به گزارش جهانی پرس از صدا و سیما، مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه با حضور در برنامه ”صف اول“ شنبه ۳۱ تیر شبکه خبر به پرسش‌ها درباره توسعه روابط تجاری با کشورهای آفریقایی پاسخ داد.
متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
مجری: یک ماه گذشته ماهی بود که ریاست جمهوری اسلامی ایران سفر‌های متعددی به کشورهای مختلف داشتند هم به آمریکای لاتین، هم به افریقا و هم به اندونزی و یکی از مهم‌ترین مسائلی که در تمام این سفر‌ها دنبال شد یا شاید بهتر است بگوییم که مهم‌ترین مسئله‌ای که در تمام این سفر‌ها دنبال شده مسائل و مراودات اقتصادی است، بنابراین چه کسی بهتر از آقای دکتر صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه که دعوتشان کنیم به برنامه و از ایشان بپرسیم چه خبر بوده است؟
از آفریقا شروع کنیم که متاخرتر از بقیه بوده است.چه اتفاقی در آفریقا و سه کشوری که آقای رئیس جمهور سفر کردند افتاد؟ مطمئنا اتفاقات متعددی بود بعضی هایش را مردم در اخبار دیدند و شنیدند و یادآوری آن خوب است و بعضی هم شاید اصلا مردم ندیده باشند و شما خبر دارید که چه اتفاقاتی افتاده است؟
صفری: همان طور که مستحضر هستید طراحی‌های سفر‌های آقای رئیس جمهور بر مبنای همان ارزآوری که بار‌ها ذکر کردیم برای کشور، ایجاد شغل و کار صادراتی و تداوم ارتباط اقتصادی با کشورها و در جهت توسعه است. بر همین مبنا سفر ایشان به اوگاندا، کنیا و زیمباوه شکل گرفت، البته از کنیا شروع شد و بعد به اوگاندا و بعد هم به کشور زیمباوه در مدت سه روز در هر کشوری در بعضی کشورها در زمان بسیار کوتاه و بعضی موقع‌ها هم که یک کشور به طور کامل در یک روز انجام شده است.
مبنای کار توسعه کار اقتصادی با این کشورها است، من یک بار دیگر عرض کنم همان طور که جناب آقای رئیس جمهور دستور دادند که اولویت سیاست خارجی و همکاری ما با کشورهای همسایه است، همزمان فرمودند که ما با کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین و غرب آسیا باید همزمان توسعه اقتصادی داشته باشیم که مستحضر هستید که توسعه اقتصادی شامل صادرات است، شامل واردات مناسب است، شامل این است که ما صادرات صنعتی، صادرات فناوری و صادرات دانش بنیانی خودمان را آنجا داشته باشیم، در ابعاد فرهنگی و این‌ها که این در شاخه کار من نیست در یک مجموعه‌ای که به نظرم بیش از ۸۰ درصد آن در زمینه‌های اقتصادی است.
مثلا در مورد کنیا، اسناد زیادی امضا شد، برخی اسناد زیرساخت‌های همکاری‌های اقتصادی است، اما از همه مهم‌تر این که توانستیم قراردادی درباره صادرات خودرو خودمان از لحاظ بعد خاص خودرو، نیسان آبی که معروف است انجام شد، مستحضر هستید که فرمان خودرو در آنجا فرمان راست است، شرکت سایپا طراحی کرد با فرمان راست و این را آنجا ارائه کرد و در همین ابتدا بین ۱۳ هزار تا ۱۴ هزار متقاضی بود، آن فرم را پر کردند در جهت تقاضا و این خودرو، خودرویی است که می‌تواند در روستا‌ها و شهر‌هایی که نزدیک به پایتخت هستند و دور هستند مورد استفاده قرار بگیرد که این یک کار بسیار مهم و طولانی خواهد بود.
در کنار آن، در مورد خانه فرهنگ به قول معروف خانه فناوری‌های تکنولوژیکی را آنجا داریم که قرارداد‌های خوبی در قبل و در این سفر بسته شد و در زمینه کار‌های دانش بنیانی به خصوص در زمینه مخابرات و کار آی سی تی و د رمورد دارو و تجهیزات پزشکی؛ یکی از برتری‌های جمهوری اسلامی ایران در این نوع کالاهاست، در مورد آی سی تی تجهیزات بسیار خوبی تولید می‌کنیم، قابل رقابت است با کشور‌هایی که صاحب نام هستند و این کار در آنجا شکل گرفت، البته تفاهم نامه‌هایی در مورد کار آموزش حرفه و فنی است.
سوال: اقای دکتر درباره صادرات نیسان به آفریقا گفتید که بالای ۱۲ تا ۱۳ هزار دستگاه اگر اشتباه نکنم، یک سوالی پیش می‌آید و این که یعنی نیسان چیزی است که کشور دیگر نتواند به آفریقا بفروشد یا چه خبر است؟
صفری: مسلما رقابت وجود دارد، کیفیت مهم‌ترین چیز است، دوما قیمت رقابتی است، راحت معامله کردن مسئله خیلی مهمی است، این خودرو کیفیت بالایی دارد، موتور بسیار قوی دارد، برای کار روستا‌ها در فاصله زیاد با قدرت بالا دارد، ظاهر خودرو ظاهری است که تقریبا یک و نیم برابر آن تناژی که گفته می‌شود می‌تواند کار حمل و نقل را انجام دهد، در بعضی کشورها از این خودرو صادرات مان را شروع کردیم و آنها از این به عنوان مسافربری مثل تاکسی استفاده می‌کنند، از این روستا به آن روستا، در داخل شهر و مسائل دیگر؛ پس رقابت کردیم، کیفیت را آزمایش کردند، نمونه رفته آنجا، به این راحتی شکل نگرفته است.
