پایگاه خبری تحلیلی جهانی پرس
کد مطلب: ۳۷۰۱۲۱ | تاريخ: ۱۴۰۳/۱۱/۱۳ | ساعت: ۱۵ : ۳
احیای مجدد بخش بعلاوه فجر یک تصمیم جسورانه بود
مرتضی بنابی، کارگردان نمایش «خُلواره» احیای مجدد بخش بعلاوه فجر را یک تصمیم جسورانه از سوی شورای سیاستگذاری و دبیر این رویداد هنری دانست.
به گزارش جهانی پرس- نمایش «خُلواره» به نویسندگی ساموئل بکت و کارگردانی مرتضی بنابی در بخش بعلاوه فجر چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در تماشاخانه سیمرغ روی صحنه رفت.
بنابی با اشاره داستان این نمایش گفت: «خُلواره» یک تجربه عمیق انسانی است. مسئله اساسی در این نمایش، واکاوی فرآیند بسط، شکوفایی و توسعه فردیِ اشخاص بازی در مواجه با سوژگی امر «حافظه» است.
او ادامه داد: در این جا، «حافظه» خود بدل به یک ساختار نظام‌مندی می‌شود که طیف گسترده‌ای از کشمکش‌های روایی در آن روی می‌دهد، تا به واسطه آن، لاجرم موجبات استحاله زیست اشخاص بازی فراهم شود.
این هنرمند بیان کرد: به طور کلی می‌توان گفت، شخصیتِ جهان داستانی بکت، در مواجه با امر خطیر «بیهودگی»، چه در مقابله با آن و یا در تاب آوردن چنین وضعیتی، ناگزیر از بی معنایی مطلق، دستاویزی جز جهانِ «قصه» نخواهد داشت. حربه‌ای که می‌توان در پی یأس فلسفی که شخصیت بدان دچار شده است، به کار رود. روی آوردن شخصیت به داستان‌گویی؛ داستانی که راوی خود از سرانجام آن آگاه نیست و رویدادهای آن در خلال نمایشِ اصلی، ساخته، پرداخته و بازگو می‌شود.
بنابی افزود: در «خُلواره» اما معادله طوری دیگر است. شاید بدین جهت است که می‌توان گفت با متفاوت ترین اثر بکت مواجه هستیم، یا به زعم نگارنده، «غیر بکتی‌ترین» اثر بکت. این بار دیگر تنها رویکردی فلسفی، محل بحث نیست. در یک مواجه بی سابقه، خوانش آنالیتیکِ نمایشنامه بکت، سویه‌ای میان رشته‌ای به خود می‌گیرد و شاهد در هم آمیزی رویکرد معمول فلسفی آثار بکت، با امری روان‌کاوانه هستیم.
او ادامه داد: داستان‌گویی شخصیت اصلی نمایش، از این رو صورتی متفاوت به خود می‌گیرد، که این فرآیند داستان‌گویی از سوی شخصیت، به طور متناوب، در تقابل با فروپاشی روانی وی قرار می‌گیرد. این بار دیگر حربه قصه‌گویی نه از پی یک «یأس فلسفی» بلکه متاثر از یک رهیافت در مسیر نجات و رهایی سوژه از بند نیهیلیستی ویرانگر می‌باشد، تا به واسطه آن، یک بار و برای همیشه، از چرخه معدوم تکرار بگریزد.
او با اشاره به اضافه شدن بخش بعلاوه فجر پس از 5 سال وقفه به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر عنوان کرد: این بخش تقریبا بعد از پنج سال، به همت انجمن صنفی تماشاخانه‌های خصوصی، مجددا وارد جدول زمانبندی اجراهای جشنواره تئاتر فجر شد. اتفاقی که بدون تردید یکی از جسورانه‌ترین تصمیمات شوای سیاستگذاری وقت بود. اما رقابتی شدن آن، ارجحیت مضاعفی دارد. قطع به یقین در آینده‌ای نزدیک شاهد تاثیرات این رویکرد تازه در این دوره از جشنواره، در قالب افزایش تقاضا جهت اجرا در تماشاخانه‌های خصوصی، خواهیم بود. و چه بسا این امر موجب شود تا سالن‌های خصوصی، در مرحله پذیرش آثار جهت اجرا در طول یک سال را، از منظر کیفی و هنری در اولویت سیاست‌گذاری‌های خود قرار دهند و سبب اصلاح رویکردهای صرف مالی شود. بدون شک این مسئله، بار دیگر، بخش خصوصی را به یکی از ارکان مهم اعتلای فرهنگی کشور بدل می‌سازد و سبب رونق مدیوم اصیل هنر نمایش می‌شود.
این هنرمند گفت: دوام و حیات ساختار فرهنگی و هنری کشور، جز با شکل‌گیری رویکردی حمایتگرانه و دغدغه‌مند از سوی متولیان فرهنگی کشور، در مواجه با ظرفیت‌های بالقوه هنری ممکن نیست. تردیدی نیست که یکی از این مواجهات، ساماندهی بستری رقابتی در مدیوم مورد بحث در یک اشل ملی می‌باشد. جشنواره تئاتر ایران، مادامی می‌تواند در راستای این امر خطیر و متعالی در حرکت باشد و با تمام ارزش‌های آن هم‌سو، که بتواند بستری عادلانه را فراهم سازد و با واپس‌رانی امور نوستالژیک و مستعمل، شرایط را برای ایجاد موقعیتی تعاملی میان هنرمندان جوان دیگر استان‌ها تسهیل نماید، تا به واسطه آن جان تازه‌ای به تئاتر این روزهایمان بخشد.
بنابی در پایان گفت: در آخر امیدوارم تا جشن‌هایی از این دست در بستر فرهنگی و هنری کشور، تنها متوجه یک مسیر متعالی گردد، و آن رشد و شکوفایی ظرفیت‌های بالقوه و معرفی رویکردهای تازه و نوآورانه شود، که به تمامی در راستای تکریم ارزش‌های گرانبهای انسانی و مفاهیم عمیق و بنیادین باشد.