کجا باید کاشته شود و از طرفی هم هدف گذاری کردیم با توجه به کشورمان ایران، به دلیل این که سطح جنگل‌های ما کم است و بر اساس قانون برنامه ششم ممنوعیت بهره‌برداری از جنگل‌های کشور را داشتیم و از طرفی هم صنایعی که در کشور وجود دارد مواد اولیه و ثانویه برخی از این صنایع چوب و فرآورده‌های چوبی است این اعداد را دقیقاً مشخص کردیم، به عنوان مثال الان در کشور ما اگر تمام صنایعی که ایجاد شدند با تمام ظرفیت اسمی خودشان کار کنند چیزی حول و حوش ۱۱ میلیون متر مکعب چوب حدوداً در سال نیاز دارند در صورتی که الان در کشور با ظرفیت پنج و نیم تا ۶ میلیون متر مکعب صنایع کار می‌کنند و صنایعی که مجوز گرفتند تا ۴، ۵ سال دیگر احداث می‌شوند نیاز چوبی آن‌ها را هم مشخص کردیم حدوداً سالی ۱۶ میلیون متر مکعب چوب در کشور نیاز است و از طرفی الان زراعت چوبی که در کشور انجام شده چیزی نزدیک به ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار هکتار عرصه است که زراعت چوب شده و ما در طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت هدفگذاری‌هایی را هم داریم یکی از آن پیرامون زراعت چوب است و یکی از اهدافی را که دنبال می‌کنیم پیرامون احیا و غنی‌سازی عرصه‌های جنگلی انتخاب گونه شد و گونه‌های درختی مورد نیاز با توجه به سرشتشان و مناطقی که باید کاشته شوند انتخاب و تولید شد و از طرفی برای بالا بردن سرانه فضای سبز با توجه به اینکه هم شهر‌های ما و هم روستا‌های زیادی در کشور وجود دارد که ما می‌توانیم بوستان‌های روستایی در اطراف روستا‌ها به وجود بیاوریم و آن آرامشی را که یک روستایی عزیز می‌تواند درقرار گرفتن این موقعیت بین درختان برای خودش ایجاد کند همه این‌ها را هدف گذاری کردیم و از طرف دیگر پیرامون تمام این موارد سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری به واسطه این که کمیته اجرایی است باید تمام این فعالیت‌های را که نشات گرفته از زحماتی است که در کمیته‌های دیگر به نتیجه می‌رسد آن‌ها را در کشور تحقق بدهد، جا دارد که من از کمیته علمی این طرح که مسئولیت و متولی آن با رئیس موسسه تحقیقات جنگل و مرتع است که از ظرفیت پژوهشکده آبخیزداری و از ظرفیت اساتید صاحب نظری که در دانشگاه پیرامون همین موارد تجربه دارند استفاده کرده دقیقاً برای ما مشخص است کاری هم که الان می‌خواهد در کشور انجام بشود باید به این نتیجه برسیم که کارکرد‌های غیر بازاری که این کار برای کشور می‌تواند اجرا کند آن‌ها را هم ندیده نگیریم که همه این‌ها مشخص است. اگر من بخواهم مثال بزنم خیلی از افراد معتقد هستند که این مثلاً یک شعار است یا نشدنی است در صورتی که بنده تخصصم در مقاطع مختلف جنگل است و ۸ سال به عنوان کارشناس در داخل عرصه‌های جنگلی کار کردم و به عنوان یک مدیر کل تخصصی در سازمان منابع طبیعی این تجربه را دارم که ۳ سال مدیر کل دفتر جنگلکاری و پارک‌ها و ذخیره گاه‌های جنگلی بودم که این کار در واقع در همان حوزه مدیریتی در سازمان منابع طبیعی تحقق پیدا می‌کرد و پنج سال و نیم هم معاون امور جنگل سازمان بودم، ما الان در کشورمان ۳۱ استان داریم البته ما ۳۳ اداره کل داریم باید اینجا از کلیه همکاران خودمان تقدیر و تشکر کنم به دلیل این که واقعا خالصانه و صادقانه پای کار آمدند و تلاش کردند. ما در نهالستان‌های خودمان در بخش جنگل ۱۲۶ نهالستان جنگلی داشتیم و حدود ۴۴ نهالستان بیابانی و تعدادی هم مراکز تولید بذر گیاهان مرتعی داریم در مجموع ۲۰۲ نهالستان در بخش دولتی وجود داشت، مثلاً در یک استان مثل استان آذربایجان شرقی هدف گذاری قبل از این طرح، البته ما قبل از این طرح برنامه‌هایی داشتیم، سال