سوال: یعنی چه کشورهای دیگری تلاش کردند وارد آفریقا بشوند و ما در این رقابت توانستیم پیشتازی کنیم؟
صفری: من آن کشور را نمی‌خواهم نام ببرم، کشورهای اروپایی هستند، کشورهای منطقه در غرب کشور هستند، اما با رقابتی که سایپای ما آنجا انجام داد، کیفیت، خدمات، که خدمات خیلی مهم است، ارائه شد، بعد از این که در آن نمایشگاه از این بازدید کردند ۱۳ هزار فرم پر شد که ما متقاضی هستیم، کنیا هم یک کشوری است که ارتباط دارد با کشورهای مختلف، وقتی که فرمان راست است مشخص است با چه کشور‌هایی ارتباطات نزدیک داشته، ولی ما توانستیم در این رقابت پیروز بشویم.
سوال: ما برای کشت فراسرزمینی هم در آفریقا مزیت‌هایی داریم یعنی آنجا مزیت‌هایی داریم و آنجا هم امکانش وجود دارد، کمااینکه الان هم هست.
صفری: بعد از این مسئله در همان خانه فناوری ما که یکسالی است آنجا افتتاح شده است، شرکت‌های مختلف آن جا نمایشگاه دائمی دارند و نه فقط برای کنیا، بلکه کشورهای همسایه هم دارند خدمات می‌دهند. برتری مان بخصوص در کار‌های دانش بنیانی روی دارو‌های سرطانی، نانویی و بایویی است هم در دارو‌های شیمیایی و دارو‌های نرمال مثل شربت سینه و قرص‌های معمولی، آن هم برتری داریم بخاطر کیفیت و بخاطر قیمتی که ارائه می‌شود، اما در مورد دارو‌های سرطانی قیمت‌ها یک سوم قیمت‌هایی است که از کشورهای اروپایی و کشورهای دیگر تهیه می‌شود و با کیفیت خوب. پس این برتری در مورد تجهیزات پزشکی، چه تجهیزات مصرفی، چه تجهیزاتی که مثل دیالیز، مثل دستگاههای لاپاراسکوپی، برتری خاصی داریم به خصوص در قیمت و کیفیت.
اگر یک کالا را شما با کیفیت یکسان ببینید قیمت ما یک سوم تا یک چهارم است. حالا می‌گویید چرا؟ بالاخره با برداشت و کار و فناوری که شده کیفیت بالاست، قیمت مناسب.
سوال: تجهیزات پزشکی را که ما به اروپا هم صادر می‌کنیم.
صفری: بله؛ به چین و جا‌های مختلف، سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون دلار تجهیزات پزشکی به چین صادر کردیم. اما نکته این است چرا ما را انتخاب می‌کنند و بقیه را انتخاب نمی‌کنند می‌بینند ما در قراردادهایمان و در معاملاتمان منصف هستیم و ما حالت فکر برد برد را داریم، نه این که ما یک برد داشته باشیم، مثالی می‌زنم در کنار کار‌های حرفه و فنی آموزش شان، یکی از طرح‌های نقشه راهی که در دولت سیزدهم برای آفریقا در نظر گرفته شده در مورد آموزش‌ها است. در بخش پزشکی، در بخش واکسن سازی، در بخش‌های مختلف، خودرو، مکانیک و الکترونیک و آی سی تی.
چه کار می‌کنیم روی این موضوع، الان این قرارداد هم در این سه کشور بسته شد. تعدادی از افراد را اینجا می‌آوریم، آموزش می‌دهیم تکنسین‌ها را به صورت کوتاه مدت و این‌ها افرادی هستند که می‌توانند در آنجا با فناوری‌هایی که انتقال می‌دهیم به آنجا، کار کنند. یا کالاهای صادراتی مثل خودرو، تجهیزات مخابراتی و این‌ها به عنوان خدمات پس از فروش می‌توانند کمک کنند. این یک نکته مهمی است.
دولت جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم در مورد واکسن سازی، نهضتی را آغاز کرده است که ما افراد را از کشوری مانند مالی، گینه، کنگو، موریتانی و این‌ها در برنامه مان هست این‌ها به داخل کشور ما می‌آیند آموزش در رازی، واکسن سازی ما که سابقه طولانی و کیفیت بالایی دارد آموزش می‌بینند، مثلا اخیرا هفته پیش حدود ۱۲ نفر فارغ التحصیل شدند، چطور واکسن می‌سازند، آموزش دیدند درمورد دامپزشکی می‌گویم.
این‌ها که می‌روند آنجا، ما آن‌ای پی آی را هم به ایشان می‌دهیم، واکسن ساخته می‌شود، آن واکسنی که کیفیتش مورد نظر ما است، آن تزریق می‌شود در آن حیواناتی که اهلی مثل گوسفند و گاو و این‌ها، موقع خرید ما، ما دیگر خیالمان راحت است که از واکسن خودمان و بعد از تست دیگر آن مریضی را ندارند. الان در چند کشور شروع شده دو کشور فارغ التحصیل شدند رفتند و ۴ تا ۵ کشور دیگر در برنامه مان هست که به زودی بیایند. بخصوص چرا واکسن‌ها را از ما می‌خواهند؟ چون تقریبا آفریقا به دو بخش فرانسوی زبان و انگلیسی زبان هستند در غرب بیشتر فرانسه زبان و در شرق انگلیسی زبان هستند. می‌گویند واکسن‌هایی که به ما می‌دهند از اروپا نه کیفیت دارد و قیمت‌های بالا. واکسن‌های شما کیفیتش خوب است، قیمتش هم مناسب است و این تشویق شدند؛ می‌گویند که آقا چرا آمدند سراغ واکسن شما، رازی هم کم شهرتی را در دنیا ندارد، سازمان انستیتوی بسیار مشهوری در این زمینه است، الان این کار نسبتا شروع شده در کشورهای آفریقایی آموزش‌ها داده می‌شود.
در مورد حرفه و فن، همین هفته پیش ۱۶ نفر فارغ التحصیل شدند برای کشوری از گینه، بعد مالی و دیگر کشورها؛ مثلا شما ملاحظه می‌فرمایید در گینه ماشین آلات دست دوم از اروپا می‌آید، وقتی که خراب می‌شود نمی‌توانند تعمیر کنند. الان ایران خودرو در سنگال تولیدش دوباره احیا شده، این‌ها دارند آن مرکز تعمیراتی را در گینه راه اندازی می‌کنند به وسیله همین ۱۶ نفری که این جا آموزش دیدند، جزء افراد پایه‌ای هستند برای این کار. هم ایجاد شغل برای آنها شده، هم برای ما و هم یک درآمدی که بتوانیم در آن منطقه از آن استفاده کنیم.
