370357
«نمایشنامه و اعتراض»؛ مخاطب را با نظرات 10 نمایشنامه‌نویس معترض سیاسی و ادبی آشنا می‌کند
نویسنده کتاب «نمایشنامه و اعتراض» گفت: این کتاب درباره ۱۰ نمایشنامه‌نویس خارجی است که وجود سویه اعتراضی در هنر را نشان می‌دهند.
<p><strong>به گزارش جهانی پرس، ناهید منصوری- خبرنگار، </strong>علیرضا سمیعی در گفت‌و گو با جهانی پرس، درباره کتاب «نمایشنامه و اعتراض» گفت: این کتاب جدیدترین اثر با سرفصل اعتراض است که به تازگی از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است.<br />
وی که تخصصش ادبیات نمایشی و تئاتر نیست و بیشتر به عنوان منتقد تئاتر او را نمیشناسند بیان کرد: اگرچه اکثر افراد من را منتقد رمان و شعر و نقاشی می‌دانند اما از دوران دانشجویی به خواندن نمایشنامه علاقه‌ زیادی داشتم و تئاتر می‌دیدم. بر همین اساس وقتی پروژه اعتراض از نگاه هنرمندان از مجموعه «نگاهی به زندگی و آثار شاعران معترض جهان» آغاز شد و محمدرضا وحیدزاده شروع به تحقیق درباره نقاشان معترض و نگارش کتاب «نقاشی و اعتراض» کرد پیشنهاد نگارش بخش نمایش این پروژه مطرح شد و از من خواسته شد به عنوان کسی که قریب به ۲۶ سال نمایشنامه خوانده و علاقه‌مند به کتابخوانی است، در این زمینه تحقیق کنم و کتابی درباره نمایشنامه‌های اعتراضی بنویسم.<br />
این نویسنده گفت: من نمایشنامه‌نویسانی که کارهایشان را خوانده بودم و علاقه‌مند به متون نمایشی‌شان بودم را نگاه کردم و شروع به تفکیک نمایشنامه‌هایی که نمایشنامه‌نویسان معترض نوشته‌اند کردم. این کار را سریع انجام دادم، به طوریکه طی دو ماه نگارش کتاب به سرانجام رسید.<br />
وی اظهار کرد: هدفم از نگارش این کتاب این بود که نشان دهم بهترین نمایشنامه‌هایی که نوشته شده آثاری هستند که درگیری روشن سیاسی دارند.<br />
سمیعی در معرفی «نمایشنامه و اعتراض» تصریح کرد: این کتاب شامل ۱۰ نمایشنامه‌نویس خارجی است که آثار خوبی را به جهان ارائه کرده‌اند. نمایشنامه‌نویسانی که در این کتاب به آنها پرداخته شده از نمایشنامه‌نویسان مشهور کشورهای آفریقایی، آمریکایی، عربی، آسیایی و مصری هستند که با آثار شاخص به دنیا معرفی شده‌اند.<br />
وی ادامه داد: روند نگارش این کتاب اینگونه بود که در آغاز به یک نمایشنامه‌نویس اشاره کردم و بعد از آن به معرفی آثارش پرداختم و سپس یکی از آثارش را تحلیل کردم. یعنی در هر فصل، مخاطب با زندگینامه و احوالات و نظرات آن نمایشنامه‌نویس آشنا می‌شود.<br />
سمیعی با اشاره به اینکه در کتاب «نمایشنامه و اعتراض» از برشت گرفته تا بوگارت به نمایشنامه‌ و نقد، پرداخته شده است درباره نوع اعتراض‌ها اظهار کرد: شما وقتی نمایشنامه‌نویس باشید هیچ نقد سیاسی ندارید که فرهنگی نباشد و هیچ نقد فرهنگی ندارید که سویه سیاسی نداشته باشد. به عبارتی دیگر اساسا تئاتر یک هنر اجتماعی است و ایده مردم یک شهر معمولا در یک اثر نمایشی دیده می‌شود و این امر از قدیم‌الایام وجود داشته است. بر همین اساس امکان ندارد درباره ایرلند صحبت ‌کنید ولی درباره نمایشنامه‌نویس ایرلندی حرفی نزنید و به مبارزه‌اش با استعمار نپردازید.<br />
وی تاکید کرد: در این کتاب پای نویسندگانی در میان است که هم به لحاظ سیاسی بسیار مطرح و برجسته هستند و هم به لحاظ ادبی شناخته شده‌اند مثل برشت یا آرتور میلر.<br />
سمیعی در خصوص دستاورد این کار پژوهشی شرح داد: تصوری در چند دهه اخیر وجود دارد که از زمان فروپاشی شوروی و از دست رفتن قدرت در احزاب چپ، دو اتفاق در کشورهای جهان رخ داده است. یکی اینکه همه سیاست‌های اقتصادی و احتیاطی که انجام می‌شد تغییر کرد. در آن دوره دولتهای بلوک غرب بخاطر دشمن قدرمند احتیاط می‌کردند و هم به لحاظ اقتصادی، از رفاه اجتماعی محافظت می‌کردند و هم فضای باز سیاسیو مخالفت با دولت داشتند اما با فروپاشی شوروی گویا بسیاری از سیاست‌ها و روش‌ها تغییر کرد و کشورهای اروپایی سیاست‌های رفاه اقتصادی را کنار گذاشتند و به روش‌های سخت‌گیرانه اقتصادی رو آوردند و همین باعث شده که فقر در کشورهای ثروتمندی مثل فرانسه و آلمان هم زندگی را سخت کند. ضمن اینکه این فرهنگ به نحوی جلوه می‌گوید که گویا هر انتقادی، مربوط به نیمه اول قرن بیستم بوده و دیگر کسی اعتراضی ندارد. بر همین اساس سیاستگذاری‌های فرهنگی در سطح جهانی تاحدی تحقیری و سیاست‌زدایانه هستند و تبلیغات به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد کسی اعتراضی ندارد در حالیکه هنرمندان معترض هستند. نویسندگانی چون من در مجموعه «نگاهی به زندگی و آثار شاعران معترض جهان» با نوشتن آثاری در حوزه هنر و اعتراض قصد داشتیم نشان دهیم که هنر سویه اعتراضی دارد و هنوز هم جای اعتراض باقی است.<br />
وی با اشاره به اینکه «دیوید هر» نمایشنامه‌نویس انگلیسی از منتقدان جدی است بیان کرد: برخی از افراد مثل «بوگارت» با ماجرای آپارتاید علیه سیاه‌پوستان در افریقای جنوبی مبارزه میکرده است و اگرچه مبارزه وی به پایان رسیده ولی با خواندن آثار وی می‌توان درک درست‌تری از سایر نظام‌های آپارتایدی داشت که اکنون وجود دارد مثل سرزمین‌های اشغالی.<br />
این نویسنده درباره پروژه بعدی خود گفت: فکر نمی‌کنم به این زودی بخواهم در حوزه نمایش و هنرهای نمایشی چیزی بنویسم و بعید است که طی چند سال آینده بتوانم به تئاتر برگردم و درباره نمایشنامه بنویسم.</p>