گذشته که این طرح شروع نشده بود بخش خصوصی و بخش دولتی در کشور حدوداً ۴۰ میلیون اصله نهال تولید کرده بود و ما بر اساس همان هدف گذاری با توجه به اعتباراتی که بوده مثلاً در استان آذربایجان شرقی کلاً برای کل استان و نهالستان‌هایش ۹۰۰ و خورده‌ای هزار اصله نهال در نظر گرفتیم، ولی الان شما یا هر عزیزی که بخواهد راستی آزمایی این موضوع را انجام بدهد در نهالستان فقط جلفای ما در این استان نزدیک به ۱۱ میلیون اصله نهال تولید شده یا مثلاً در آذربایجان غربی ما بر اساس این طرح هدف گذاری که کردیم ۸ میلیون و ۲۰۰ هزار اصله نهال بود، ولی الان در نهالستان‌های این استان ما حدوداً ۱۵ میلیون و خورده‌ای اصله نهال داریم به دلیل اینکه ما نمی‌خواهیم یک کار نمادین باشد، ببینید ما همه ایرانی هستیم و از جنس مردم هستیم من در منطقه‌ای که دارم زندگی می‌کنم لذت می‌برم از اینکه منطقه‌ای هستم که مردمش درک بالایی دارند به عنوان مثال اگر من یک صف نانوایی بروم یا مغازه بروم از من سوال می‌کنند یا حتی در خود تهران جا‌هایی که می‌رویم گاهاً می‌شناسند سوال می‌کنند این ماجرای یک میلیارد درخت چیست، این‌ها واقعیت است ببینید این درخت به عنوان یک چتر سبز مهربانی خداوند توانسته اتحادی بین اقوام مختلف ایجاد کند الان خوشبختانه در کل شهرستان‌های ما ۴۲۰ شهرستان داریم و ۳۳ ادارات کل تفاهم‌نامه‌های مختلفی با دستگاه‌های مختلف ایجاد شده که این تفاهم‌نامه‌ها باید اجرایی شود و ما این را به صورت مستند و مجلد به شکل کتاب در می‌آوریم و به عنوان یک تاریخ بخشی از منابع طبیعی در موزه منابع طبیعی که در داخل سازمان وجود دارد این را قرار می‌دهیم الان شما حساب کنید از ظرفیت‌های این طرح اصلاً برای چه شده مردمی؟ در واقع ما این طرح را به سه بخش تقسیم کردیم یک بخش آن بخش دولتی است یک بخش بخشی است که ما بتوانیم از ظرفیت‌هایی که درصد همه آن‌ها ۳۳ و سه دهم دور گردش درصد وزنی هر یک از این بخش‌ها است، ما از متولیان و صاحبان صنایع که تولید کننده کربن و آلاینده‌ها هستند و از مسئولیت اجتماعی باید بیایند میزان کربنی که تولید می‌شود را ترسیب کنند از آن ظرفیت‌ها هم داریم استفاده می‌کنیم و یک بخش دیگر هم خود مردم هستند.
سوال: آقای نوبخت اولاً که تشکل‌های مردمی برای این که در این طرح مشارکت کنند چه کار می‌توانند بکنند و چطور از شما نهال بگیرند. ثانیاً ظرفیت‌های بزرگی مانند آموزش و پرورش و نیرو‌های مسلح داریم یعنی اگر فقط دست هر سرباز شما ۱۰ یا ۲۰ نهال بدهید و بگویید در یک روز بکار، در طول یک روز آن کلی درخت می‌شود. از این ظرفیت‌ها چه استفاده‌ای می‌کنید؟
نوبخت: پیرامون مشارکت مردمی که فرمودید خوشبختانه مواردی که الان پخش شده نشان دهنده این است که ما به هدفی که داشتیم رسیدیم، در خیلی از استان‌های ما بحث درختکاری نشان داد که مثلاً برخی از افراد ممکن است برتری جنسیتی هم حتی در ذهنشان داشته باشند به ما حداقل اثبات کرد که در خیلی از نقاط مختلف کشور ما خانم‌ها که جا دارد انصافاً من از کل بانوان این کشور هم که آمدند پای کار و کمک کردند تقدیر و تشکر داشته باشم، آمدند روستای خودشان را تبدیل کردند هر منزل به یک نهالستان مثلاً روستای بزمیرآباد از توابع سرپل ذهاب باشد اگر اشتباه نکنم در استان کرمانشاه است وقتی ما این اصله‌هایی را که در داخل حیاط مردم این نهال‌هایی که تولید شد به جرات می‌توانم بگویم شادابی و کیفیتی که این نهال‌ها داشتند شاید به دلیل عشق و علاقه آن تولید کننده داشت خیلی از نهال‌هایی که ما در نهالستان‌ها داریم شاداب‌تر بود و رشد بیشتری هم داشت یا در استان قزوین و همچنین در استان هرمزگان و استان لرستان.
