---

توارث نام و علامت تجاری

همان گونه که گذشت مالکیت فکری، حقوقی دارای ارزش و اعتبار اقتصادی با موضوع فعالیت‌های فکری انسان است که اقسام آن شامل شاخه ادبی و هنری و شاخه صنعتی، تجاری است.

 به گزارش جهانی پرس، داودحسنلو ارشد حقوق جزا و جرم شناسی- شاخه صنعتی و تجاری آن به مواردی از حقوق مالکیت فکری مرتبط است که نوآوری‌ها با قصد بهره‌مندی از اثر و محصول فکری در حیطه‌های صنعتی و حیطه تجاری صورت گرفته است و شامل حوزه‌های گوناگون از جمله اختراعات، مدل‌های مصرفی، طرح‌های صنعتی، طرح ساخت مدل‌های یکپارچه الکترونیکی، گونه‌های جدید گیاهی، نشانه‌های مبداء جغرافیایی، جلوگیری از رقابت غیرمنصفانه، حمایت از اسرار تجاری، اسامی و تجاری و نام و علامت تجاری است .

منظور از نام تجاری، اسم یا عنوانی است که معرف و مشخص‌کننده شخص حقیقی یا حقوقی می‌باشد.به واقع نام تجاری یکی از مباحثی است که هم در حقوق تجارت و هم در حقوق مالکیت فکری مورد بحث است. خوشبختانه در زمان حاضر قانون ثبت اختراعات نام تجاری را به عنوان اسم یا عنوانی که معرف و مشخص کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد تعریف نموده است.همان گونه که روشن است نام تجاری، اسم یا عنوان می باشد و لذا نمی توان تصویر، رقم و مانند آن را به عنوان نام تجاری تعیین نمود.در مورد علامت تجاری نیز باید عنوان شود هر نشان قابل رویتی است که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم جدا سازد. علامت تجارتی با اهمیت ترین نشانه تفاوت بخش میان کالاها و خدمات شرکت‌های مختلف است اما کارکرد آن هر روز بیشتر از قبل گسترش می‌یابد و بدون دلیل نیست که قوانین مربوط به مالکیت براین علائم نیز هر از چندگاه متغیر می گردد. در حالی که در ایران قوانین مربوط به علائم تجارتی سال‌هاست که تغییری نکرده و به موازات آن رویه‌های قضایی نیز از پیشرفت بالایی برخوردار نیستند و این در شرایطی است که سازمان‌های جهانی مرتبط با مالکیت صنعتی به دلیل پیدایش تغییرات عمیق درساختار و نگرش‌های مربوط به تجارت بین‌المللی تلاش فراوانی را برای سازگار نمودن قوانین کشورهای عضو خود به پیش می‌برد.                                                            
در حال حاضر علائم و نام تجاری رکن مرکزی و اصلی بازاریابی و استراتژی عرضه کالا یا خدمات هستند و در این موضوعات نقشی محوری دارند و در تعریف وجهه و محصولات شرکت از منظر و دید مصرف‌کنندگان دارای تاثیر زیادی هستند. نام‌ها و علائم تجاری مالیت دارند و در زمره دارایی محسوب می شوند و  مالک می‌تواند نام و علامت تجاری خود را به دیگری منتقل سازد البته ارادی این کار را انجام دهد یعنی انتقال قراردادی با اراده مالک انجام می شود و  این نقل و انتقال زمانی معتبر می‌باشد که اجازه‌نامه مربوط به آن در ایران به ثبت رسیده باشد. مالک جدید نیز بعد از طی مراحل مربوط به انتقال آرم تجاری می‌تواند از منافع آن برخوردار گردد. اما مواقعی وجود دارند که این انتقال به صورت قهری انجام می شود .در حقوق مدنی ایران و در حیطه تخصصی مالکیت فکری به انتقال قهری جنبه‌های مالکیت فکری از جمله نام و علامت تجاری اشاره شده است که البته در ایران در کنار بهره‌مندی از قانون مدنی و قوانین حوزه مالکیت فکری، قواعد فقهی نیز مورد استناد واقع می شوند و اجرای توارث نام و علامت تجاری در حقوق ایران منجر به مواردی مانند انتقال حقوق ناشی از نام و علائم تجاری، ممانعت از ثبت ‌نام‌ها و علائم همسان با نام و علامت به ارث رسیده می شود.بعضا نقل و انتقال  قهری از طریق وصیت نیز صورت می گیرد که برای صاحب علامت این امکان وجود دارد که در صورتی که مایل به نقل و انتقال کامل علامت تجاری خود نباشد بتواند بخشی از علامت و یا طبقات آن را به فرد دیگری واگذار نماید. در خصوص این که ورثه نام و علامت تجاری چه افرادی هستند باید گفت تفاوتی مابین مال فکری بودن این دو و سایر اموال نیست. البته در حقوق ایران به موجب سبب یا نسب ارث می‌برند و مورث تنها می‌تواند یک سوم از اموالش را به دیگری ببخشد.
در نظام حقوقی ایران هر یک از ورثه متوفی که مالک نام و علامت تجاری است، ممکن است به یکی از شیوه‌های ذیل ارث ببرند:
1) گروهی از ورثه که سهم آنان از ترکه معین و مشخص است، فرض‌بر نامیده می‌شوند. زیرا که قانون مدنی سهم‌الارث این افراد را فرض نامیده است. این فروض عبارتند از نصف، یک چهارم، یک سوم، دو سوم، یک ششم و یک هشتم ترکه.
2) گروهی از ورثه که سهم آنان از ترکه معین و مشخص نیست، قرابت‌بر یا صاحبان قرابت نامیده می‌شوند.
3) گروهی از ورثه نیز، بعضا به فرض و بعضا به قرابت ارث می‌برند.
یکی از وارثان با اهمیت بدون شک همسر است که به طورطبیعی از اموال فکری از جمله نام و علامت تجاری نیز ارث می‌برد و به واسطه آن دارای حقوق مالی و معنوی می‌شود. نام و علامت تجاری از اموال منقول محسوب می‌شوند و بر طبق قانون مدنی ایران، زن از اموال منقول به طور مثال ارث می‌برد. پس از نام و علامت تجاری نیز ارث می‌برد و در حالتی که مالک نام و علامت تجاری زن باشد بدون تردید در حقوق ایران با توجه به این‌که مرد از تمام اموال وی ارث می‌برد و بعضاً نام و علامت تجاری نیز جزء اموال زن است.در نهایت به اجمال اختصاری از مهم ترین اقسام مالکیت فکری عنوان شد.