به گزارش
جهانی پرس از صدا و سیما؛ آقای سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر درباره جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ توضیحاتی را ارایه کردند.
مجری: امشب راجع به جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ میخواهیم صحبت کنیم میدانید که جناب آقای دکتر پزشکیان اولین لایحه بودجه دولتشان را که بودجه سال ۱۴۰۴ است تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد و در همین جلسه امروز اشاره کرد که در تدوین لایحه بودجه ۴ اصل از جمله دقت در اجرای برنامه قانون هفتم عدالت محوری و حمایت از محرومان تقویت بنیه دفاعی با توجه به شرایط منطقهای و توجه به رشد اقتصادی و کاهش تورم ۴ اصلی است که در تنظیم بودجه ۱۴۰۴ بهش توجه شده و یکی از مهمترین ویژگیهای بودجه سال آینده این است که برای اولین بار تمام موارد فرابوجهای از جمله منابع و مصارف هدفمندسازی یارانهها به صورت یکپارچه و شفاف درون سقف بودجه در بخش منابع و مصارف درج شده و از دیگر ویژگیهایی که راجع به بودجه ۱۴۰۴ میشود در لایحه بهش اشاره کرد افزایش ۴۰ درصدی بودجه عمرانی است ما برای اینکه جزئیات بیشتری را از لایحه مطلع شویم امشب دعوت کردهایم از حضور جناب آقای دکتر پورمحمدی رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه تا راجع به برخی از جزئیات بودجه تا آنجایی که زمان به ما اجازه میدهد با ایشان به گفتگو بنشینیم.
سوال: برخی از شاخصها را اشاره کردند در گزارش حالا از سقفش اگر بخواهیم شروع کنیم سقف بودجه چقدر تغییرات داشته و این تغییرات ناشی از چه مواردی است که در بودجه گنجانده شده؟
پورمحمدی: بله یک موضوعی که الان در شبکههای اجتماعی دقت کردم و دیدم که برداشت دقیقی ازش نمیکنند و خوب است راجع به آن توضیح بدهم همین است که بیان شد بودجه بودجه انبساطی است در صورتی که نه بودجه بسیار منضبط است و انبساطی هم درش وجود ندارد آن چیزی که آقای رئیس جمهور هم در نطقشان گفتند این بود که بودجه یکپارچه و شفاف شد ما تقریبا سه قلم عمده داشتیم که این در بودجه عمومی درج نمیشد همانطوری که همکار شما هم در این گزارش گفتند در سال جاری منابع هدفمندی ۷۵۶ هزار میلیارد تومان است که این در سقف بودجه درج نمیشد جداگانه به عنوان تبصره ۱۴ و بعد در تبصرههای دیگر میآمد، نکته دوم همیشه تقراض از صندوق توسعه ملی را در اواسط سال انجام میدادیم بنابراین این هم در سقف بودجه پیش بینی نمیشد همین هم الان ۵۴۱ هزار میلیارد تومان است نکته سوم بخشی از بنیه دفاعی هم در سقف بودجه لحاظ نمیشد و همچنین ما نفتی را که در اختیار دستگاههای مختلف قرار میدادیم هم به صورت تهاتری در بودجه لحاظ نمیشد همه اینها در بودجه آمده بنابراین طبیعی است که سقف بودجه افزایش پیدا کند آن چیزی که مهم است این است که هزینههای جاری دولت خیلی بالا نرود که ما هزینههای جاریمان نسبت به عملکرد چیزی تقریباً کمتر از ۳۰ درصد رشد کرده.
سوال: یعنی منظورتان این است که به لحاظ منابع و مصارف تغییری مثل سال گذشته نداشتیم؟
پورمحمدی: بله و این خیلی کمک میکند واقعاً یکی از اصول مهم اصلاحات ساختاری بودجه و اصلاً یکی از اصول بودجه نویسی همیشه این است که ما باید جامعیتی در بودجه داشته باشیم یعنی یکپارچه باشد اصلی داریم به نام اصل وحدت بودجه که هر دخل و خرجی دولت دارد باید در بودجه بیاید ما در سالهای مختلف کم کم از بودجه اینها خارج شدند الان برای اولین بار است که تمام منابعی که مربوط به دخل و خرج دولت است به بودجه برگشته بنابراین بزرگ شدن بودجه به خاطر شفافیت و یکپارچگی اش است .