یک واقعیت دیگری که وجود دارد در فرهنگ سازی هم بانوان کشور خیلی می‌توانند کمک کنند، چون تمام فرزندان در داخل منزل با مادرانشان سر و کار دارند. از آموزش و پرورش هم جا دارد واقعا تقدیر و تشکر کنیم ما از برخی از وزارتخانه‌ها و مکان‌ها باید تقدیر و تشکر کنیم یکی آموزش و پرورش است، وزارت آموزش و پرورش یک وزارت چند وجهی است، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور یک سازمان فرا مرزی است، یک سازمان گسترده و بزرگ است برخی از جا‌ها فقط برمی‌گردد به حوزه داخلی خودشان، ولی سازمان منابع طبیعی به عنوان متولی کسی که باید مدیریت جامع حوزه آبخیز را که در سه بخش بیولوژیک، بیومکانیک و مکانیک کار کند مثل ورزش دو است به عنوان یک ورزش مادر در کل ورزش‌هایی که وجود دارد در آموزش و پرورش هم هر کدام از این‌ها باید یک برنامه جداگانه داشته باشد، آموزش و پرورش یک وزارتخانه چند وجهی است آموزش و پرورش مدرسه دارد، معلم دارد، دانش آموز دارد الان آن تیمی که در سازمان پیگیر این موارد است آمدیم با هم صحبت کردیم گاهاً شاید دو تا سه ساعت وقت بگذاریم تا بخواهیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم الان آموزش و پرورش ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دانش آموز دارد و ۷۸۰ هزار معلم دارد، ۱۰۰ هزار دانشجو معلم دارد و از طرفی ۱۱۷ هزار مدرسه دارد و حدود ۱۰ هزار مراکز آموزشی یا اردوگاه دارد که این تعداد از تعداد نهالستان‌های ما خیلی بیشتر است و سالانه ۱۵۳ میلیون جلد کتاب تولید می‌شود این کتاب‌ها از چه تولید می‌شود؟ این کتاب‌ها از درخت تولید می‌شود از این فرصت باید استفاده کنم باید از وزارت فرهنگ خواهش کنم تمام این ۱۵۳ میلیون جلد کتاب جلدش را وقتی باز می‌کنیم کنارش سفید است ما این جا بهترین کار را می‌توانیم پیرامون فرهنگ سازی کنیم الان این دانش آموزان که هستند ۳۰ یا ۴۰ سال دیگر این دانش آموزان دولت و هیئت دولت را تشکیل می‌دهند، رئیس مجلس و نمایندگان مجلس را تشکیل می‌دهند یعنی در تمام سه قوه همین دانش آموزان هستند که می‌روند در تصمیم سازی و تصمیم گیری‌ها به مملکت خدمات می‌رسانند، ما به دلیل این که فرهنگ منابع طبیعی را در بین دانش آموزان ایجاد کنیم برای یازدهم بر اساس هماهنگی‌هایی که به عمل آمده در یکی از دبیرستان‌های استان تهران وزیر آموزش و پرورش قرار شد تشریف بیاورند یک زنگ سبز بزنیم البته به امید خدا با حضور وزیر جهاد کشاورزی که ایشان هم انصافاً درهفته دو تا سه بار حداقل تلفنی پیگیر طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت هستند با همین ادبیات که، نوبخت به کجا رسید و چه کار دارید می‌کنید، یعنی نگرانی وجود دارد. ببینید اگر این اتفاق بیفتد قرار است آنجا رسماً اعلام شود و زیرساخت‌ها و محتواسازی اش را سازمان منابع طبیعی انجام بدهد که تمام مدارس ما با توجه به ظرفیتی که دارند بشوند یک نهالستان، حالا شما حساب کنید ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دانش آموز و ۷۸۰ هزار معلم هر کدامشان سه نهال اگر بخواهند تولید کنند حالا برخی از اعضای خانواده پدر و مادر هم اگر بیایند ما سالانه می‌توانیم به واسطه این دانش آموزان ۶۰ میلیون نهال را فقط به واسطه عزیزان تولید کنیم، وقتی که این‌ها خودشان درگیر کار تولید بشوند حتی به دید من جنگلبان، اگر بخشی از آن هم موفق نشود این وارد اجرای کار شدن و آن عشق و علاقه و آن فرهنگ سازی را ایجاد می‌کند.
