به گزارش جهانی پرس از صدا و سیما،  آقای یاسر احمدی کارشناس اندیشکده دیپلماسی اقتصادی در برنامه سلام خبرنگار شبکه خبر ظرفیت ها و عملکرد بازارچه های مرزیرا تشریح کرد.

آقای احمدی گفت : در رابطه با بازارچه های مرزی آن چه که حائز اهمیت است و باید به آن توجه داشت این است که این مکان هایی که تعبیه شده در اطراف مرز در جهت توسعه تجارت به کشورهای همسایه، ظرفیتی هستند که آن چنان که باید و شاید تا به حال مورد استفاده قرار نگرفتند. بخواهم ارائه مختصری داشته باشم از نحوه عملکرد این بازارچه ها، آن چیزی که وزارت کشور به عنوان نهاد متولی بازارچه ها اعلام می کند این است که ما از حدود 40 بازارچه کشور حدوداً 10 موردش غیر فعالند و مابقی فعالیت دارند. البته لازم به ذکر است که ما بازارچه هایی که داریم در سطح مناطق مختلف کشور پراکنده شدند و یک کمی از این لحاظ کار را برای وزارت کشور در جهت توسعه همزمان شان دشوار خواهد کرد.
سوال:‌ بازارچه های مرزی از نظر اقتصادی و تجاری چه اهمیتی دارد؟ با وجود همه این گستردگی که شما اشاره فرمودید که در سطح کشور دارند؟
احمدی: وقتی ما صحبت از بازارچه می کنیم که چه اهمیتی دارد، بازارچه را از دو بُعد می توانیم بررسی کنیم یک قسمت بررسی فضای اشتغال و کسب و کاری است که در مناطق مرزی ایجاد می کند و بحث دوم، بحث تعاملی که با کشور مقابل ایجاد می کند. بحث فضای اشتغال و کسب و کار با توجه به این که مناطق مرزی ما عمدتاً مناطقی هستند که کم برخوردارند و نوعی مناطق محروم حساب می شوند از این لحاظ توانسته که ظرفیت خوبی برای اشتغال جوانان آن مناطق و فعالیت های رونق بخشی در آن منطقه ایجاد کند. بر همین اساس وقتی شما یک بازارچه ای را در یکی از نقاط مرزی مثلاً در استان خوزستان یا در استان سیستان و بلوچستان در نظر می گیرید و طبق آن می خواهید پیش بروید، سبب می شود که برخی از فعالان اقتصادی ورود کنند به آن منطقه و بتوانند در جهت تعاملات با کشورهای همجوار تلاش کنند و از این سمت هم باعث می شود که فضای اشتغال برای جوانان آن منطقه ایجاد شود. در بُعد بحث تجاری که با کشورهای مختلف و خصوصاً کشورهای همجوار می شود از بازارچه انتظار داشت این است که شما وقتی بازارچه ای را گسترش می دهید، تلاش می کنید که آن بازارچه ارتقا پیدا کند و بتواند نقش آفرینی کند در رابطه بین دو کشور، سبب می شود که آن بازارچه بتواند به عنوان یک پلی برای توسعه منطقه به شمار برود به نحوی که بتواند فعالیت اقتصادی را به سمت خودش جذب کند، بتواند تعامل با طرف مقابل را شکل بدهد و از طرفی با رونق بخشیدن به فعالیت های تجاری آن زمینه سازی ایجاد تعاملات بیشتر با کشور مقابل را از نظر چه سیاسی، چه اجتماعی، چه فرهنگی و طبیعتاً اقتصادی فراهم کند.
سوال:‌ شما اشاره فرمودید به این که بازارچه های مرزی گسترشی که در سطح کشور دارد یکی از مشکلات شان هست که شاید خیلی نمی شود که روی آنها نظارت مستقیمی داشت، سبب شده که آن 10 موردی که شما به آنها اشاره فرمودید هم به صورت غیرفعال شود. عمده مشکلاتی که بازارچه های مرزی دارند الان چیست؟ 
احمدی: در مورد بازارچه های مرزی می توانیم مشکلات شان را به چند دسته تقسیم کنیم، مشکل اول طبیعتاً مشکلات زیرساختی و آن بیس و پایه ای هست که براساس آن تشکیل شده، مشکلی که ذیل این دسته شاید بشود دسته بندی کرد این است که بازارچه های مرزی که خدمتتان گفتم بحث این است که مناطقی که قرار گرفتند عمدتاً مناطق هستند که ضعف زیرساختی وجود دارد و بحث اتصالات به شبکه های اصلی کشور با سختی صورت می گیرد.