سوال: قرار است این آموزش‌ها توسعه پیدا کند؟
صفری: بله؛ نظام مند، تقریبا ۱۰-۱۲ تا را در فاز ۶ ماهه داریم که ان شاالله این آموزش‌ها داده می‌شود. در بخش دانشگاه‌ها و علوم این‌ها جداست. این‌ها کوتاه مدت است در آن مورد‌ها هم برنامه ریزی وجود دارد. در مورد کنیا، این کار شده، تجهیزات پزشکی، دانش بنیان، دارو‌ها و زمینه‌های در بخش انرژی بخصوص نیازمندی‌هایی که دارند، مثلا ال پی جی، سی ان جی و تولید کپسول گاز در آنجا و پالایشگاه و این مسائل که بخش انرژی هم برای ما هست.
در سفر آقای رئیس جمهور ببینید در بخش انرژی بوده، در بخش پزشکی بوده، در بخش کار‌های دانش بنیانی بوده و در بخش صادراتی که تداوم داشته باشد و بازارهای جدید است و این در جهت تجارت هم قرار شده ۱۰ تا ۲۰ برابر توسعه پیدا کند.
این نکته بسیار مهمش در این جاست. حالا در کشت فراسرزمینی ما تجربه داشتیم مزارع نمونه، مزرعه نمونه یعنی به چه صورت؟ ما مکمل‌هایی داریم که به صورت کار‌های دانش بنیانی هست، یکی از هدیه‌های آقای رئیس جمهور این مکمل‌های کشاورزی بوده است که تقویت می‌کند کالاها را و مکمل آن کار کشاورزی است.
در یک مزرعه نمونه یا دو مزرعه نمونه که مثلا ما در ونزوئلا در نیکاراگوئه به این صورت انجام دادیم در این جا شکل می‌گیرد و با آزمایش این مکمل‌ها این می‌تواند بازاری برای مکمل‌های ما باشد و ما بتوانیم از کالا‌هایی که در آنجا محصولات کشاورزی که حاصل می‌شود، مورد نیاز ما است از آنها استفاده کنیم.
در این سفر داستان گوشتی که سالیان سال ما متاسفانه از آفریقا استفاده نمی‌کردیم، ولی کشورهای مختلف اروپایی مثل آلمان، فرانسه، ایتالیا، کشورهای خلیج فارس، اسم نمی‌برم، تمام مصرف شان از آفریقا است و قیمت‌های مناسبی در آنجا هست. ما به کنیا کار نداریم یعنی فقط به آنجا بسنده نمی‌کنیم به مالی، به گینه، به موریتانی، به کنگو، به زیمباوه همین جور کشورهای مختلف، مثلا در مورد موریتانی، جمعیتش ۴ و نیم میلیون است، اما ۵ برابر جمعیتش گاو و گوسفند، محصولاتی که با فضای بسیار مناسبی هست با این روشی هم که ما آموزش می‌دهیم و از واکسن‌های خودمان که یک بازاری هست برای ما، آنجا و قیمت مناسب که استقبال می‌کنند آن گوشت مورد نظر دامپزشکی ما را با این مسئله، چون بالاخره همین واکسن‌ها برای خود دامپزشکی ما بوده که مورد قبولشان بوده این انتقال فناوری و آزمایش شده و آزمایش می‌کنند و ما می‌توانیم این کالاها را وارد کنیم.
پس سفر جناب آقای رئیس جمهور می‌بینید وسعت صادرات و فناوری است، تثبیت و افزایش تجارت است و کار پیوسته و مداوم برای آینده است، این سیاست را برای کشورهای آفریقایی شکل گرفته، من همین را خواستم بگویم بلافاصله که آقای رئیس جمهور برگشتند همین امروز صبح تماس داشتند خودشان به شخصه، که این توافقاتی که من در این سه تا کشور کردم به کجا رسید؟ این را شخصا همین امروز که فلان چیز، فلان چیز و فلان چیز که توضیحات لازم را خدمتشان داد و پیوسته، عینا در مورد کشورهای آمریکای لاتین، در اندونزی، پیگیری‌های خاص و گروه‌های خاصی هستند که این توافقات شکل بگیرد.
دوستی از من پرسید، این سفر‌های جناب آقای رئیس جمهور خیلی تفاهمات و توافقات زیاد است می‌توانید از پس آن بر بیایید؟ من گفتم که ببینید کار ۲۰ درصد است پیگیری آن ۸۰ درصد و این پیگیری‌ها از خود مقام ریاست محترم جمهور ادامه دارد، معاون محترم اول آقای دکتر مخبر و در سطح وزارتخانه‌ها و وزارت خارجه به عنوان یک هماهنگ کننده که وظیفه را جناب آقای رئیس جمهور دادند در جهت پیگیری، ما داریم پیگیری‌ها را می‌کنیم و دائم گزارشات را خدمت شان عرض خواهیم کرد.
همین امروز گفتیم آقا گوشتی که توافق شده بزودی باید بیاید که دارند تدابیر لازم را انجام می‌دهند. عینا در زیمباوه، زیمباوه تراکتورسازی ما دارد آنجا احیا می‌شود و بسیار استقبال کردند از تراکتور‌های ما، در کنار این کشت تنباکو، ما می‌دانید که تنباکو مواد اولیه اش وارد می‌شود، بیشترین تنباکوی ما از زیمباوه وارد می‌شود، آنجا کشت فراسرزمینی توافق شده که این کار انجام شود و قیمت مناسب خواهد بود تا از طریق دلالان مثلا اگر"آ" باشد به وسیله دلالان به "سه آ" خواهد رسید این دستوری بوده که آقای رئیس جمهور آنجا دادند.