سوال: آقای دکتر الان به لحاظ درآمدهای مالیاتی بحث اوراق و فروش نفت و اموال الان شما فرمودید که ما خیلی تغییری نسبت به سال قبل نداشتیم اینها هم یک درصدهایی بابت رشدش اعلام شده پس اینها چیست ؟
پورمحمدی: بله این را هم توضیح میدهم خدمتتان یکی از موضوعات ما بحث مالیات است و یکی اوراق است که اینها هم باز در اظهار نظر هم متخصصین و هم شبکههای اجتماعی راجع بهش با حساسیت نگاه کردند اولاً اجازه میخواهم راجع به اوراق صحبت کنم با توجه به اینکه فعالین بازار سرمایه هم همیشه نسبت به میزان اوراق منتشر دولت حساسیت نشان میدهند این را توضیح بدهم و بعد هم راجع به مالیات ما در سال آینده اصل و سود اوراقی که باید بازپرداخت کنیم یعنی اوراقی که در سالهای قبل منتشر شد و سال آینده سررسیدشان است یا خودشان اصلشان را باید بدهیم یا سودشان را یا سود اصل را باید بدهیم حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است بنابراین ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع بودجه سال آینده ما سقف بازپرداخت اوراق میشود میزان اوراق جدیدی هم که پیش بینی کردیم منتشر کنیم ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است بنابراین ما در بحث اوراق همان میزانی که به بازار سرمایه منبع تزریق میکنیم همان میزان هم منتشر میکنیم بنابراین از سوی اوراق دولت هیچ فشاری به بازار سرمایه نمیآید یعنی دقیقاً میزانی که بازپرداخت داریم پول به بازار سرمایه میرود میزان انتشار اوراقمان هم همین است .
سوال: اینکه بالای ۳۰۰ درصد افزایش داشته؟
پورمحمدی: اونجا اسمش در واقع عنوانی که هست عنوان اوراق نیست بحث در واقع واگذاری داراییهای مالی است که چه میزان ما داراییهای مالی را واگذار کنیم یکی از موضوعاتش انتشار اوراق است اینها عموماً از جنس اقراض است.
سوال : چه میزانش را تشکیل میدهد؟
پورمحمدی: ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از این رقمی که بیان شد اوراق است حدود تقریبا ۵۴۱ هزار میلیارد تومان بر اساس اذنی که دریافت شد استقراض از صندوق توسعه ملی است بقیه موارد هم از سایر مواردی است که ارتباطی با بحث تضامین و سایر مواردی که دولت در واقع دریافت میکند از این حیث است یعنی اوراق فقط ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است.
سوال : بعد بحث نفت و مالیات را هم اگر میشود توضیح بفرمایید؟
پورمحمدی : در مورد مالیات هم میزان رشد مالیات در سال آینده میزان رشدش نسبت به سالهای قبل کمتر است ما در دو سال پیش حدود ۶۳ درصد در واقع افزایش مالیات داشتیم در سال جاری هم حدود ۴۷۸ درصد افزایش رشد مالیاتی داشتیم امسال ۳۹ درصد است مبنا و منطق این ۳۹ درصد هم این است که ما تورم سال آینده را حدود ۳۰ درصد در نظر گرفتهایم رشد اقتصادی هم چیزی حدود سه و نیم تا ۴ درصد در نظر گرفتیم این ۳۴ درصد و حدود تقریباً ۴ تا ۵ درصد هم گذاشتیم برای پوشش مالیاتی و همچنین در واقع مطالبات وصول نشده حوزه مالیاتی بنابراین به جای اینکه مالیات را افزایش سنگینی بهش بدهیم بر اساس منطق اقتصادی بهش نگاه کردیم به همین ۳۹ درصد محدود کردیم در حوزه مالیات چند اقدام مهم هم انجام شد یکی مالیات یک ابزاری است که میتواند در واقع منجر به بسط عدالت شود ما کسانی که چه کارگران و چه کسانی که شغل فردی دارند و چه کارمندان دولت در سال جاری حدود ۱۲ میلیون تومان حقوق آنها و یا درآمد آنها از مالیات معاف است ما این معافیت مالیاتی را صد در صد افزایش دادیم و به ۲۴ میلیون تومان در ماه برای همه اینها رساندیم .