من جا دارد از جمعیت هلال احمر هم تشکر کنم آن بخش جوانان جمعیت هلال احمر پای کار آمدند شاید مردم عزیز ندانند که ما سال گذشته توانستیم به کمک صدا و سیما که انصافاً جا دارد هم از شبکه یک، هم شبکه ۲، هم شبکه خبر و هم از رئیس محترم سازمان صدا و سیمای کشور هم تقدیر و تشکر کنم که جلسه‌ای که به اتفاق وزیر محترم در خدمتشان بودیم سبب شده که تمامی استان‌ها صدا و سیمایش هم پای کار بیایند و پیرامون تمامی فعالیت‌های منابع طبیعی از جمله طرح مردمی یک میلیارد درخت همراه بشود و در برخی از استان‌ها انصافاً جلوتر هم هستند عزیزان صدا و سیما، ما سال گذشته کاری را کردیم نماینده صلیب سرخ جهان وارد ایران شد ما از قبل برنامه‌ریزی‌هایش را کردیم و توانستیم به کمک همین جوانانی که در کشور دغدغه این کشور را دارند و دلشان برای این کشور می‌سوزد توانستیم در ۱۹ دقیقه و ۴۷ ثانیه ۱۰۴ هزار اصله نهال را دقیق یادم نیست فکر می‌کنم در حدود ۴۰۰ نقطه کشور بکاریم این نشان دهنده این است که ما ایرانی‌ها توانمندی زیادی داریم، پیرامون این مسئله یک سری افراد هم هستند که ما این آمادگی را داریم که آن‌ها بیایند ادله‌هایشان را بگویند، ما باید نقد پذیر باشیم می‌گویند ایران می‌خواهد خشک بشود ایران ۴۰ سال دیگر مثلاً قابلیت سکونت ندارد اصلاً اینطور نیست، ببینید اگر من به عنوان یک جنگلبان هیچ چیزی ندانم حداقل در این زمینه هم کار کردم و هم تخصصم این است و این اطلاعات را دارم مثلاً به من می‌گویند شما آب آن را از کجا می‌خواهید بیاورید؟ شاید اصلاً در ذهن شما یا عزیزانی که با شما ارتباط گرفتند این هم باشد ما اصلاً می‌گوییم این یک میلیارد درخت که می‌خواهد تولید بشود در خشک‌ترین نقطه کشور بخواهیم بکاریم با این تصور، ببینید متوسط بارش ما ممکن است یکی دو سال کمتر از ۲۵۰ میلیمتر باشد، ولی متوسط بارش آنچه را که متولی اش دارد اعلام می‌کند ۲۵۰ میلیمتر است یعنی ما سالانه حدوداً ۴۰۰ میلیارد متر مکعب آب بارش یا آب سبز داریم حالا این یک میلیارد درخت که می‌خواهد تولید بشود همه در شرایط سخت اقلیمی هم اگر بخواهد کاشته شود هر درخت را بگوییم ۱۰ بار در سال آب بدهیم من بیشترین عدد را دارم حساب می‌کنم هر ده بار هم ۲۰ لیتر آب بدهیم هر درختی که می‌خواهیم آب بدهیم ۲۰۰ لیتر آب نیاز دارد یعنی ۲۰۰ میلیون لیتر آب نیاز دارد، اگر تقسیم بر هزار کنیم می‌شود ۲۰۰ هزار متر مکعب آب، این ۲۰۰ هزار متر مکعب آب در مقابل ۴۰۰ میلیون متر مکعب بارشی که به طور متوسط در کشور می‌آید عددی نیست، حالا ما هنوز پساب را حساب نکردیم الان در زاگرس یا جنگل‌های ارسباران آن نهال‌هایی که سبز می‌شود عزیزی به من بگوید که آیا واقعاً به آن‌ها کسی می‌رود و آب می‌دهد؟ ولی ما می‌گوییم حتی آن‌ها را هم بخواهیم آبیاری کنیم این عدد آبی که مورد نیاز است عددی نیست در مقابل بارش، حالا پساب‌ها و آب‌های نامتعارف را کنار بگذاریم الان محققی در ایران عزیز به نام آقای قریب رضا که در پژوهشکده آب و خاک کار می‌کند آمد سواحل جنوبی را مورد مطالعه قرار داد که چه میزان ما نهال حرا می‌توانیم بکاریم، بر اساس اطلاعاتی که با فاصله ۳ متر در دو متر ایشان حساب کردند یا ۳ متر در یک متر ما ۴۷۰ میلیون اصله نهال حرا را فقط می‌توانیم آنجا بکاریم حالا مردم ما این را نمی‌دانند مثلاً مردم عزیز راجع به البرز می‌دانند، ولی چه چیز‌هایی در البرز است نمی‌دانند، راجع به زاگرس می‌دانند، ولی چه چیز‌هایی در زاگرس است نمی‌دانند، حالا مردم جنوب هم شاید همین مسئله برایشان مهم باشند اگر اولاً ما حرا را مثلاً آنجا بکاریم چه میزان روی صید و صیادی می‌تواند تاثیرگذار باشد که در معیشت مردم و مردم را از جنبه اقتصادی توانمند می‌کند یا چه میزان می‌تواند برایشان درآمد حاصل از گردشگری داشته باشد.
سوال: آن چیزی که مورد تردید گاهی واقع می‌شود همین امکانش است، چه از نظر تعداد نهال که بخواهد تولید و کاشته شود و چه از نظر تامین آب آن که الان شما با عدد و رقم توضیح هم دادید.