در بخش کار حرفه و فن، کار واکسن، کار تجهیزات پزشکی، تکرار خواهد شد در این کشورها، در زمینه کار دراز مدت، دانشگاهی، فرهنگی این مسائل هم هست که من رشته کاری ام فعالیتم به آن نیست، اما در آموزش، آموزش کوتاه مدت، انتقال فناوری‌های مورد نظر آنها که یکی از آنها تراکتور است، تراکتور فقط برای زیمباوه نخواهد بود.
یکی از کار‌های مهمی که با زیمباوه در جهت گسترش کار‌های دارویی مان و تجهیزات پزشکی هست، مستحضر هستید که رجیستر کردن دارو در کشورها و تجهیزات پزشکی بسیار سخت است. خوشبختانه قبل از سفر جناب آقای رئیس جمهور آمدند به داخل، رفتند تجهیزات را دیدند، استاندارد‌های ما را دیدند و کارهایی که انجام شده در کشور، توافقنامه‌ای در سفر ایشان انجام شد که ما داروهایمان و تجهیزات پزشکی مان بدون رجیستر شدن وارد زیمباوه بتواند شود.
اگر شما وارد زیمباوه شدید می‌توانید با آن تفاهماتی که بین کشورهای آفریقایی در شرق هست به این تعداد، حالا ۱۰ کشور است، ۱۱ کشور است می‌تواند انجام شود، پس یک بازار جدیدی ایجاد شد در کشورهای مختلف و شما می‌توانید صادرات خودتان را داشته باشید، البته خدمت شما عرض کنم، با کنترل کیفیت در دارو‌ها.
مثالی بزنم، کشور به کشور، مثلا در آمریکای لاتین الان مسائل سرطانی به خصوص سرطان خون توسعه پیدا کرده است، بعد از حوادثی که حاصل شد، الان از ما مثلا کشور ایکس در آنجا تقاضای صد میلیون دلار صادرات دارو‌های نانویی و بایویی سرطانی کرده است، خوشبختانه با جلساتی که ما با وزارت بهداشت و آقای دکتر عین اللهی دستور دادند، می‌توانیم صادرات ثابتی ۲۰ درصد تا ۲۵ درصد داشته باشیم، چون ما همیشه مشکل داشتیم در داخل می‌گویند کسی که تولیدش را بالا ببرد، من هفته پیش با مسئول غذا و دارو جلسه داشتم گفت ما روی صادرات خیلی مصر هستیم و ان شاالله با یک عدد بالایی صادرات را به کشورهای مختلف داشته باشیم.
ما قبل از آن شرکت هایمان را رجیستر کرده بودند در مناقصه، این هم به همین راحتی نیست بروی وارد شوی، باید بروی رجیستر کنی، مناقصه را برنده شوی، قیمت هایت و یک کار وحشتناک و رقابت‌های وحشتناکی هست. مثلا ما در یک کشوری با قیمت مناسب برده بودیم، غربی‌ها آمده بودند اعمال نفوذ داشتند می‌کردند که ما را کنار بگذارند که با پیگیری محکم وزارت خارجه ما دوباره برگرداندیم عدد ۱۰ میلیون دلار بود، ولی برای ما یک پایه‌ای بود که می‌توانستیم این کار را در آنجا شروع کنیم.
در کشورهای همسایه هم این اتفاقات خواهد افتاد، پس با این چارچوب هم در اوگاندا، هم در زیمباوه و هم در کنیا این کار شروع شد. حالا این کار کشت فراسرزمینی ما در اوگاندا، در بخش‌های مختلف هست، قبلا تجربه داشتیم این تجربه توسعه پیدا کرد، کار مزرعه نمونه دوباره در آنجا تثبت شد حتی آقای رئیس جمهور در اوگاندا بازدید کردند از یک مزرعه نمونه، تشریف بردند مسائل را دیدند و توضیحات و دستورات لازم را دادند که این توسعه هر چه بیشتر پیدا کند در جهات کالاهای مورد نیاز خودمان و توافقاتی با آن کشور انجام شد. مثلا در مورد موتورسیکلت برقی و موتورسیکلت‌های دیگر مثلا سایپا و شرکت‌های ما علاقمند هستند صادرات داشته باشند در آنجا، حالا ممکن است شما سوال بفرمایید در داخل، داخلش می‌خواهند شروع کنند، ولی آنجا به خاطر چارچوب‌ها و شرایطی که هست راحت‌تر می‌توانند این کار را انجام بدهند شاید رقابت راحت‌تر باشد.
پس این الگو دستور اقای رئیس جمهور است برای سایر کشورهای آفریقایی انجام شود و تلاش ما این است که تعداد سفر‌ها در امسال، حالا عددش را من بگویم ۱۰ تا ۱۲ تا ممکن است نشود، ولی روی آن ما طرح داریم و ان شاالله بتوانیم به این نتیجه برسیم.
آینده اقتصادی خودمان را در آفریقا می‌بینم، در بخش معادن، در بخش صادرات، در بخش مواد اولیه مورد نیاز کشورمان، ما می‌توانیم آنجا حضور داشته باشیم و این کارها را عددی که ما یک میلیارد، یک و دو دهم میلیارد ما تا ۲۰ میلیارد ۳۰ میلیارد جایگاه دارد، ظرفیتش وجود دارد که ما با کشورهای آفریقایی کار کنیم آیا توانش را داریم یا نداریم، توان صادراتی را داریم، یک مشکلی که داشتیم کشتیرانی بود، الحمدالله کشتیرانی برای شرق ریگولار شده، برای غرب داریم تلاش می‌کنیم آن هم مرتب بشود، چون یکی از کار‌های جابجایی کالا، کشتیرانی است.
صفری : به این صورت دارد شکل می‌گیرد که کشتیرانی بسیار مهم است برای ما، برای رفتن کالا و حتی واردات کالا از آنجا؛ ما اگر بتوانیم یک نهضتی با این روشی که گفتم در جهت آوردن گوشت از کشورهای آفریقایی ایجاد کنیم، لازم نیست که دیگر استرالیا برویم و کجا و کجا برویم و با قیمت‌های بالاتر، حمل و نقل، قیمت مناسب، این هم اگر کسی سوال کند آقا چرا از آفریقا؟ شما سوال کنید کشورهای خلیج فارس؟ تمام است، یکی می‌گفت نه اروپایی‌ها و آلمانی‌ها می‌روند از بچگی گوسفند را تحت نظر می‌گیرند و ما چک کردیم دیدیم چنین چیزی نیست شاید هم باشد، ما هم با این روش معالجه و یا دامپزشکی که توصیه کردند داریم به وسیله خودشان با تولید واکسن‌ها و تزریق واکسن‌ها این نهضت را راه اندازی می‌کنیم.