سوال : یعنی تا ۲۴ میلیون تومان دریافتی حقوق معاف از مالیات است؟
پورمحمدی : بله کاملاً مالیاتش صفر است نکته دیگر اینکه قانون پایه بیان میکند که اشخاص حقوقی یعنی شرکتها باید ۲۵ درصد درآمدشان را مالیات پرداخت کنند در سال جاری در واقع این ۲۰ درصد تقلیل پیدا کرد دولت دوباره همین ۲۰ درصد را تکرار کرد برای اینکه در واقع بتواند این کمک را به حوزههای مالیاتی انجام بدهد نکته دیگر که باز در حوزه مالیاتی حائز اهمیت است شرکتهایی که در بورس هستند شرکتهای تولیدی اگر سودشان را صرف افزایش سرمایهشان کنند آنها هم از مالیات معاف هستند بنابراین سعی شد یک از طریق همین معافیتها اقشاری که درآمد کمتری دارند مورد حمایت قرار بگیرند و دوم تولید مورد حمایت قرار بگیرد و سایر بخشها که بیشتر واسطهگری و موارد این گونهای هستند آنها در واقع مالیات بیشتری بدهند .
سوال : مالیات بر ارزش افزوده چطور؟
پورمحمدی : عین سال جاری.
سوال : یعنی ۱۰ درصد پس با این اعداد و ارقامی که جناب عالی اشاره کردید ما نسبت درآمدهای تقریباً مالیاتی مان نسبت به سال گذشته تقریباً همان میزان است خیلی فرق نکرده فقط این میزان از آن شاخصهای پیش بینی راجع به نرخ تورم و اینها اعمال شده ؟
پورمحمدی: دقیقاً در اینجا هیچ فشار مالیاتی جدیدی نیامده .
سوال : یعنی معنای دیگرش این نخواهد بود که ما به میزان وابستگی بودجهمان به نفت همان وابستگی را همچنان خواهیم داشت از آن چیزی کم نشده ؟
پورمحمدی : عرض شود به حضورتان همانطور که استحضار دارید چون منابع حاصل از صادرات نفت برای دولت به صورت ریالی است و عموماً هم صرف کالاهای اساسی میشود میزان بهرهمندی دولت در سال جاری از منابع نفتی بودجهاش فقط حدود ۱۹ درصد است یعنی از ۱۰۰ درصد نفتی که صادر میشود دولت در سال جاری به صورت ریالی ۱۹ درصد گیرش میآید بقیهاش صندوق است و جای دیگر درصدی که دولت در واقع گرفته استقراض کرده از صندوق توسعه ملی که به آن اضافه میشود بنابراین ما نفت ما را در سال آینده یک رشد تولیدی بهش دادیم و مقدمات آن را هم امسال فراهم کردیم به نحوی که حدود ۳ میلیارد دلار از الان روی صنعت نفت سرمایهگذاری میشود و تقریبا ۲۵۰ هزار بشکه میزان تولید نفتمان افزایش پیدا میکند و به همین اندازه هم سهم دولت صندوق توسعه ملی و شرکت نفت افزایش پیدا میکند و در مورد مالیات هم همان ۳۹ درصدی بود که عرض کردم .
سوال : یعنی ما الان میزان وابستگیمان به نفت در بودجه سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۴۰۳ کمتر شده الان وابستگی مان ؟
پورمحمدی : هر سال بودجه کمتر میشود اگر شما بدون استقراض که عرض کردم در نظر بگیرید قطعاً کمتر شده .
سوال: نه این از محل چون مالیات را هم که فرمودید خیلی افزایشی نداشته از محل همان استقراضی که فرمودید تامین خواهد شد؟
پورمحمدی: عرض کردم ۵۴۱ هزار میلیارد تومانش از محل استقراض است چون یک بخشی از هزینههای دولت هم همان اوراقی هست که سررسید است که معادل آن هم در واقع اوراق منتشر میکنیم سه چهار کار دیگر هم اضافه شده که خوب است بیان کنم یکی اینکه برای سال آینده در بودجه پیش بینی شد حدود ۲ میلیارد دلار واردات خودرو وجود داشته باشد که این بخشی از که اینها بنزینی خواهد بود در کنار خودروهای هیبریدی و خودروهای برقی این میزان هم پیش بینی شده و تعرفه آنها هم حدود ۱۰۰ درصد بخشی از هزینههای دولت و منابع دولت هم از این میزان تامین میشود و چندین شرکت مناسب دولت که تا الان بحث واگذاری آنها شکل نگرفته بود اینها هم جز مقدماتی هستند که اینها هم واگذار شود و در عین حال یک تمهیداتی هم دیده شد که امر واگذاری سهام دولت تسهیل شود و به این شیوه در واقع درآمدهای دولت شکل بگیرد .
سوال : ما تقریبا در گزارش هم اشاره کردیم که یک پیشبینی تقریباً روزانه ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت در بودجه داریم درست است این فکر میکنید واقعاً محقق شود آقای دکتر ؟
پورمحمدی : بله این محاسباتی بود که از قبل با وزارت نفت نشستیم و گفتگو کردیم و یک مقداری هم با احتیاط نگاه کردیم .