یک پویش زیتون از دیروز در استان گلستان شروع شده در این مورد بفرمایید که موضوع چیست؟
نوبخت: پویش زیتون را انصافاً به خاطر این که درخت زیتون نمادی است از مقاومت حتی به عنوان مثال ما در برخی از جا‌هایی که نزدیک مرز ما با کشور‌های دیگر است جا‌هایی که اکوسیستم اجازه می‌دهد در این فکر هستیم، مردم ایران هم نماد مقاومت هستند نهال زیتون بکاریم این نهال زیتون را به این دلیل انتخاب کردیم که مظلومیت مردم غزه به هر حال برای ما مهم است جدای این که از نظر دینی و اعتقادی اشتراکات بسیار زیادی داریم به یک قشر از مردم، به یک قشر از کودکانه کشور دارد ظلم می‌شود، به همین دلیل ما به احترام آن‌ها نهال زیتون را انتخاب کردیم در استان گلستان، در استان‌های دیگر هم این پویش شروع شده در استان گلستان خوبی اش این بوده که در واقع دانشگاه جامعه المصطفی به عنوان سمبل ۱۷ دانشجوی خارجی از ۱۷ کشور را مشخص کردند و به عنوان یک کار نمادین و درست در آن استان نهال کاری انجام شد، الان استان‌های دیگر مثل استان زنجان و اگر اشتباه نکنم برای پنجشنبه چنین برنامه‌ای را دارد و ما به دلیل این که ۷۵ سال از مقاومت مردم فلسطین می‌گذرد و حدوداً ۱۰۰ هزار شهید را هم بر اساس آماری که آمار من مستدل نیست، بر اساس اطلاعاتی که با ما دادند ما در حال حاضر ۱۰۰ هزار اصله نهال زیتون را در نظر گرفتیم که جا دارد تقدیر و تشکر کنیم از معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی که نهال زیتون زحمت عزیزانمان در آن بخش بود.
سوال: در این طرح مردمی یک میلیارد درخت به کانون‌های گرد و غبار و بیابان‌ها هم توجه شده است؟
نوبخت: عرض کردم هدف‌های مختلفی را داریم من گناباد رفتم بازدید، نهالستان‌هایی که میروم یکی از شهر‌هایی که رفتم گناباد بود ما در سال‌های گذشته کلاً برای بیابان‌های کشور نهال‌هایی را که باید تولید می‌کردیم و می‌کاشتیم با توجه به اعتباراتی که در حوزه منابع طبیعی وجود داشت شاید ما سالانه چیزی حول و حوش ۳ تا ۴ میلیون نهال تولید می‌کردیم و در بخش‌های مختلف بیابانی می‌کاشتیم، ولی الان به لطف خداوند و با همدلی که بین دستگاه‌های مختلف ایجاد شد در دو نهالستان در داخل یک شهر ما بیش از این تعداد یعنی حدوداً ۴ تا ۴ و نیم میلیون اصله نهال مقابله با پدیده بیابان زدایی تولید کردیم و در سراسر کشور در نهالستان‌های ما تولید شده برخی از اراضی بیابانی هم هستند مثلاً در استانی مثل استان خوزستان که آن جا شرایط آب خیلی بهتر از برخی از استان‌ها است، ما خیلی از نهال‌هایی که برای مقابله با پدیده بیابان زدایی است تولید کردیم که بشود حتی زراعت چوب هم کرد، چون یک شرایط گلخانه‌ای آنجا مهیا شده است، الان باید تشکر کنم از استاندار خراسان جنوبی، نشستی که با ایشان داشتیم آقای قناعت ما با هم به تفاهم رسیدیم که ده هزار هکتار مقابله با بیابان زدایی آن جا کارکنیم الان مکاتباتی که از استان برای ما شد تا الان صد هزار هکتار عرصه را دیدند که در این ۴ سال باید انجام شود یا استاندار استان کردستان خودشان پای کار آمدند حالا ما رسما این تاریخ شروع کاشت را ۱۱ آذرماه روز شهادت میرزاکوچک خان جنگلی را به امید خدا عملیاتی می‌کنیم همزمان در سراسر کشور، ولی برخی از استان‌ها با توجه به شرایط رویشی شان کار را زودتر شروع کردند یا استان‌های همدان و بوشهر همچنین، من باید واقعا از همکاران خودمان تشکر کنم از سرجنگلبانی‌ها بگیرید تا برسید به ستاد سازمان، ما هر هفته در هر شرایطی باشیم باید صبح یکشنبه ساعت شش و نیم صبح به صورت وبیناری با کل استان‌های خودمان و مدیران ستادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند جلسه داشته باشیم الان این همدلی این قدر زیاد شد ما دستور کار جلسه داریم، به عنوان مثال دو استان باید گزارش دهند، ولی این قدر میهمان‌های مختلف می‌آیند مثلا در استان کردستان یک دفعه می‌بینیم که میهمان برنامه شان رئیس تامین اجتماعی کشور یا رئیس بیمه رازی است یا افراد دیگر، در استان دیگری می‌بینیم رئیس سازمان جهاد می‌آید یا مدیران استانی یا خود استاندار‌ها می‌آیند ما نمی‌رسیم که این برنامه‌های خودمان را در وقتی که در آن جلسه باید بررسی کنیم داشته باشیم، یک نکته دیگر هم بگویم که آن چه که برای ما مهم است به ملت عزیز ایران قول می‌دهم دو سه سال، سه سال بعد از این طرح آن تعداد نهالی که باقی ماندند را به عنوان آمار به مردم ارائه دهیم نه این که در این چهارسال این نهال‌ها را تولید می‌کنیم یا می‌کاریم الان درختکاری زیاد برای ما مهم نیست، درخت داری برای ما مهم است و اعتقاد داریم منابع طبیعی باید با مردم برای ملت عزیزمان برای مردم باشد.