در مورد مسائل و فضای دانش بنیانی برای ما آنجا در رشته‌های مختلف در بخش آی سی تی که در هر سه کشور امضا شده، روی فناوری‌های نو، روی شبکه‌ها، روی نرم افزاری، فضای بسیار خوبی است مثلا در کشور‌هایی حتی مثلا درباره یا ۵ جی که صحبت می‌کنیم اطلاعات شان در سطح تکنسین‌ها است، این آموزش را به راحتی ما می‌توانیم بدهیم، توانایی اش را داریم، شبکه‌ها را شکل دهیم و این کار انجام شود.
پس در کنار همسایه‌ها ما داریم به طور موازی طبق دستور آقای رئیس جمهور آفریقا و آمریکای لاتین و آسیای غربی مثل اندونزی و مالزی مثل کامبوج، مثل ویتنام که برنامه ریزی شده برای آینده روی صادرات خودمان؛ بخش انرژی بسیار مهم است، بخش پالایشگاه‌ها، تعمیرات پالایشگاه‌ها، بازارهای جدید بخش انرژی این مسائلی است که روی آن تمرکز داده شده که ان شاالله شکل بگیرد و اجرایی شود و به دنبالش شدیدا هستیم حالا بفرمایید کدام کشورها و پالایشگاه‌ها هست حالا وقتی به نتیجه رسید خدمت تان می‌گوییم.
سوال: چقدر بخش خصوصی پای کار آمده است ؟
صفری: بیشترین کار دانش بنیانی ما تمام بخش خصوصی است، مخابرات و‌ای سی تی بخش خصوصی است یعنی اگر شبکه‌ای بخواهد در فلان کشور اجرا شود، فقط وزارتخانه زمینه و قرارداد را آماده و بازاریابی را می‌کند، اتفاقا بخش خصوصی در این زمینه‌ها بسیار قوی است در سطوح خدمات مهندسی، ساخت و ساز، جاده سازی و آپارتمان سازی فقط بخش خصوصی است ما بخش دولتی نداریم که این کار را انجام دهد، ما حمایت و فضا را آماده می‌کنیم، دوستان آنجا می‌روند و کار انجام می‌دهند، پس در مورد دانش بنیان‌ها ۹۹ درصد بخش خصوصی است.
سوال: درمرحله ای هستیم که بتوانیم چشم انداز عدد و رقمی بدهیم ؟ مثلا بگوییم که تا پایان امسال یا یک سال دیگر حجم مبادلات ما یا صادرات ما با آفریقا به چه عددی خواهد رسید از حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار فعلی که یک هزارم حجمی است که کل بازار آفریقاست و فکر می کنید که ما مثلا یک سال دیگر کجا باشیم ؟
صفری: یک سوال باید کرد که چرا در این ۴۴ ساله ما در این بازار وارد نشدیم؟ بالاخره دولت‌های مختلف آمدند، شاید یک موقعی فضا خیلی راحت‌تر و آسان‌تر بود، بالاخره همه کشورها رشد می‌کنند توانایی شان بالاتر می‌رود، رقابت‌ها سخت‌تر خواهد شد، شاید ۳۰ سال پیش ۲۰ سال پیش راحت‌تر می‌توانستید وارد شوید، البته توانایی‌های ما هم الان نسبت به سابق خیلی خیلی بیشتر شده است، من عدد و رقم به شما بدهم چیزی است، ولی در کشور‌هایی مثل کنیا و زیمباوه گفتند تا ده برابر و ۲۰ برابر شود، حالا من به شما بگویم ۳ میلیارد فردا بشود ۲ و هشت دهم میلیارد می‌گویند‌ای بابا خالی بستی، نه، ولی ما یک طرح دراز مدتی در دو سال آینده داریم.
سوال: همان نقشه راهی که دارید برای چند سال هدفگذاری کردید ؟
صفری: نقشه راه ما فعلا برای دو ساله به ۵ میلیارد برسد این نقشه راه ما است، سخت است، ولی من مطمئنم اگر در ریل خودش بیفتد این کار، ببینید همین سفر به نظر من یک سفر نهضت بالایی در کار فضای اقتصادی برای ما ایجاد کرد. من پریروز در همدان بودم، چون به استان‌ها سر می‌زنیم درباره مسائل صادرات، واردات، اقتصادی، فناوری، مشکلات این‌ها که با کشورهای مختلف این‌ها دارند که ما برای رفع مشکل برویم سراغ مسائل، مثلا در همدان، کارآفرینان که صادرات شان بود سفر اقای رئیس جمهور را به عنوان یک انقلاب اقتصادی مطرح کردند، گفتند شروع بسیار خوبی است، باید این ادامه پیدا کند، ببینید تاجر، بازرگان لمس می‌کند ما کمتر لمس می‌کنیم و این را لمس کرده بودند، کار به جلو هست و این عدد و رقم ما یک همچنین هدفی را برای دو ساله برای خودمان پیش بینی کردیم، ان شاالله دعا می‌کنیم این عدد بیشتر شود، مثلا در زمینه‌های کار‌های اقتصاد دریا ما با آفریقا خیلی می‌توانیم کار کنیم، در مورد کار شیلاتی، در مورد کار لنج‌ها، ما در اغلب کشورهای آفریقایی ما آنجا با لنج کار می‌کنند، لنج‌هایی که خراب می‌شود کسی نمی‌تواند تعمیر کند ما دنبال این هستیم تیم اعزام کنیم از جنوب بروند آنجا بتوانند این تعمیرات را انجام بدهند. حالا دو سه تا کشور هست رفتند، دو تایش رفتند اسم نمی‌برم تا زمانی که بگوییم مثلا این ۲۰ نفر در این جا مشغول شدند این تعداد لنج را تعمیر کردند، البته این‌ها هماهنگی با شیلات خودمان آقای دکتر حسینی بسیار همراه هستند برای این کار؛ درست است آمریکای لاتین هم کار شیلاتی می‌شود کرد، ولی این جا نزدیک‌تر است و بهتر می‌شود آن مقاصدی که ما داریم به هدف برسانیم.