سوال : و پیش بینی هر بشکه تقریباً چند دلار؟
پورمحمدی : ما پیش بینی مان را روی ۶۳ دلار حدود ۵۵ یورو محاسبه کردیم در نفت .
سوال : به نظرتان واقعی است؟
پورمحمدی: بله بله .
سوال : و اینکه الان بابت برداشت از صندوق توسعه ملی و اذنی که گرفته شده برای اینکه حالا این آمده روی سقف بودجه منطقاً این را اصلاً کار درستی میدانید یعنی با توجه به کسریهایی که اتفاق میافتد از الان شما حالا درست است که در سقف بودجه آوردهاید و واقعیاش کردهاید و گفتهاید که ما که بالاخره وسط سال ممکن است برویم همین الان برویم این را در سقف بودجه بیاوریم ولی منطقاً به لحاظ بودجهبندی و اینکه بالاخره برای اداره کردن کشور از الان این را پیش بینی کردید این به خاطر این است که شما از الان هم معتقدید که یک کسری هم خواهیم داشت و برای جبران آن این کار اتفاق افتاده ؟
پورمحمدی: تقریباً از سال ۹۸ به این طرف همواره از مقام معظم رهبری اذن گرفته شد که بتوانیم بودجه را تراز کنیم بدون استثنا فقط تفاوتی که داشت این بود که در سالهای قبل ما این را در وسط سال دریافت میکردیم و این یک آسیبهای جدی وارد میکرد حالا چند تا از این آسیبهایش را عرض میکنم یکی اینکه عمده هزینههای دولت در نیمه اول سال بود در حالی که درآمدهای دولت در نیمه اول سال کم بود بنابراین وقتی ما میخواستیم پرداخت کنیم به یک اقشاری مانند کشاورزانی که گندم به دولت فروختهاند به شدت دچار مشکل میشدی مثل همین الان هم که تازه دارد به انتها میرسد یا پاداش بازنشستگی عموماً در نیمه اول سال باید پرداخت شود یا وقتی که ما به نیمه سال میرسیم آن وقت استانهایی که یک مقداری سرما خیز هستند امکان کار عمرانی دیگر در آنجا نیست در عین حال بودجه با درآمدهای موهومی عموماً بسته میشد و این مناسب نبود نمونهاش این که شما هدفمندی در سال جاری ۷۵۶ هزار میلیارد تومان در واقع منابع و مصارفش بود آن چیزی که شرکت نفت میگوید من میتوانم تامین کنم ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است بنابراین معلوم است منبع واهی است که نمیتواند این میزان را تامین کند بر این اساس در واقع هم آقای رئیس جمهور به ضرورت این پی برد و هم این ضرورت را خدمت مقام معظم رهبری تقدیم کردند که خوب است بودجه حالا که یکپارچه شده این شفافیت هم باشد هیچ منبع غیر واقعی هم در آن نباشد که کشور با یک نظم و منطق مناسبی اداره شود که خوشبختانه موافقت هم در این زمینه شد .
سوال : جناب عالی هم مستحضرید که ایشان هم خیلی تحفظ دارند برای دادن این اذن و کارکرد صنعت توسعه ملی هم اساساً برای تقویت بخش خصوصی است که بیاریمش در بودجه جاری؟
پورمحمدی : برای روزهای مبادا چون ما ۲۰ درصد آن باقی مانده خیلی استدلال جدی بود در بین اعضای دولت و جاهای دیگر که امروز اگر قرار است حرکتی کنیم کاری کنیم و شرایط مناسبی فراهم کنیم باید بیشتر درخواست کنیم ولی سازمان برنامه و بودجه قویاً با این مخالف بود و بیش از ۲۰ درصد را مناسب برای هیچ بخشی نمیداند بلکه این باید ذخیره شود ولی در عین حال بله هزینههای دولت واقعاً هزینههای سنگینی است و این حجم حجم بزرگی شده و در واقع بنابراین دولت چند تا کار برای این میتواند بکند یکی اینکه یک مقداری ترمز هزینههای خودش و بزرگ شدنش را بکشد یک میزانی هم درآمدهای جدیدی را در واقع تامین کند و در صورت ضرورت هم همین .