سوال: این بازارچه ها ایجاد نشدند برای این که یکسری رونق و آبادانی به آن مناطقی که کم برخوردار هستند هم برود؟
احمدی: در رابطه با توسعه مناطق مرزی آن چیزی که به نظر می رسد مهم است ایجاد فضای کسب و کار است تا این که یک مکانی به عنوان بازارچه در نظر گرفته شود و بعد در راستای آن بازار یا بازارچه ای که تعریف شده بخواهیم توسعه منطقه ای داشته باشیم.
سوال:‌ بالاخره وقتی که کاری نباشد طبق فرمایش جنابعالی عرض می کنم، وقتی که کاری نباشد که بخواهند انجام دهند، یعنی چون شما می فرمایید زیرساختی وجود ندارد بنابر این اینها غیرفعالند، وقتی غیرفعال باشند عملاً کار جدی وجود ندارد،‌ بنابر این حتی آن سند و آن هدف ایجاد شغل هم محقق نشده در آن مناطق؟
احمدی: در رابطه با ایجاد شغل و بحث این که ظرفیتی که وجود داشته کفایت می کرده برای بحث توسعه آن منطقه، به نظر می رسد که اگر چه ما تلاش کردیم که مناطق مرزی را از اوایل انقلاب توسعه دهیم ولی یک بحث مهمی که وجود دارد و باعث عدم توسعه یافتگی آن مناطق هنوز شده این است که فضای سرمایه گذاری که یک سرمایه گذار انتخاب می کند و تلاش می کند که در راستای آن سرمایه گذاری انجام دهد به عوامل مختلفی بستگی دارد، یکی از مهمترین عوامل بحث زیرساخت های آن منطقه است که قرار گرفتند، بحث وجود ظرفیت های انرژی که در آن مناطق هست، بحث فعالیت هایی که مرتبط با حمل و نقل، ریل، جاده و دسترسی به شبکه و خطوط ترانزیتی کشور و بحث لجستیک و امکان حمل و نقل کالاها و سایر موارد است که حالا اینها مهمترین مواردی بود که خدمتتان عرض کردم. در رابطه با این که مناطق مرزی ما کمتر توسعه یافته اند یک عامل مهم در مورد کشور ما اقلاً این است که مناطق مرزی ما عمدتاً به دلیل یا تنش های مختلف که از سوی بیگانگان شکل می گیرد، عمدتاً دچار یک تنش و درگیری های ناخواسته ای بودند که سبب شده ریسک سرمایه گذاری در این مناطق به جهت مشکلات اینچنینی زیر بحث گروهک هایی که فعال هستند در برخی از مناطق، عمدتاً توسعه یافتگی کمی دنبال کنند، از طرفی سرمایه گذاران به عنوان افرادی شناخته می شوند که افراد ریسک گریزی هستند و تلاش می کنند در مناطقی سرمایه گذاری کنند که با حداقل خطرات مواجه شوند. لذا برای این سرمایه گذار جذابیت فعالیت در بازارچه مرزی و کمک به توسعه آن به جهت مشکلات ناشی از ریسک ناشی از جنگ و بحث وجود گروهک ها کاهش پیدا می کند و سبب می شود که رغبتی برای این کار نداشته باشد.
سوال: برای این که این بازارچه‌هایی که شما به آن‌ها اشاره فرمودید حالا حداقل آن ۱۰ بازارچه‌ای که غیرفعال هم هستند، فعال شوند، چه اقداماتی باید صورت بگیرد تا این‌ها به چرخه در واقع آن اشتغالزایی که باید انجام دهند، فعالیت‌هایی که باید انجام دهند برگردنند؟
احمدی: در رابطه با این که چه می شود کرد که آن بحث فعالیت های بازارچه هایی که وجود دارد بیشتر شود و در رابطه با آن بازارچه هایی که غیر فعال هستند به صورت فعال دربیایند، اقدامات مختلفی می شود کرد که یک قسمتی از اقداماتی که باید انجام دهند طبیعتاً کوتاه مدت هستند و یک اقداماتی هم بلندمدت. در مورد بحث بلندمدت ما وقتی بازارچه ای را تعریف می کنیم باید در نظر بگیریم که ثبات طرفین بین بازارچه کشور و طرف مقابل وجود داشته باشد. اگر ثبات در این روابط وجود نداشته باشد طبیعتاً در بلندمدت بازارچه به خودی خود کنار گذاشته می شود. بحث اقتصادی این حوزه هم در بلندمدت این شکلی است که شما نمی شود انتظار کسب و کاری داشته باشید ولی آن شیوه بلندمدتی که برای آن در نظر می گیرید حالت های مختلف ناشی از بحث نرخ قیمت های داخلی که می تواند بحث نرخ ارز باشد، نرخ تولید محصول و تورمی که داخل کشور وجود دارد و بحث این که یک اختلاف قیمتی باید وجود داشته باشد که جذابیت داشته باشد برای تجارت و بحث بازرگانی بین دو تا کشور.