سوال: حلقه مکمل همه این فعالیت ها نقل و انتقال پول است ، آیا ما این مشکل را با آفریقا نخواهیم داشت ؟ آیا وارد پیمان های پولی و کارهایی که مقدمه حذف دلار باشد و تهدیدی متوجه ما نباشد از جانب تحریم ها هم شدیم یا نه ؟
صفری: ما آنجا بیشتر پایه کارمان را تهاتر گذاشتیم ، آنها به انرژی خیلی احتیاج دارند به اوره احتیاج دارند ، به ال پی جی احتیاج دارند ، گازهای مختلف و و و فرآورده ها ، یک پایه کار ما این است ، یک پایه کار ما این است که ما سیستم هایی داریم که توانستیم با چند تا از این کشورها برقرار کنیم و بتوانیم آن کار سوئیفتی که انجام شد انجام بدهیم و این کار در چند کشور شروع شده و ان شاالله این کار هم خواهیم داد ولی بیشتری پایه کار ما روی مبنای تهاتر است ، تهاتر نه این که همان تاجری که به قول معروف صادرات فرض کنید ال پی جی می کند همان محصول را مثلا تنباکو را وارد کند ، این پول در آنجا به عنوان ذخیره می ماند آن عمل تهاتر شکل خواهد گرفت.
مثلا در کشورهای آمریکای لاتین آنها باز نیاز به فرآورده دارند به اوره احتیاج دارند به محصولات شیمیایی که آنجا صادر می شود در مقابلش کالاهای مورد نیاز وارد می شود ولی این لزومی ندارد که آقای صفری که صادر می کند آقای صفری هم وارد کند آن پول به عنوان یک ظرفیت در آنجا می ماند و مقابل استفاده می کند که بانک مرکزی در این جا کمک شان می کند که این تهاتر شکل بگیرد ، آن سیستم های خاص هم خدمت تان عرض کردم حرکت خودش را به سمت جلو پیش می برد .
سوال: برویم آمریکای لاتین آنجا چه اتفاقاتی افتاد ؟
صفری:آمریکای لاتین مستحضر هستید سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا را ایشان سفر داشتند، ونزوئلا در زمینه‌های مختلف در بخش انرژی کلی می‌گویم، در بخش معادن، در بخش دانش بنیان‌ها، در بخش نیروگاه‌ها، وقتی که من می‌گویم دانش بنیان‌ها و در بخش نفت خیلی کار داشتند، ترمینال سازی، زمینه‌های مختلف آنجا شکل گرفت صحبتی که شد ما هدف مان روی ۲۰ میلیارد است که مستحضر هستید رفت و آمد، تلاش کردیم که کشتیرانی منظم شود به آنجا و حداقل ماهی یک بار یک کشتی داشته باشیم که این کم است البته کشتیرانی می‌گوید دو ماهی یک بار، اگر ما بخواهیم بازار کالایی را در آنجا داشته باشیم حتما باید کشتی مان حداقل ماهی یک بار به آنجا برود و کالاها را تقسیم کند، هم به نیکاراگوئه، هم به کوبا، هم به ونزوئلا، فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارد آنجا شکل می‌گیرد، اگر کالای جمهوری اسلامی بخواهد برود، کشور‌هایی هستند رقیب ما هفته‌ای یک کشتی آنجا هستند معلوم است آنها توانایی حضورشان بیشتر است دستوری که اقای رئیس جمهور در آنجا دادند تشویقی‌هایی که به کشتیرانی بدهند گفتند که این حتما باید این کار مرتب، منظم شکل بگیرد.
پس کالای ما در آنجا این بود، حضور ما در احیای کارخانه تراکتورسازی مان بود که سالیان سال خوابیده بود، این با صد واحد شروع شد و با کمک بانک ایران و ونزوئلا در جهت وام دادن به کشاورزان در جهت خرید تراکتور‌ها مستحضر هستید که این بانک بین ما و ونزوئلا بوده هر دو سرمایه گذاری کردند.
در بخش فروش خودرو‌های ما به آنجا هم ایران خودرو، هم سایپا که تعداد ماشین‌های سایپا که به صورت کامل فروخته بیشتر از ایران خودرو است، ولی این تلاش انجام شده است و همچنین احیای کارخانه تولیدی ما در آنجا.
شما آنجا که می‌روید توانایی‌های مختلفی در صنعت شان بوده خوابیده بوده، سایپا تلاش کرد چندین کارخانه حاشیه‌ای را بگیرد، مثل رینگ اتومبیل و، چون ما رینگ هایمان وارد می‌شود که هم بتواند تامین نیاز خودش را بکند و هم بتواند صادرات روی این قضیه داشته باشد.
در مورد معادن مختلف، سنگ آهن، راجع به مس است و مسائل دیگری هست که آنجا کار شده، در مورد نیروگاه، یک نیروگاه ۴۵۰ مگاواتی شکل گرفته است قراردادش بسته شده است، توافقاتش شده، حالا به چه صورتی و چه زمانی پیش پرداخت هایش شکل بگیرد تا بتواند کار انجام بشود.
بخصوص در بخش دانش بنیان بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار قرارداد بسته شده، قراردادش هم مشخص است، تلاش می‌کنیم پیگیری شود، وقتی که طرف می‌رود فاینانس کرده ۱۵ درصد آنها می‌دهند ۸۵ درصد ما، ما داریم کمک شان می‌کنیم بخش خصوصی بتوانند تامین ۱۵ درصد را بکنند که ان شاالله کار طرح تمام شود که از طرف مقابل هم این کار شکل بگیرد.