سوال: برویم سراغ موضوع آبخیزداری که جزو تکالیف سازمان منابع طبیعی است و اشاره‌ای هم شد به موضوع سیل‌ها که اگر آبخیزداری به درستی اجرا شده بود یا به اندازه کافی اجرا شده بود، خسارت‌های سیل کاهش می‌یافت کما این که در سال‌های اخیر این اتفاق تا حد زیادی افتاده و خیلی ما در ده سال گذشته توجه به آبخیزداری را داشتیم به نسبت،
آقای نوبخت در بودجه ۱۴۰۲ چقدر بودجه برای آبخیزداری گذاشته شده بود و چقدر از آن تا به حال تخصیص پیدا کرد؟
نوبخت: من فکر می‌کنم اشتباهی در اعداد گفتم، ما متوسط بارندگی ۴۰۰ میلیارد متر مکعب در سال است در ایران و آبی را که از آب سبز استفاده کنیم با آن مثالی که در بخش اول عرایضم خدمت ملت عزیز داشتم ۲۰۰ میلیون متر مکعب است این را اصلاح می‌کنم.
سوال: کل آبی که نیاز است ۲۰۰ میلیون متر مکعب در سال در بدترین شرایط است.
نوبخت: بله
سوال: همین آبخیزداری هم مربوط است، اگر آبخیزداری شود آن آب به درخت می‌رسد و اگر آبخیزداری نشود آن آب هم می‌تواند هدر رود.
نوبخت: بله خود درختکاری هم بخشی از آبخیزداری است. کلا کشور ما ۱۶۵ میلیون هکتار است حدودا که از این ۱۶۵ میلیون هکتار، ۱۲۵ میلیون هکتار در قلمرو فرسایش آبی است که ما باید کار‌های آبخیزداری را انجام دهیم در آن. چیزی که مهم است این را بدانید بد نیست، ما از نظر ظرفیت نیروی انسانی و کارشناسی متخصص در بخش اجرا، در بخش تحقیقات، در بخش پژوهشکده و در بخش دانشگاه انسان‌های واقعا فرهیخته و توانمندی داریم که بهترین نسخه‌ها را می‌توانیم برای مدیریت سرزمینمان در این شاخه‌ای از کار که آبخیزداری یا مدیریت جامع است بپیچیم و جالب هم است که تا الان به عنوان یک تجربه عرض کنم هر کسی از کشور‌های دیگر می‌آید بخواهد برای ما برنامه بدهد در رشته‌های تخصصی خودمان، بعد از این که می‌رود متنی را که می‌فرستند در واقع ادبیاتی است که همکاران ما برایشان توضیح می‌دهند و آن‌ها ترجمه اش را برای ما می‌فرستند پس این خودش یک ظرفیت بسیار بالایی است که ما می‌توانیم این دانش را هم برای کشور‌هایی که باعث پدیده ریزگرد تاثیرگذار می‌شوند بنویسیم. در سال ۱۴۰۱ بودجه‌ای را که از تملک دارایی برای این کار برای ما دیدند حدودا هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود و از طرفی هم از یک ردیف دیگر که محرومیت زدایی بود ۷۵۰ میلیارد تومان را دیدند، از ردیف محرومیت زدایی، چون ما دیونی در سنوات قبل داشتیم فقط به اندازه ۱۴۳ یا ۱۴۶ میلیارد تومانی که دیون سنوات قبل ما بود به ما تخصیص داده شد و اعتباری هم که از آن هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تخصیص داده شده حول و حوش هزار میلیارد تومان بوده و از طرفی برای سال ۱۴۰۲ اعتباری را که برای ما در این بخش دیدند انتظار ما این بود که این اعتبار سازمان مدیریت اعتبار را بیشتر تخصیص دهد یعنی بیشتر اعتبار را در نظر بگیرد نسبت به سال قبل که متاسفانه کمتر شد حدود هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان شد که امیدواریم این ۱۲۰۰ میلیارد تومان کاملا تخصیص یابد.