سوال: مثلاً در حوزه مالیات با افزایش پایهها و یا کم کردن معافیتها و یا جلوگیری از فرار مالیاتی نمیشد یک بخشی از این را جبران کرد؟
پورمحمدی : بخشی همین ۳۹ درصدی که عرض کردم همین است ولی شما باید عنایت بفرمایید که بیش از این هم در شرایط فعلی فشار به تولید کننده و یا مردم برای مالیات وضعیت مناسبی نیست بنابراین نقطه بهینه را باید سازمان برنامه و بودجه در گفتگوهای مفصل با سازمان مالیاتی یعنی روی تمام اینکه بسط پایههای مالیاتی وصول مطالبات معوق سامانههای جدید را مشخص کردن شفافیت ایجاد کردن مفصل در این چند ماه گفتگوی فراوان با سازمان مالیاتی شد که نقطه بهینه که به اقتصاد آسیب نزند منابع دولت فراهم شود بسط عدالت وجود داشته باشد به این ۳۹ درصد رسید .
سوال : و در مجموع پیش بینی خودتان از کسری بودجه و ناترازیاش چقدر است آقای دکتر ؟
پورمحمدی: حقیقتش این است که اگر ما بخشی از پیشبینیهایی که در لایحه بودجه کردیم در قالب تبصرهها همراه با موافقت مجلس همراه شود طبیعتاً نباید در سال آینده کسری داشته باشیم یعنی با همین منابع و مصارف آن را جلو خواهیم برد اما خوب ممکن است برخی از مواردی که ما در تبصرههایمان پیشبینی کردهایم به تصویب قانونگذار نرسد آن وقت باید دنبال راهکار مناسبی باشیم که این کسری ایجاد نشود و یا جایگزینی وجود داشته باشد .
سوال : در حوزه کارشناسی برخی این پیشبینیها را داشتهاند مثلاً گفتهاند که این بودجه تقریباً چیزی معادل ۱۶ درصد کل بودجه دچار کسری است ۹۵۰ همت که عمدهاش هم ناشی از بنزین و واردات و ناترازی در حوزه بنزین است این را شما قبول دارید؟
پورمحمدی : آن کسری که در واقع ما هم مصاحمتا باید عنوان کسری بهش بگیم همین است که یک بخشی را استقراض کردیم یک بخشی را هم از طریق انتشار اوراق در واقع آن چیزی اینها از جنس استقراض هستند یعنی در آینده ما باید این را بازپرداخت کنیم بنابراین کسری واقعی بودجه زمانی است که شما بروید استقراض کنید که همین دو رقم است که در بودجه کاملاً شفاف منعکس شده .
سوال : و اینکه معمولاً ما با ناترازی و کسری بودجه مواجه هستیم را شما ناشی از چقدرش را در واقع ناشی از غیر واقعی بودن منابع و مصارفی که در بودجه دیده میشود میدانید؟
پورمحمدی: این را به چند بخش تقسیمش کنیم برای این که جواب دقیقی به شما بدهم. مثل این است که منابع مان باقی است ولی مصارف مان محتوم است، نمونه در هدفمندی یارانه هاست که منابع حدود ۳۵۰ هزار میلیاردتومان مصارف و ۷۵۰ هزار میلیارد تومان و با ارقام سایر یا موارد این گونه یا پیش بینی فروش بیش از حد یا صادرات بیش از حد دیده میشود.
یک قسمتی از این کسری موقعی است که شما هزینه را کافی نمیبینید در هدفمندی میزان منابع برای خرید گندم تضمینی ۱۴۳ همت دیده شد و حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان ولی گندم خریداری شده حدود ۲۲۰ هزار میلیارد تومان است بنابراین بخشی که مصارف کمتر از واقع دیده میشود و خودش به عنوان کسری بودجه ملموس نشان میدهند، کسری بودجه بیشتر اینها مراد است، این را کمی بسطش دهیم، چیزی که از جنس استقراض است، الان کسری نداشته باشیم که برویم خدمت مقام معظم رهبری که کمک مان کنند یا اوراق منتشر میکنیم. الان ۵۰۰ هزار میلیارد تومان قروض قبلی را پرداخت میکنیم و استقراض از طریق اوراق کسری بودجه است بعضی موقع دولت کسری اش به صورت پنهانی وعملیات فرابودجه انجام میدهد، من کسری دارم نمیروم سراغ استقراض از بانک مرکزی، به یک بانک عامل میروم که با تضمینی و تعهدی پولی میگیریم و نوعی استقراض است که سعی شد همه مسدود شود.
اگر بانکی استقراض کنیم الزاما باید اوراق منتشر کنیم بنابراین این بسته شد، فرابودجههایی که خارج از بودجه هستند در بودجه آمدند و میزان کسری را شفاف بیان کردیم و راهکار پیدا کردیم، حسن این بودجه این است که زشت و زیباش نمایان است و حاکمیت و مردم و فعالین اقتصادی را دچار اشتباه نمیکند، یکی از یکپارچه سازی و شفافیت همین است.