در مورد معادن، در مورد کار بازرگانی عینا کارخانه باطری سازی ما در کوبا که برای منطقه هست، مواد اولیه، سرب و روی از این جا و زمینه‌های مختلف و باز در بخش انرژی آنجا فعالیت‌های زیادی شد، البته ببینید گمرک و تجهیزات گمرکی و آموزش و این‌ها هست، اصلا ما می‌گوییم ۲۰ تا سند ۸ تا ۹ تا سندش پایه‌های کار است، درباره اشتغال، آموزش اشتغال، دیدید که ما توانایی آنها را در رشته‌های مختلف بالا ببریم در آموزش، اما این مسائلی که من دارم خدمت تان عرض می‌کنم بابت ارزآوری است، ایجاد شغل است، کار برای دانش بنیان‌های ماست، عینا در نیکاراگوئه هم همین اتفاق افتاده است، نه به وسعت، جمعیت و این‌ها و این کار الان دارد پیگیری می‌شود که تعهداتی که در آن سفر جناب آقای رئیس جمهور داده شده انجام شده، ما بتوانیم اجرایی اش کنیم و این مورد سوال هم هست که باید ماه به ماه ۱۵ روز یک بار، سه ماه یک بار پیشرفت کارها را دهیم که اگر مشکلاتی در داخل هست کمک به وزارت خارجه بشود تا ما بتوانیم تعهدات خودمان را اجرایی کنیم.
آقای رئیس جمهور در آن سفر در حضورشان امضا شده ، تعهداتی داده شده و ما موظفیم که پیگیری هایی که با وزارتخانه های مختلف می کنیم اجرایی شود ، در بخش انرژی هم که فعالیت های خاص خودش را دارد و بازارهای خوبی برای ما هست و خواهد بود .
سوال: یک سوال مقداری حاشیه ای تر بپرسم ما پیش تر در سال های گذشته شاید ده سال پیش یا کمی بیشتر همین اتفاقات را داشتیم ، ما آنجا کارخانه داشتیم شما هم الان اشاره کردید که این کارخانه ها به نوعی تعطیل شد و حالا دوباره احیا شد ، چرا این اتفاق ها می افتد ؟ چرا ما هنوز به جایی نرسیدیم که اگر دولتی رفت یک توفیقی را در یک کشوری به دست آورد احیانا دولت دیگری چه تعمدا و چه با بی توجهی ، چه با اولویت نداشتن ، این ورق برنگردد و شرایط تغییر نکند دوباره همه چیز بر نگردد به صفر و یک دولت دیگر بخواهد احیا کند؟
یا مثلا اگر فرض کنیم این جا الان اقای صفری وجود دارد که افتاده دنبال پیگیری بسیاری از این موارد ، فردا روزی همه این کارها گره نخورده باشد با آقای صفری ؟
صفری: ببنید آقای صفری نیست این دستور دولت سیزدهم است آقای رئیس جمهور خط و خطوط و سیاست‌ها را دادند، ایشان چیزی که گفتند می‌گویند که من توسعه صادراتی می‌خواهم، ثباتش را می‌خواهم، افزایش می‌خواهم، بازارهای جدید تجاری را می‌خواهم، صادراتی، وارداتی کالاها، مثلا ما کالای غلات مان منحصر به فرد بود، الان با سفر‌هایی که ایشان انجام دادند ما غلات مان از چندین کشور وارد می‌شود، فقط در همین همسایگی ما نسبت به سال گذشته کالایی که وارد شد از روسیه و قزاقستان حدود ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیون دلار ارزان‌تر شده است، ببینید این خود واردات، یکی می‌گفت آقا در واردات صرفه جویی ارزی چیست؟ گفتیم صرفه جویی ارزی این است سفر ایشان به روسیه و دیگر کشورها، این توافقاتی که شد این یک چند منبعی کالاها وارد شد، حمل و نقل ارزان بود از نزدیک‌تر بود، کالاها ارزان‌تر بود، کیفیت می‌دانید که گندم با قزاقستان جزء بهترین کیفیت‌ها است، این کار خودش یک صرفه جویی ارزی داشته این دستور ایشان بود ما هم به عنوان وزارت خارجه موظف هستیم که این کارها را انجام دهیم، اما این مسئله‌ای که شما گفتید نکته بسیار مهمی است که بار‌ها من همیشه گفتم، باید سیاست‌ها در سطح بالاتری بسته بشود که هر دولتی نیاید سیاست خاص خودش را ایجاد کند.
یکی می‌گوید با همسایه‌ها، چرا اقای رئیس جمهور فرمودند همسایه ها؟ چون ما مشکلات زیادی با همسایه‌ها، با بعضی کشورها که ما ۶ میلیون ارتباط اقتصادی داشتیم به ۱۲۰ میلیون دلار رسیده بود این طول می‌کشد با اسیای مرکزی با همسایه‌ها، خب، چرا این سیاست‌ها این طوری می‌شود؟ اگر این دستورات حالا نمی‌دانم شورای عالی امنیت، مقام معظم رهبری به عنوان حکم داده بشود که این سیاست‌ها ثابت بماند و دولت‌ها هم موظف باشند که این را دنبال کنند، همین احیا، چرا اگر آن زمان کارخانه‌ها ادامه می‌داد، شاید ما امروز فقط یک میلیارد دو میلیارد صادرات خودرو و تراکتور داشتیم به طور ثابت و بیشتر و توسعه و همین قطعاتش، ساختش در داخل می‌دانید چقدر ایجاد شغل می‌کند، در مورد لوازم خانگی، این مطلب شما کاملا درست است و من همیشه گفتم که سیاست‌ها نسبت به کشورها و مسائلی که در سیاست خارجی هست، نباید با دولت‌ها عوض بشود، بلکه باید یک سیاست ثابتی باشد و ادامه دار باشد.
سوال: به جز آمریکای لاتین و آفریقا در مورد اندونزی هم بگویید .