سوال: تا الان چقدر تخصیص داشتید؟
نوبخت: تا به حال کلا حدود ۱۲ درصد تخصیص داده شده است. ما، چون اعتبار برای ما مشخص شد کار در کشور در حال انجام است یعنی تمام استان‌های ما کار را انجام می‌دهند و یک اتفاق خوب دیگری هم که الان افتاده باز این را به عنوان یک جنگلبان عرض می‌کنم، وزیر محترم ما در جلسات مختلف اولویت کار‌هایی را که برای وزارت جهاد است عنوان می‌کند، آخرین جلسه‌ای هم که ما با بسیج دانشجویان جمعه گذشته داشتیم اولین اولویتش پیرامون مسائل آبخیزداری بود که از طریق مولدسازی و درآمد‌های دیگری که وزارتخانه می‌تواند داشته باشد این بخش را قطعا پشتیبانی خواهد کرد و یک اتفاق دیگری که افتاد یک تفاهم نامه‌ای بین ما با سپاه پاسداران قرارگاه امام حسن (ع) بسته شد و ما ۱۹ میلیون هکتار عرصه‌ای را که مطالعه داشتیم در کشور به مدت زمان سه سال باید کل پروژه‌ها در این ۱۹ میلیون هکتار اتفاق بیفتد، ما الان از آن ۱۲۵ میلیون هکتاری که خدمتتان عرض کردم در قلمرو فرسایش آبی هستند و کار‌های آبخیزداری را باید انجام دهیم ۹۰ میلیون هکتار از آن باقی مانده که ۱۹ میلیون هکتار آن مطالعه دارد که با تفاهم نامه‌ای که با قرارگاه امام حسن (ع) بسته شد قطعا این اتفاق می‌افتد.
سوال: در بودجه ۱۴۰۳ آن عدد به چقدر رسیده است؟ الان شما سرگرم پیشنهاد دادن برای لایحه هستید.
نوبخت: الان دقیقا آن عدد در ذهنم نیست و نمی‌خواهم اطلاعات نادرستی بدهم، ولی الان ما آمدیم، چون دولت محترم، ریاست محترم جمهور دستوری را داده بودند همراه با درختکاری طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت که ما بیاییم مقیاس کار را برای فعالیت‌های آبخیزداری بزرگتر کنیم البته ناگفته نماند که ظرفیت‌هایی هم وجود دارد که خیرین محترم در برخی از استان‌ها مثل استان هرمزگان دارند می‌آیند و خیلی خوب هم کار می‌کنند، وقتی بزرگ مقیاس قرار شد کار انجام شود ما آمدیم کل ۹۰ میلیون هکتار را در قالب برنامه هفتم و هشتم برای تمام استان‌ها در نظر گرفتیم که سالانه چقدر مطالعه کنیم و چقدر باید اجرا شود و این را در قالب یک برنامه ده ساله بستیم البته منابع طبیعی واقعا هم مظلوم است کار‌های منابع طبیعی تاثیرگذاری یا اثربخشی اش باید برای کشور مهم باشد، الان شما حساب کنیم که مثلا ما دروازه قرآن را همکارانی که قبل از من در این سازمان فعالیت می‌کردند دروازه قرآن شیراز را آمدند آن جایی که سیل به وجود آمده و آن اتفاقات آن جا افتاده و خسارتی که زده آمدند دقیقا حوزه‌های بالادستی آن را کار‌های آبخیزداری از جنبه‌های مختلف بیولوژیک، بیومکانیک و مکانیک انجام دادند ما دیدیم خسارت کم شد یا در شمال کشور، ما در شمال کشور رودخانه‌های متعددی از درون زاگرس از داخل جنگل‌ها به سمت شهر‌ها می‌آید، آن جا‌هایی که ما کار‌های آبخیزداری، کار‌های مکانیکی، سد‌های سرشاخه گیر زدیم اصلا خسارتی برای مردم ما نداشتیم یا الان بندر امام اگر اشتباه نکنم سیلی که آمده این سیل‌ها خسارت می‌زند، ما باید این را هم بحث فرهنگ سازی که برای دانش آموزان گفتم این را ما باید جا بیندازیم که اگر پیرامون آبخیزداری در کشور یک ریال خرج کنیم، چهار و هفت دهم برابر سود برای ما است و به همین دلیل اعتقاد دارم که این ظرفیت وجود دارد ما برای برنامه هفتم، ۴۰ میلیون هکتار عرصه که پروژه‌های اجرایی بشود برای کشور دیدیم با توجه به این که الان برنامه هفتم برای ما ۲۰ میلیون هکتار را در نظر گرفته، برای تحقق این ۲۰ میلیون هکتار هم امیدوار هستند که اعتباراتی که در نظر می‌گیرند تخصیص آن به طور کامل داده شود تا ما به بهترین شکل بتوانیم این کار‌ها را انجام دهیم.
