۱۴۰۲/۱۱/۱۳ - ۲۱ : ۳۳
وضعیت اعمال مدیریت وزرات مسکن و شهرسازی در مدیریت شهری و لزوم توجه به مبانی فقهی
وضعیت اعمال مدیریت وزرات مسکن و شهرسازی در مدیریت شهری و لزوم توجه به مبانی فقهی
به گزارش جهانی پرس، داود حسنلو کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی؛1 : طرح جامع سرزمین
طرح جامع سرزمین ، طرحی می باشد که شامل استفاده از سرزمین در قالب هدف ها و خط مشی های ملی و اقتصادی از راه بررسی امکانات و منبع های و مراکز جمعیت شهری و روستایی کشور و حدود و توسعه و گسترش شهرها و شهرک های فعلی و آینده و قطب های صنعتی و کشاورزی و مراکز جهانگردی خدماتی بوده است.
2 : طرح توسعه و عمران ناحیه ای
این طرح در اجرا نمودن وظایف محول شده در قانون تغییر نام وزرات آبادانی و مسکن به وزرات مسکن و شهرسازی و مشخص نمودن وظایف آن مصوب 1353 و به جهت تدوین سیاست ها و ارائه راهبردها در خصوص هدایت و کنترل توسعه و استقرار مناسب مرکزهای فعالیت منطقه های حفاظتی و هم چنین توزیع متناسب خدمات جهت ساکنان شهرها و روستاها در یک یا چند شهرستان که از نظر خصوصیات طبیعی و جغرافیایی همگن بوده و از نگاه اقتصادی اجتماعی و کالبدی دارای ارتباطات فعال متقابل بوده تهیه می شود.
3 : طرح جامع شهر
طرح جامع شهر ، طرح بلند مدتی است که در آن وضعیت استفاده از اراضی شهری و منطقه بندی در حوزه های مسکن ، آموزشی ، صنعتی ، بهداشتی و...مشخص می گردد.به همراه این کاربری ها و منطقه بندی ها خط های کلی ارتباطی ، ترمینال ها و فرودگاهها و محلات نوسازی. بهسازی و اولویت های مرتبط به آن ها با تصویب ضابطه ها و مقررات مربوط به حفاظت بناها و مناظر شهری تهیه می گردد.
4 : طرح تفضیلی شهر
طرح تفضیلی ، طرحی می باشد که بر اساس معیارها و ضابطه های کلی طرح جامع شهر ، وضعیت استفاده از اراضی شهری در سطح محله ها با موقعیت و مساحت مشخص زمین ، تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری و اولویت های مرتبط به مناطق نوسازی توسعه و حل و فصل مشکلات شهری و موقعیت تمام علل گوناگون شهری در آن مشخص می شود و نقشه ها و مشخصات مرتبط به مالکیت بر حسب مدارک ثبتی تنظیم می شود.
5 : طرح هادی شهر
این طرح بر اساس تعریف درج شده در بند چهارم ماده اول قانون تغییر نام وزرات آبادانی و مسکن به وزرات مسکن و شهرسازی و مشخص نمودن وظایف آن شامل طرحی است که در آن برای گسترش آینده شهر و وضعیت استفاده از زمین های شهری برای عملکردهای گوناگون برای حل مشکلات فوری شهر و ارائه راه حل های کوتاه مدت و مناسب برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی باشند ، آماده می شود.
در مجموع طرح هایی که عنوان شد شایان ذکر است شهرسازی فاخر در تمام ایام یکی از افتخارات تمدن ها به حساب می آید.دولت ایران نیز سعی بر آن دارد تا در حوزه شهرسازی ، اصول و ارزش های اسلامی را مورد توجه قرار بدهد.از این جهت تبیین اصول و هنجارهای شهرسازی از نظر اسلام ضروری می نماید.چراکه اسلام ارزش های تعالی جویانه ای را در خصوص شهر و محیط زندگی انسانی عنوان نموده که در حال حاضر با ظهور فرهنگ جدید و غفلت از بعدهای معنوی انسان مورد بی توجهی قرار گرفته است.برای احیای این ارزش ها در شهرسازی معاصر لازم است این ارزش ها از وضعیت عام و کلی به شکل موضوعی تخصصی تبدیل گردند که در این حالت ، در مجموع هنگامی خانه ، محله و شهراسلامی به وجود خواهد آمد که معماران و شهرسازان ما با شناخت کافی از مبانی اسلام در حیطه برنامه ریزی و طراحی محیط اقدام نمایند.طبیعی است که دیگر ارکان شهر یعنی قوانین ، مدیران و شهروندان نیز باید از مبانی اسلامی تبعیت نمایند. در این مبانی علم فقه از آن جایی که متکفل ذکر حکم پدیده ها می باشد مرجعیت معتبری را در تبیین اصول و هنجارسازی مدیریت شهری داراست.از بین راهکارهای فقهی، راهکار فقه تمدنی با توجه به کارآیی ، کارآمدی و روزآمدی روش مناسبی برای روشن تر نمودن اصل های شهرسازی اسلامی می باشد.
شهرسازی اسلامی ، شامل مبانی نظری و تئوری های مرتبط به اصول و ارزش هایی می باشد که باید در طراحی، برنامه ریزی و ایجاد محیط زندگی مسلمانان رعایت شود و بر روابط انسان با محیط اعم از طبیعی و مصنوعی و یا سایر همنوعان خویش حاکم باشد.این اصول و ارزش ها از تعلیم های اسلام استخراج می گردد و شامل عللی با اهمیت در فرهنگ ملی هستند که با آنان در تضاد و تناقض نباشند.قران کریم و سنت حضرت محمد (ص) منابع اصلی اصول حاکم بر تمام اعمال مسلمانان از جمله شهرسازی آن ها می باشند.در این متون ، بر حسب زمینه ها و موضوعاتی کلی ، اصل هایی برای فعالیت و زندگی انسان قابلیت استخراج دارد مانند نقش انسان در زمین ، رابطه اجزا و عنصرهای جهان هستی ، هدف نهایی زندگی انسان ، ارتباط انسان با عالم وجود و جهان بینی او ؛موضوع با اهمیت این است که اصل های عنوان شده باید با اصول حاکم بر جهان که از طریق خداوند ایجاد شده اند ، هماهنگ یا تفسیری از آنان باشند چرا که انسان خلیفه خدا در زمین و امانت دار است.به این ترتیب باید اعمال او ، رنگ و صبغه الهی داشته باشد.در ادامه بیشتر به بحث و بررسی پیرامون مدیریت شهری پرداخته می شود.