صفری: اندونزی هم سفری که ایشان داشتند من بار‌ها گفتم در بخش‌های انرژی، تجهیزات پزشکی، داروسازی، شیلات و در زمینه‌های مختلف توافقات بسیار خوبی شد که بار‌ها گفتم که جالب این بود که در حضور دو رئیس جمهور فناوری ما همین دستگاه ربات جراحی با فاصله ۵۰۰ کیلومتر که با فیبر نوری بودند، جلوی دو رئیس جمهور قائم مقام وزیر بهداشت اندونزی این دستگاه را معرفی کرد، نه ما، یعنی این یک افتخار برای جمهوری اسلامی ایران است.
تعداد پزشکانی که آموزش دادند با این دستگاه که بلافاصله بعد از این رئیس جمهورشان گفت که ما احتیاج داریم. اندونزی کشوری است که سه هزار جزیره، تعداد جزیره هایش به ۲۰-۳۰ هزار می‌رسد.
سوال : ۱۷ هزار جزیره دارد.
صفری : ولی سه هزار جزیره ساکن هستند، این‌ها بخواهند رفت و آمد کنند با این طوفان‌ها و این سونامی‌ها که اتفاق می‌افتد، این نوع جراحی‌ها در آنجا بسیار حساس و مهم است، ۵۰۰ کیلومتر بخصوص یک ارتباطات بسیار قوی می‌خواهد این بسیار می‌تواند لازم باشد. شما می‌دانید که در خیلی کشورها از راه دور زخمی هایشان را جراحی می‌کردند با این دستگاه.
یک رقیب دارد امریکایی است به نام داوینچی که می‌گویند، این بسیار ساده‌تر است و قیمتش یک سوم آن است. پزشکان هم که با این کار می‌کنند می‌گویند این بسیار ساده‌تر از آن دستگاه است و جراحی با آن راحت‌تر است.
سوال: دستگاههای ما یک سوم قیمت مشابه آمریکایی اش است.
صفری: مهم‌تر این که تا به حال ۱۲۰ پزشک هم آموزش دادند که بتوانند با این عمل جراحی را در اندونزی انجام بدهند، در زمینه‌های مختلف دارو‌ها، دارو‌های سرطانی، تجهیزات پزشکی بخصوص دارو‌های شیمیایی و این‌ها رئیس جمهورشان از آقای رئیس جمهور خواستند که تولید این کار انجام شود.
سوال: هنوز رادیوداروهای ما به مرحله تجاری نرسیده است . آنها هم یعنی پیشرفت های جدیدی که در یکی دو سه سال اخیر اتفاق افتاده است .
صفری: می‌گفت ما یک کشور ۳۰۰ میلیونی هستیم بازار بازار قوی است این بازار ما در خدمت شما، ما مشکلات داخل که داشتیم خوشبختانه با دستورات آقای رئیس جمهور، وزارت بهداشت هم تصمیماتی اتخاذ کرده در جهت صادرات که بتوانیم حضور داشته باشیم، نه آنجا، ازبکستان، رفت و آمد سفر رئیس جمهور ازبکستان به این جا و آقای رئیس جمهور به آنجا، قزاقستان، در همه این زمینه‌ها دارد کار می‌شود.
در بخش شیلات می‌دانید که بچه ماهی وارد می‌شود، یکی از مخازنش اندونزی است که ارتباط شیلاتی ما خوب شده، هیات دارد آنجا اعزام می‌شود، در مورد کارها و همکاری‌های بانکی، در مورد مسائل هیات‌های انرژی در زمینه‌های مختلف دارد این کارها بعد از سفر ایشان دنبال می‌شود، شکل می‌گیرد، اتاق‌های بازرگانی و تجارت‌ها، در مورد همین کشور اندونزی تک تک آیتم‌هایی که توافق شده است.
در مورد مثلا وزارت علوم توافق شده، ولی آن چیز‌هایی که اقتصادی، قابل لمس که بتواند صادرات ایجاد شغل برای ما داشته باشد محکم پیگیری می‌شود و پاسخگو هستیم به جناب اقای رئیس جمهور که اگر هم جایی نقص داشته باشد، دستگاه‌ها دنبال نکنند، ایشان فرمودند من خیلی کار دارم، ولی برای این مورد‌ها بیکارم بگویید من پیگیری می‌کنم یعنی در داخل.
سوال: با اندونزی مسائل مبادله ای مان را چه کار کردیم ؟
صفری : الان تقریبا به یک و دو دهم تا دو میلیارد بود آن را به یک عدد بسیار بالایی تا ۱۰ تا ۲۰ میلیارد، اما فاز بندی شده، اول به ۱۰ میلیارد برسیم بعد به ۲۰ میلیارد آن هم امکانپذیر است، ولی در بخش انرژی است، در بخش دارو‌ها است، در بخش تجهیزات پزشکی است، زمینه‌های مختلف هست که تعریف شده و داریم تلاش می‌کنیم.
یکی از کار‌های مهمی که در این سفر‌ها انجام شده درباره تجارت آزاد و تعرفه‌های ترجیحی است که این با اندونزی امضا شده، یکی از کارهایی که در این دو ساله شکل گرفته، کالاهای حلال ما هست، و استاندارد خوب کار کرده روی این، البته خودشان هم می‌دانند، وزارت خارجه خیلی نقش داشته است به دو هزار شرکت استاندارد دادند و جوری هم شده مثلا دبیر کنفرانس اسلامی، مسئول غذای حلال که به ایران آمده بود، استاندارد ما را به کشورها اعلام می‌کند درباره غذای حلال و این قرارداد اولین بار با اندونزی بسته شد، یک کشور ۳۰۰ میلیونی بازار بسیار خوبی و استاندارد هم این را خوب دنبال کرد، نماینده آنها را آورد در جهت این که این مارک یا لوگو چطور شود معرفی شود به دنیا، ما قبلا از بعضی کشورهای اسلامی دیگر رفته بودیم خریده بودیم و این را می‌گذاریم روی جمهوری اسلامی ایران با این شرایط و با این مسائل، چطور خودش لوگوی خاص خودش را نداشته که خوشبختانه از سال گذشته سازمان استاندارد ما این کار را شروع کرد و الان تا دو هزار، دو هزار و ۲۰۰-۳۰۰ تا این کار را انجام می‌دهد.