سوال: در وضعیت بودجه عمرانی وضعیت مان در لایحه چیست؟
پورمحمدی: بودجه عمرانی در سال جاری حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است و در سال آینده ۵۶۰ هزار میلیارد تومان است که چهل درصد افزایش پیدا میکند، اما نکته اضافه کنم بخشی از عملیات فرابودجهای صرف کارهای عمرانی میشد و آن را آوردیم در بودجه این ۵۶۰ هزار میلیارد تومان تبدیل به هزار و دویست هزار میلیارد تومان شده است، بودجه سال آینده هزارودویست هزار میلیارد تومان است و نسبتش بودجه عمومی حدود ۲۰ درصد است، در سال جاری حدود یازده درصد است، از لحاظ بودجه عمرانی وضعیت مناسبتر است.
سوال: در اولویت بندی پروژههای عمرانی که به بهره برداری برسد؟
پورمحمدی: این به قانون گذار ارتباط ندارد بیشتر به دستگاههای اجرایی مربوط است با وزاری مرتبط با امور عمرانی جلساتی شخصا برگزار کردم. در این شرایط باید منابع مان سمت بهترین پروژهها و موقعیتهای سرمایه گذاری انجام دهیم. سعی کنیم با کشورهای همسایه روابط مان گسترش دهیم یکی از اولویتهای دولت راه آهن شلمچه و بصره تمام کند، به عراق از طریق دیگر وصل شویم و با روسیه و کشورهای شمالی بهتر وصل کنیم و پروژههایی که ما را به حدود ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند یا پروژههایی که کمک به زیرساخت تولیدی کند در اولویت است فقط در ردیفهای بودجه مامیزان بودجه شان را کم و زیاد میکنیم.
سوال: مسائلی که مطالبات مردم از جمله مطالبات گندم در سال آینده چگونه خواهد بود آیا به موقع پرداخت میشود؟
پورمحمدی: در سال جاری به خاطر این که منابع حدود ۱۶۷ میلیارد تومان از لحاظ منبع و اختیار قانونی میزانی شان به تعویق افتاد با هماهنگیها به سازمان برنامه اجازه دادند و تا آخر هفته تمامی پرداختها تمام میشود و تسویه کامل با گندم کاران خواهیم داشت، سال آینده حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان در بودجه عمومی دیده شد برای خرید گندم و برای مصرف مردم که منابع کافی دیده شد برای همچین موضوعی که مطالبه عمومی است موضوع متناسب سازی حقوق بازنشستگان است که برای صندوقهای کشوری و لشکری و فولاد دیده بود و سال اول بود و ابهامات حقوقی خیلی زیاد داشت، با جلسات با دستگاههای مرتبط با قوا یک مقداری هموار کردیم آن هم کارش انجام شد. کل مبلغ ۵۰ هزار میلیارد تومان و کل ۴۰ درصد به صورت ناخالص برای این صندوقها اجرایی میشود. برای صندوق کشوری از شب قبل مهرماهش را عملیاتی کرد به صورت آزمایشی و پرداخت کرد.
مطالبات بازنشستگان درماههای عادی پرداخت میشود و فولاد به محضی که احکام شان صادر شود امکان پرداخت به آنها و اجرایی کردن است، بعد سازمان اجتماعی که با دوستان وزارت رفاه در حال گفتگو هستیم که آن هم اجرایی شود. برای این که ۳۰ درصد سال آینده با افزایش امسال حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان در بودجه سال آینده دیده شده است.
یکی گندم که از ۱۴۳ هزار میلیارد تومان به حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان میرسد و یک نکته دیگر بحث جاری حائز اهمیت است، همه ابعاد هزینههای جاری آن هم این است که غیر از این که رشد تقریبا مال بازنشستگان با متناسب سازی بیش از ۴۰ درصد رشد پیدا میکند بحث حقوق کارمندان است و پرداختی که باید انجام دهیم. تا ۲۴ میلیون از مالیات معاف شوند و ضریب ۲۰ درصد افزایش داده میشود و قانون جوانی و جمعیت که پرداختهای دولت متوسط از ۲۰ درصد برای هزینه پرسنل به ۲۸ درصد میرساند، هزینههای دولت در پرداخت پرسنلی حدود ۲۸ درصد افزایش پیدا میکند.