سوال: وضعیت لایحه آبخیزداری چطور است؟
نوبخت: پیرامون لایحه آبخیزداری باز این را هم باید خدمت شما عرض کنم، وزارت جهاد یک وزارت بسیار بزرگی است و وزارت جهاد در بخش منابع طبیعی و در بخش کشاورزی یک بحث قابل توجهی از این سرزمین را دارد حکمرانی می‌کند، ما مشکلی که داشتیم شاید هم نباید بگوییم، ولی می‌گویم ببینید وزارت جهاد تولید کننده آب است، یک بچه اگر آب را فکر کنیم یک بچه، یک بچه بدون خانواده خودش نمی‌تواند زندگی کند اگر آب را بچه فرض کنیم خانواده اش خاک است، سرزمین است، آب را ما داریم تولید می‌کنیم در بخش کشاورزی هم آب را ما مصرف می‌کنیم و وزارت نیرو خوب توزیع آب دارد من اصلا مسائل دیگرش را کار ندارم، ولی وزارت جهاد به عنوان یک وزارت بزرگ متولی دو امنیت اساسی است، یکی امنیت غذایی است که واجب است ما به عنوان خادمین این ملت تا آن جایی که می‌توانیم تسهیل کنیم در منابع طبیعی که در بخش کشاورزی به بهترین شکل امنیت غذایی برای کشور رخ دهد که خوشبختانه اهتمام بسیار زیادی در وزارت جهاد، در حوزه من نیست، ولی می‌بینم همکاران عزیزم شبانه روز زحمت می‌کشند، پیرامون یک امنیت دیگر، امنیت زیستی است که مسئولیتش با وزارت جهاد است ما یک شورایی در کشور بود شورای عالی آب، الان لایحه آبخیزداری دولت محترم تصمیم گرفت که لایحه آبخیزداری شکل بگیرد، پیرامون این لایحه تمامی تصمیم گیران و تصمیم سازان هر آن چه را که لازم بود گرفتند آماده کردند در دولت در کمیسیون زیربنایی دولت مباحث کمیسیون‌های فرعی اش، مباحث کارشناسی همه انجام شد، یک ماده بود ماده ۳ که ما اعتقاد داشتیم باید شورای عالی منابع طبیعی و آبخیزداری شکل بگیرد، دولت از یک طرف نمی‌خواست البته درست هم است نمی‌خواست تعداد شورا‌ها زیاد شود، یک اختلافی بین ما و عزیزان دیگر به وجود آمد آمدیم شورای عالی آب را یک تغییری در آن ایجاد کردیم که بشود شورای عالی آب، منابع طبیعی و آبخیزداری که ما بتوانیم برای امنیت غذایی هم در این مسئله کار کنیم. الان پیرامون نهایی شدن لایحه در دولت آخرین مراحلش را می‌گذارد و جهت تصویب به مجلس می‌رود.
سوال: برای گرفتن پروانه چرای دام و مرتعداری خیلی متقاضی داریم، اما موفق نشدند این پروانه را بگیرند.
نوبخت: ما ۸۴ ممیز ۴ دهم میلیون هکتار مرتع داریم، الان تقریبا می‌شود گفت که ممیزی مراتع تمام شده و ما آمدیم یک طرح تحول احیای پوشش گیاهی و تولید علوفه در مراتع کشور را آماده کردیم برای ۵۰ میلیون هکتار و این طرح باید آماده شود و از طرف دیگر نظامنامه مردمی سازی منابع طبیعی را هم تدوین کردیم، گفتیم اگر دولت بخواهد این را سازمان منابع طبیعی مشکلات مرتعداران حل نمی‌شود، انجمن صنفی مرتعداران دو هفته گذشته با آن‌ها جلسه داشتیم و این نظامنامه را در اختیارشان قرار دادیم تا این نظامنامه را هر آن چه که سبب می‌شود مشکلات خود این مرتعداران که در واقع عرصه‌های مرتعی را این‌ها دارند مدیریت می‌کنند، تولید گوشت و علوفه می‌کنند و خیلی از موارد دیگر، ببینیم خواسته آن‌ها چیست حالا منتظر هستیم که این عزیزان
سوال: آیا مجوزشان به درگاه ملی مجوز‌ها وصل می‌شود؟
نوبخت: قطعا باید به این شکل بشود.
سوال: تا حالا نشده است؟
نوبخت: اطلاعاتم در این خصوص کامل نیست.
سوال: آخرین وضعیت سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، آیا همه استان‌ها به این سامانه متصل شدند؟
نوبخت: این سامانه به نظر من یکی از بهترین اهدافی است که دولت اگر دولت الکترونیک می‌خواهد بشود که در خیلی از زمینه‌ها هم شد، ۲۳ تا پروژه مختلف را دنبال می‌کند این حکم نگین آن انگشتر است به دلیل این که دو زیرسامانه دارد که یکی از آن پایش است که پیرامون ساختمان، پیرامون تجاوز به تغییر کاربری که در اراضی کشاورزی ایجاد می‌شود و پیرامون تجاوز به عرصه‌های منابع طبیعی که می‌شود براساس آن پایشش انجام می‌شود و یکی دیگر هم ارتباط می‌دهد مردم را پیرامون تقاضا‌هایی که دارند، الان پنجره واحد مدیریت زمین چند دستگاه متولی هستند، ما در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور راهبر هستیم و امروز هم به دلایل خاصی که به نظرم خیلی جای تقدیر دارد از سازمان بازرسی، سازمان بازرسی نماینده خودش را در سازمان منابع طبیعی مستقر کرد پیرامون دستگاه‌هایی که وظایفی داشتند برای تحقق بهتر این کار و شاید کوتاهی‌هایی هم کرده باشند، یک مسئله دیگر هم این که برخی از دستگاه‌ها هم کوتاهی نکردند، زیرساخت‌ها در حوزه کاری شان آماده نبوده است.