سوال: موضوع مورد توجه مردم و ابتکار دولت برای جلوگیری از شوک ارزی و شوکهای ارزی و اصلاحات تدریجی به جای تثیبت شوک چیست، برای ارز ترجیحی چیست؟
پورمحمدی: در تیم اقتصادی و دولت معتقدند که از هر گونه شوک در اقتصاد جلوگیری شود، این شوکها بعضی موقعها خود خواسته توسط دولت ایجاد میشود و برخی از قیمتها به شدت افزایش پیدا میکند و بعضی از موقعها سه انگاری میکند که متراکم میشود که ارز جهش پیدا میکند مثلا ارز هزار تومانی میشود ۴ هزارو ۲۰۰ تومان، دولت برای جلوگیری از هر گونه شوک به عنوان اصل است دو تا هدف در ذهنش است یکی بحث معیشت مردم و یکی بحث حمایت از تولید، در بحث معیشت مردم موضوع ارز ترجیحی کماکان در دستور کار دارد. برای کالاهای اساسی و برای دارو و برای موضوع تولید هم تلاش میکند این نرخهای متعدد بعضا آسیب رسان است و ممکن است موجبات عدم شفافیت، رانتی شود به سمت نرخ واحدی که برخواسته از یک بازاری باشد که محل تلاقی عرضه و تقاضاست و کشف قیمت شود آنجا خودش را نشان میدهد.
سوال: ارز ترجیحی چند است؟
پورمحمدی: ارز ترجیحی را دولت سقفش دوازده هزار میلیارد دلار برای کالاهای اساسی پیش بینی کرده است و برای دولت و نرخش فعلا، چون در ردیفها باید بحث شود و کار با ارکان کلی ندارد گذاشتیم با دوستان مان در مجلس بیشتر صحبت کنیم، ولی منطق عموما این است که ارز ترجیحی با تورم هماهنگ نکند منجر به یک پرش میشود و در کلیات بودجه و یا احکام نیازبه گفتگو نداریم، قوانین پایین این اختیار را میدهد و هم نیاز بیشتر با کمیسیون تلفیق و مجلس گفتگو شود.
سوال: اختصاص برای کالاها اساسی و دارو؟
پورمحمدی: ۱۲ هزار میلیارد پیش بینی شد و کماکان ترجیحی خواهد بود.
سوال: وام ازدواج همیشه جزو دغدغه هاست؟
پورمحمدی: این در اختیار هیئت عالی بانک مرکزی است که تبصره به همین گونه است که مجلس اجازه دهد که هیئت عالی بانک مرکزی براساس منابعی که دارد برای نیازهای مردم و ضرورتها اولویت بندی کند، یکی وام ازدواج، وام مسکن، وام کمیته امداد و بهزیستی، چه درتبصره این گونه پیش بینی کردیم که قانون برنامه اجرا شود و این اختیار به بانک مرکزی دادند که براساس نیاز جامعه اولویت بندی وتسهیلات پرداخت کند.
سوال: بودجه ۱۴۰۴ باید برشی از برنامه پنج ساله باشد چه میزان این انطباق انجام شده است؟
پورمحمدی: با کتابهایی که تقدیم مجلس شد، چند تا پیوست را تقدیم مجلس کردیم، امسال یعنی سال آینده اولین سالی است که اگر چه سال دوم برنامه است قانونا ابلاغ شد و بودجه را بر پایه آن مینویسیم، در این کتابها تناظر یک به یک قوانین برنامه با تبصرههای بودجه است، در قسمتی که منابع ما اجازه میداد سعی کردیم این تنازع را حفظ کنیم، اما در بعضی از جاها درارقام منابع ما این تکافو نمیداد که همه اهداف را محقق کنیم یکی از پیوستها همین پیوست احکام برنامه و رابطه آن با بودجه است، این درشفافیت بودجه کار مناسبی شد و آن هم بحث نظام طبقه بندی بودجه و شناسه تخصصی برای بودجهها گذاشته شد، ما یک کد چند رقمی در نظر گرفتیم که هر یک از ارقام آن نماینده یک امری است در بودجه، نماینده امور، فصول و بخش و یا پروژه هاست که این کد رابطه تبصره بودجه و ردیفهای اعتباری با هم نشان میدهد که نظام کدینگ یا شناسه گذاری است، طبقه بندی بودجه براساس نظامات بین المللی که مشهور است کوفوک یا جی اف اس که تنظیم کردیم که امکان گزارشگری از عملکرد بودجه مهیا باشد.
پس یکی از موضوعات مهم بحث شفافیت بودجه بحث نظام کد گذاری و طبقه بندی جدید آن است که کار ارتباط (صدا قطع شد) سعی شد بودجه را عموما به سمت ذی نفع نهایی و هوشمندسازی بودجه برویم و تلاش مان این است که پول در دستگاهها نچرخد بلکه اعتباری باشد و هیچ جا پول متوقف نشود وقتی به ذی نفع نهایی رسد و پول رسوب در شریانها نشود. به موقع در بهترین.
سوال: سازوکار اجرایی اش به چه صورت است که به ذی نفع نهایی برسد؟
پورمحمدی: در وزارت راه و شهرسازی الان پول را باید من به وزارت راه و شهرسازی بدهم، وزارت به استانش و آن استان به شهرستان و بدهد به پیمانکار الی آخر، الان وقتی پول حرکت میکند از خزانه با یک دکمه به شخص نهایی میرسد و هیچ جا متوقف نمیشود و همه اعتباری انجام میشود.
برای حقوق کارمندان انجام میشود از طریق خزانه داری کل پول به حساب شان میآید و این طور نیست که پول در دستگاههای مختلف نابجا استفاده شود و کمک میکند به شفافیت و سوئ استفاده از اینها، وقتی پول جایی رسوب کند ممکن است استفاده نابجا شود. به سمت هوشمند سازی میرود و بدون دخالت انسان کار انجام شود و پرداختهای اشخاص تقریبا تمام شده است الان، الان در بحث اشخاص حقوقی، پیمانکار چگونه به عنوان ذی نفع نهای تلقی شود.
سوال: تا سال آینده تکمیل میشود؟
پورمحمدی: تلاش این است که تیکتی که پازل اصلاحات ساختاری در قالب نظام طبقه بندی، آمارهای دولت، نظام ذی نفع نهایی و یکپارچه سازی بودجه و اصلاحات ساختاری بودجه انجام میشود و تلاش میکنیم سریعتر انجام شود. درسال ۱۳۹۷ مقام معظم رهبری تکلیف کردند که کارشناسان سازمان برنامه و بودجه انجام دهیم، هر سال یواش یواش این پازل کامل شود تا به یک بودجه ریزی مطلوب برسد
سوال: چه مشخصا اقدامات دیگری در لایحه بودجه دیده شود؟
پورمحمدی: بحث جامعیت بودجه بود وقتی که ما مثلا دو سوم بودجه یا نصف بودجه کار میکنیم ولی وقتی کل بودجه دراین سبد قرار میگیرد، مهمترین کاری که انجام شد کار شجاعانهای بود و گفتگو با ذی نفعان شد که کسی آسیب نبیند، وقتی بودجه جامع شد منابع مالی دولت در کمترین زمان به بهترین موقعیتهای سرمایه گذاری دولت برساند، بعد نظام طبقه بندی بودجه و کدینگ و شناسه گذاری بودجه و نظام گزارش گیری بودجه و هوشمند سازی بودجه ورسیدن به ذی نفع که دارد انجام میشود.
سوال: بحث اصلاحات نظام بانکی و صندوقها؟
پورمحمدی: منظور کدام صندوقها و در مورد بانکها منظورتان چی هست؟
سوال: صندوقهای بازنشستگی و بانک مرکزی افزایش سرمایه بانکهای دولتی در بودجه دیده شود؟
پورمحمدی: چند کار برای بانکها انجام شد و در مورد صندوقها همین طور برای بانکها برای اولین بار حدود دویست هزار میلیارد تومان، تبدیل به اوراق بهاداری میشود در بین خود بانکها قابل معامله است و بخشی از مطالبات شان را از دولت دریافت میکنند، بحث افزایش بانکها که موضوع مهمی است، نکته سوم به انحاء مختلف هرگونه تکلیف روی بانک هاست از روی بودجه برداشته شود. در مورد صندوقهای بازنشستگی الان بیش از ۹۰ درصد پرداختهای صندوقهای بازنشستگی توسط بودجه عمومی دولت انجام میشود. این هدفمندی خارج از بودجه است یعنی متزلزل است و ممکن است که سال آینده تکرار نشود بحث صندوقهای بازنشستگی همین طور است، تدبیری شد گفتگو با مجلس کنیم و به جمع بندی برسیم تمام تعهدات این چند صندوق دولت به عهده بگیرد و کامل در بودجه بشینند و سازوکارهای بازنشستگی کنار برود.
برای این در حال گفتگو هستیم و دولت تبصره هاش پیش بینی کرد با کمیسیون تلفیق و مجلس به جمع بندی برسیم اجرایی میکنیم و اگر موفق بود به بقیه صندوقها تعمیم میدهیم.